Дуьньяда

Сабур акьалтIнава

Мукьвара Сирияда авай террористрал гьужумунин серенжем кьиле тухун патал Туьркия тамамвилелди гьазур хьанва. Идан гьакъиндай президент Р.Эрдогана “Hurriyet” чешмедиз малумарна.

Уьлкведин регьбердин гафарай, сириявияр элкъвена ватандиз хъфин патал ана хатасузвилин зул (зона) арадал гъунин фикир камаллуди я. Идалай вилик кьиле тухвай женгинин гьерекатрини и кар субутна. “Герек тир вири гьазурвилер чна акунва, серенжемрин планни туь­кIуьрнава, женгинин гьерекатдин иштиракчияр везифайрихъ галаз танишарнава”, — лагьана ада. Эрдогана къейд авурвал, женгинин гьужумар чилелни, гьавадани кьиле тухуда.

Эхиримжи варцара Туьркиядин президентди Анкара Сирияда женгинин гьерекатар, гьужумар кьиле тухуниз гьазур хьанвайдакай ва мукьвал вахтара кьушунар рекье твадайдакай са шумудра лагьана. 4-август­диз ада хатасузвилин зул арадал гъунин барадай Вашингтондихъ галаз рахунардай кьван сабур акьалтIнавайдакайни малумарна.

Ихьтин гьерекатар кьилиз акъудун ягьсузвал яз гьисабуналди, Сирияди Туьркиядивай чпин мулкара авай абурун кьушунар ахкъудун истемишзава. Алатай йисан январдин вацра Туьркияди Сириядин Афринда куьрдерин кIеретIриз акси яз «Зейтундин хел» тIвар алай женгинин гьерекат башламишнавайди раижнай.

Жавабдин серенжемар тешкилда

США-дин ракетаяр Азияда пайда хьайитIа, Россиядини ракетайралди жаваб гуда. “ТАСС” чешмеди хабар гузвайвал, ихьтин фикир Президент В. Путина международный дискуссийрин “Валдай” клубдин заседанидал малумарна.

“И карди Азиядин гьалар хъсанардани? Ваъ, анжах писарда, цIийи къурхулувилер арадал гъида”, — акьалтIай къарар кьабулдалди гьалар пайгардик кутуник умуд кутуналди, лагьана ада.

Ракетайриз талукь Икьрардикай США къерех хьунихъ галаз алакъа­лу яз, дуьньядин гьалар пис хьайидакай В.Путина идалай виликни раижнай.­

Августдиз США-дин яракьрин ва международный хатасузвилин месэлайрал гуьзчивал тухунин рекьяй госсекретарь А.Томпсона хабар гайивал, США-ди амадагар тир уьлквейрихъ галаз санал Азияда юкьван­ мензилдин цIийи ракетаяр кардик кутадайвал я. Ада къейд авурвал, и жигьетдай кьабулнавай къарар а уьлквейрин регьберрин аслу тушир ихтияр я.

Къейд ийин, ракетаяр тергунин гьакъиндай икьрар СССР-дин ва США-дин арада 1987-йисуз кутIуннай. Адал асаслу яз, кьве уьлкведизни ракетаяр арадал гъун, кардик кутун, ишлемишун къадагъа тир. Ва­шинг­тон алай йисан 2-августдилай и икьрардай экъечIна.

Ришветбазвили агъавалзава

США-дин президент Д. Трампа Украина дуьньядин лап гзаф ришветбазвал авай уьлквейрикай сад тирдакай лагьана. Адан видеокхьинар “CBS News” YouTube-каналда раижнава.

Адан  фикирдалди, В.Зеленский гьукумдин кьилиз атай макъамда Украинада коррупциядин тахсиркарвилерихъ галаз алакъалу тажубардай гьалар арадал атана. “Ришветбазвили агъавалзавай уьлкведиз пул гуз кIан хьанач заз”, — къейдна Трампа.

Августдин эхирра Трампа Украина патал тайинарнавай пулдин такьа­тар ахтармишунар тухудалди акъвазарун тапшурмишна. Президентди­, тапшуругъ гуналди, чара авунвай пул Вашингтондин итижар патал гьи­кьван­ харжзаватIа, гьа месэла ахтармишна. США-дин конгрессди малу­марна хьи, Украинадин регьбердин къастуниз килиг тавуна, Киевдиз военный рекьяй куьмек гуз алахъда.

Пентагондин патай чара ийизвай такьатрилай гъейри, Киевдив 445 миллион доллар госдепартаментдин хиляйни агакьда. И такьатарни гьисаба кьурла, США-ди Украинадиз яракьлу кьушунар еримлу авун патал эхиримжи вад йисуз 1,5 миллиард доллар чара авуна.

Паспортар вахчузва

Венгриядин гьукумди идалай вилик Украинадин Закарпатский об­ласт­дин агьалийриз гайи паспортар вахчузва. Идакай региондин виликан кьил Г.Москала “Обозреватель” чешмедиз малумарна.

Адан гафарай, Венгриядин ватандашвал къачурбур эсил-несилдал гьалтайла Венгриядай тирбур ваъ, къалп документар туькIуьрай украин­вияр тир. Москала малумарайвал, Венгриядин паспорт къачуз кIанзавай­да гьукуматдин чIалай имтигьан вахкун ва я тахьайтIа, а касдин диде ва я буба и уьлкведин ватандашвал авайди хьун шартI я. Паспортдин иесидиз уьлкведин чIал чин тийиз хьайитIа, полициядин къуллугъчийри адавай документ вахчузва.

Августдин сифте кьилера хабар гайивал, Украинада Венгриядин паспорт авай 300 агъзур кьван агьалияр яшамиш жезва. Абур себеб яз, алатай йисуз уьлкведин алакъайра чуьруькар арадал атана.

Гьахъсуз фикир

Виликдай ООН-да США-дин патай векил хьайи Н.Хейлиди Вашингтондивай гуя садрани Москвадал ихтибар ийиз тежедайдакай малумарна.

Адан гафарай, Россиядикай Америкадиз дуст садрани жедач. 2016-йисуз Россия гуя США-дин сечкийрик къаришмиш хьана, гьавиляй са жуьредин шартIарани кьве уьлкведин арада амадагвилин рафтарвилер жедач.

Идалайни гъейри, гуя маса уьлквейра къал-къиж твазва лугьуз, Хейлиди Москвадик са бинени авачир тахсирар кутуна. Гьахъсуз фикир малумарзавай векилди гьа са вахтунда США-дин гьукумди Россиядихъ галаз алакъаяр хуьн герек тирдини къейдна. Адан фикирдалди, исятда Америкадин гьукумдин кьиле авайбуру Россиядихъ галаз чеб са девирдани тахьай жуьреда векъидаказ тухузва.

Гьазурайди — К.Ферзалиев