(Эвел — 2023-йисан 45-50-нумрайра, 2024-йисан 2-9, 14-15-нумрайра)
ГъвечIи лишан №26
Тапан шагьидвилер гзаф хьун
Ам, кьуьнт яна, ярх хьанвай, амма и гафарилай кьулухъ ада, ацукьна, алава хъувуна:
«Дугъриданни, ва тапан гаф»1.
Тапан шагьидвал чукIун ва адан патахъай инсанри къайгъусузвал авун, винидихъ ганвай гьадисда къейднавайвал, Къияматдин йикъан лишанрикай сад я.
«Гьакъикъатдани, Къияматдин йикъан вилик…» — Пайгъамбарди (Аллагьдин патай салават ва салам хьуй вичиз) гьадисда гзаф маса крарихъ галаз санал, инсанри тапан шагьидвилерни ийидайдакай хабар ганва2.
Тапан шагьидвал тек са дуванханада ва я гьакимдин вилик жаваб гуниз талукь туш, ам шагьидвал авунин гьар са жуьредиз хас я. Мисал яз, инсанрин арада жезвай, жуьреба-жуьре карханайрин къуллугъчийри анрин чIехибурун, аялри чпин диде-бубайрин вилик гузвай, мектебра, университетра школьникринни студентрин шагьидвилер ва масабур.
Пайгъамбарди (Аллагьдин патай салават ва салам хьуй вичиз) тапан шагьидвиликай ва я къалп кьинеринни буьгьтенрин куьмекдалди инсанрин мал тIуьникай игьтиятлувал авун эмирнава:
«Ни мусурмандин малдин пай вичиз вахчуртIа, тапаррин кьинер ишлемишна — ам Аллагьдихъ галаз гуьруьшмиш жеда адал Адан хъел алаз».
Гуьгъуьнлай ада кIелна, (3-сура, 77-аят, мана):
«Гьакъикъатда, чпи Аллагьдин агьт (Адахъ галаз авур икьрар) ва кьур кьинер усал (жизви) къиметдихъ (дуьньядин фана менфятрихъ) дегишарзавайбуруз Эхиратда (сувабдин) пай авач. Аллагь абурухъ галаз рахадач…3»4.
Абу Умама аль-Бахили асгьабди (къуй адалай Аллагь рази хьурай) агакьарнавайвал, Пайгъамбарди (Аллагьдин патай салават ва салам хьуй вичиз) лагьана (мана):
«Вичин кьинен куьмекдалди мусурмандин гьахъ (пай) вичиз къачунвайдаз — дугъриданни, Аллагьди адаз цIай важиблу (ферз) ийида ва Женнет къадагъа ийида».
Са итимди хабар кьуна: «Я Аллагьдин Расул, эгер ам лап жизви шей яз хьайитIа?». Ада жаваб хгана:
«Ам гьатта арак тарцин хел яз хьайитIани»5.
ГъвечIи лишан №27
Гьакъикъи шагьидвал чуьнуьхун
Аллагьди мусурмандиз вичин стхадиз куьмек гун эмирнава — ада зулум ийиз хьайитIани ва адаз вичиз зулум ийиз хьайитIани: яни ада зулум ийидайла ам адакай акъвазарна кIанда ва ам мазлум тирла, адан гьахъ (пай) вахчуз куьмекна кIанда — жез хьайитIа. ГьакIни Аллагьди гьахъ тир шагьидвал чуьнуьхун къадагъа авунва ва лагьанва (2-сура, 283-аят, мана):
«…Куьне шагьидвал чуьнуьхмир. Ни а кар чуьнуьхайтIа, гьакъикъатда, адан рикI гунагьлуди (вафасузди, хаинди) я!…» 6.
(КьатI ама)
_____________________
1 Гьадис аль-Бухарийди ва Муслима гъана.
2 Гьадис Агьмада гъана ва Шуэйб аль-Арнаута ам хъсанди яз гьисабнава.
3 «Аль-Имран» сура, 77-аят.
4 Гьадис аль-Бухарийди гъана.
5 Гьадис Муслима гъана.
6 «Аль-Бакъара» сура, 283-аят.
Ямин Мегьамедов, диндин алим
