СЕГЬНЕДИН БИЛБИЛ
ТIебиатди илгьамдикай пай ганвай инсанар и дуьньядал тIимил алач: артистар, композиторар, журналистар, шаирар, писателар ва икI мад. Чи арадай акъатайлани, гзафбур чпин бажарагълувал себеб яз, инсанриз сейли яз амукьзава. Гьа ихьтинбурун жергедик мукьвара вичин 90 йис тамам жезвай кьве халкьдин билбил, Дагъустандин халкьдин артистка Дурия Гуьлбабаевна Рагьимовани акатзава.
Дурия 1929-йисан 25-мартдиз Къуба райондин Хъимилрин хуьре муаллимдин хизанда дидедиз хьана. Рушан рикIе гъвечIи чIавалай артистка хьунин мурад авай, амма кьисметди адан вилик вичин шартIар эцигна. Мектеб акьалтIарай руш Къубадин педучилищедиз акъатна. Анаг акьалтIарай 1946-йисуз ада аялрин кIвале муаллимвиле кIвалахна. Гуьгъуьнлай ам Къуба райондин медениятдин кIвалин директорвиле тайинарна. Амма и кIвалахрикай садани Дуриядин рикIиз секинвал ва архайинвал гузвачир. Адан рикI артиствилел алай. Гьа икI и мурадди ам 1960-йисуз Къуба шегьерда авай А.Бакиханован тIварунихъ галай драмтеатрдихъ ялна.
И театрда кIвалахай пуд йисан вахтунда ада 30-далай виниз ролар тамамарна. 1962-йисалай, Къубадин драмтеатр агалунихъ галаз алакъалу яз, Дурия Рагьимова Дагъустандин культурадин министерстводин теклифдалди хизанни галаз Дагъустандиз куьч жезва. Ина Дурия Гуьлбабаевнади са йисуз радиокомитетда, 1963-1989-йисара Лезгийрин СтIал Сулейманан тIварунихъ галай госдрамтеатрда кIвалахна, 50-далай виниз ролар тамамарна ва вишералди концертар гана. Дуриядин гьар са роль, гьар са концерт тамашачийри разивилин гьиссералди кьабулна.
Лезги театрда Дуриядин сад лагьай къамат режиссер Б.Айдаева Ш.Къиямованни М.Фаргьатан “30 кепек жерме” пьесадай эцигай тамашада тамамарай Лютфидин роль я. Гуьгъуьнлай бажарагълу артисткади Сарбикедин (Е.Никитин, “Сарбике”), Гуьлнаран (Ш.Къурбанов, “АкI тахьана, икI хьайитIа”), Дилаверан (З.Эфендиев ва Б.Айдаев, “Къазимегьамед”), Лаледин (В.Есьман ва К.Крикорян, “Лале”), Перихануман (И.Шамхалов, “Периханум”), Шагьсенеман (Уь.Гьажибегов, “Ашукь Къариб”), Марьяман (А.Ширванзаде, “Намус”), Реганадин (У.Шекспир, “Лир пачагь”), Дилберан (Х.Тагьир ва Къ.Межидов, “Ашукь Саид”), Шафаган (М.Карим, “Варз кьур йифиз”) ва цIудралди маса ролар еке устадвилелди тамамарна. Амма абурукай Перихануман ролди Д.Рагьимовади яратмишай къаматрин жергеда кьетIен чка кьазва.
Дурия Гуьлбабаевнадин зегьметдиз еке къиметни ганва. ИкI, 1965-йисуз адаз Дагъустандин лайихлу артиствилин, 1977-йисуз Дагъустандин халкьдин артиствилин тIварар, 1986-йисуз “Халкьарин дуствал” орден гана. Дурия са шумуд сеферда Дербент шегьердин ва райондин советриз депутатвиле хкянай.
1989-йисуз Лезги театрдай экъечIай Д.Рагьимовади вичин эхиримжи нефесдалди Дербент шегьердин Азербайжан театрда режиссердин ва художественный руководителдин везифаяр тамамарна.
Дурия Гуьлбабаевна Рагьимова 2014-йисан 30-мартдиз чи арадай акъатна. Ада къугъвай ролар, тамамарай манияр, артисткадин экуь къамат халкьдин рикIера гьамишалугъ амукьда.
Эдуард Ашурагъаев, муаллим