Дуьньяда

Китайдиз фин къадагъа авуна

Россиядин туристар Китайдиз фин вахтуналди акъвазарна кIанда. “Известия” чешмеди хабар гузвайвал, ихьтин теклиф ЛДПР-дин кьил В. Жириновскийди РФ-дин къецепатан крарин министр С. Лавроваз гана.

Депутатдин фикирдалди, Китайда чкIанвай коронавирус себеб яз чи уьлкведин ватандашри къецепатан уьлквейрин агьалийрихъ галаз вахтуналди алакъаяр атIун герек я. Ада къейд авурвал, вирусдин­ хаталувал ва ам гегьеншдиз чукIунин мумкин тир делилар гьеле бегьемдиз тайинарнавач.

Жириновскийди Россияда гзаф инсанар санал кIватI хьунин, чIехи туьквенриз, театрриз финин гьерекатрал къадагъа эцигун чарасуз яз гьисабзава. Идалай вилик Ростуризмди россиявийриз Китайда гьалар къайдадик акат хъийидалди аниз фин тавун теклифнай. Коронавирусдикай хуьнин патахъай Роспотребнадзордини са жерге меслятар къалурнава.

Россия чешне яз къалурна

США-дин ВМС-дин (военно-морские силы) кьиле авай адмирал Д. Фоггоди уьлкведин терефдарриз военный жигьетдай Россиядилай чешне къачун теклифна. Идакай “Business Insider” чешмеди хабар гузва.

“Эгер авай мумкинвилерал, ресурсрал сергьят алатIа ва квез жуван къерехар-сергьятар хуьз кIанзаватIа, урусри ийизвай крариз фикир це. Урусрилай чешне къачуна, абурун къайдайриз тешпигьбур кардик кутур”, — лагьана Фоггоди. Кьилди къачуртIа, ада вичин уьлкведин кьилевайбуруз акьуллу минаяр, гимийриз акси ракетаяр, къерехрин радарар кардик кутун теклифна.

Мисалдин еринда США-дин адмиралди Крымда С-300 ва С-400 зенитный ракетайрин комплексралди таъминарнавай Россиядин оборонадиз фикир гунин меслят къалурна.

Са тIимил йикъар идалай вилик хабар гайивал, США-дик Россиядинни Китайдин терефрихъай конкуренциядин жигьетдай къурху акатнава.

Жив авачир кьуьд

Эгер хъуьтIуьз жив къун тавуртIа, гатуз бегьердин кьадарни тIимил жеда, гьакIни инсандин “недай затIарин жерге” патал важиблу тир ветIер ва маса гьашаратар пайда жедач. “YLE” чешмеди хабар гузвай­вал,  ихьтин фикир Финляндиядин илимдин институтдин регьбер К.Сааринена малумарна.

Адан гафаралди, ветIер гатфарихъ живер цIуруникди вирера, гьа­виз­ра туьретмиш жезва. Эгер вирер, гьавизар тахьайтIа, гьашаратар туьретмиш хьунин гьаларни зайиф жеда. Нетижада гъвечIи гьашара­тар­ ем яз ишлемишзавай къушар недай затIарин патахъай кIеве гьатда­.

Пешекарди къейдзавайвал, жив тахьуни бязи затIарин бегьерризни пис патахъай таъсирда. Живедин къат накьвадиз кьеж гудай хъсан чешме я эхир. Идалайни гъейри, живеди зулуз цайи тумар гарарикайни­ аязрикай хуьзва. Гьа са вахтунда алимди малумарайвал, жив авач­тIани, садлагьана гьаваяр, экология дегиш хьунихъай кичIе хьун герек туш. Ада и жуьредин чимивилер идалай виликни хьайиди, гьакIни гзаф набататрин гьаларни адетдинбур яз амайди рикIел хкана.

Пешекар духтур Л.Алексеевадин фикирдалди, хъуьтIуьн вахтунда гьава чими хьуни сагъламвал патал пис нетижаяр арадал гъида. Ихьтин шартIари, духтурди къейдзавайвал, нефес къачунихъ галаз алакъалу ва рикIинни дамаррин азарри кьил хкажда. Ихьтин хъуьтIер иллаки агъургъанди, руфунинни хуквадин ва нефес кьадай азарри азаб гузвай ксар патал хаталу я.

Интернетдай буба жагъурна

Великобританиядай тир дишегьлидиз интернетдин соцсетрин куьмекдалди фадлай квахьнавай вичин буба жагъун хъувуна. “Mirror” чешмеди кхьизвайвал, К.Харрисаз Facebook-ди куьмекна, кьилди къачуртIа, ада соцсетда регистрация авунвай вичин бубадин хьтин тIварар алай вири ксариз “дуствал” теклифна.

Адан гафаралди, диде-бубади ам гьеле аялзамаз гадарна. Адаз бубадин анжах тIвар ва фамилия Тревор Линден тирди чир хьана. И информация адаз, 18 йис тамам хьайила, социальный къуллугъчиди гана. ТIвар малум хьайидалай кьулухъ ам багъридихъ гзаф къекъвена. Алахъунри нетижа ганачир. Амма интернетди куьмекна.

Facebook-да авай Линден ада вичин буба тирди аннамишна. Британви Линденан гафаралди, вичиз кагъаз кхьейди вичин руш тирди адаз чир хьана, гьикI хьи, адаз и рушакай вичин муькуь аялрин ухшар атана. Рушни буба гуьгъуьнлай гуьруьшмиш хьана.

Къейд ийин, алай девирда соцсетрин куьмекдалди гзафбуруз чпин багърияр, дустар ва танишар жагъин хъийизва.

Залзаладин къурбандар

Туьркиядин рагъэкъечIдай пата хьайи залзаладикди гьикьванбур кьенатIа гьеле тамамвилелди тайинарнавачтIани, 27-январдиз абурун­ кьадар 35 касдив агакьнавайдакай малумарна. “ТАСС” чешмеди хабар гузвайвал, идакай “AnadoIu” агентстводи Twitter-да кхьена.

Къейд ийин, 24-январдиз Туьркиядин Сивридже шегьердин мулкара 6,8 магнитудадин залзала хьана. Гуьгъуьнин юкъуз кьейи 14 ва хирер хьайи 300-далайни гзаф инсанрин гьакъиндай хабар ганай. Алай вахтунда лагьайтIа, хасаратвал хьайибурун кьадар 1600-дав агакьнавайди малумарзава.

Мусибатдин агьвалат кьиле фейи чкадиз къутармишдайбурун дестейри 1689 алачух, 1656 кровать ва 9200 яргъан тухвана.

Гьазурайди — К.Ферзалиев