Дуьньяда

Италияди куьмек теклифна

Италиядин премьер-министр Джузеппе Контеди Сибирда ва Дальний Востокда тамар кунихъ галаз алакъалу яз вичин къайгъударвал малумаруналди, Россиядиз цIаяр хкадарун патал куьмек теклифна. Идакай Контеди вичин Twitter-да хабар гузва.

“Сибирда цIаяр кьунихъ галаз алакъалу яз арадал атанвай мусибатдин вакъиаяр себеб яз за Россиядиз ватандашар хуьнин рекьяй чи департаментдин кьве Canadair самолет теклифна. За гьалар хъсанвилихъ дегиш хьуник умуд кутазва”, — кхьенва Контеди.

Россияди Контедин теклифдин гьакъиндай гьелелиг са баянни ганвач. Къейдзавайвал, Россияда цIай кьунвай тамун майданар пуд миллион гектардикай ибарат я. Вад регионда четин гьалар арадал атанва. МЧС-дин делилралди, августдин сифте йикъара Бурятия, Якутия республикайрин, Иркутскдин областдин, Забайкалдин ва Красноярскдин крайрин инсанар яшамиш жезвай 618 чкада гум гьатнавай. Бязи регионра искусственный жуьреда арадал гъанвай марфадин куьмекдалди цIаяр хкадарунин серенжемар кьиле фена. Силисдин комитетди ва Генпрокуратуради цIай кьунин себеб ахтармишдайвал я.

Трампан патав фида

Украинадин президент В.Зеленскийди вич США-дин президент Д.Трампахъ галаз гуьруьшмиш жедайдакай малумарна. Уьлкведин кьилин гафар “Интерфакс-Украина” чешмеди раижна.

Зеленскийдиз зулун вахтунда США-дин меркездиз фидай ният ава. “Трампахъ галаз сентябрдиз Вашингтонда гуьруьш кьиле фин лазим я”, — лагьана Украинадин регьберди.

Июлдин эхирра Зеленскийди Белоруссиядин президент А.Лукашенкодин теклиф кьабулайдакайни хабар ганай. Къунши уьлкведиз фидай югъ ва теклифунин себеб гьелелиг малум туш.

Августдин гьавадикай

Россиядин гзаф регионра августдин вацра гьавадин чимивал адетдиндалай агъуз аватда. “Ienta.ru” чешмеди хабар гузвайвал, идан гьа­къин­дай Россиядин Гидрометцентрадин яргъал муддатдин гьавадикай хабарар гунин отделдин заведующий В.Тищенкоди малумарна.

“Центральный федеральный округда, Кефердинни-РагъакIидай патан гзаф регионра ва Кьиблепатан округдин кеферпата августдин сифте кьилера гьава са кьадарда рекъида, гуьгъуьнлай гьамишан къайдадин гьава давам хъжеда”, — къейдна пешекарди.

Лугьун хьи, Москва патал йикъан чимивилин норма 24 градус я. Бязи чкайра чимивилин дережа агъуз аватдатIани, Ямало-Ненецкий ва Ханты-Мансийскдин автономный округра, Сибирда, Бурятияда адетдиндалай артух чимивал жеда. Адалайни гъейри, Крымда ва Краснодардин крайда адетдин къайдадин чимивал хьуникай хабар гузва.

Метеобюродин кьилин пешекар Т.Поздняковадин гафарай, арадал атанвай вакъиаяр дуьньяда санлай гьавадин шартIар дегиш хьунихъ галаз алакъалу я.

Сабур куьтягь хьана

Туьркиядин президент Р.Т.Эрдогана Сирияда женгинин цIийи гьерекат кьиле тухуз гьазур тирдакай малумарна. Адан гафар “Reuters” чешмеди раижнава.

“Чун Африндиз, Жераблусдиз ва Аль-Бабдиз гьахьна. Гила чун Евфрат вацIувай шаркь патахъ фида. Чи уьлкведал ийизвай гьужумрин вилик чавай архайинвални секинвал хуьз жедач”, — лагьана уьлкведин кьили. Эрдогана алава хъувурвал, Туьркиядин терефди вичин планрикай Россиядизни США-диз хабар ганва.

Июлдин эхирда Туьркиядиз Сириядал гьужум ийиз кIанзавайдакай малумарнай. Анкаради Сириядин регионда хатасузвилин зона арадал гъунин рекьяй Вашингтондихъ галаз суьгьбетар гзаф кьиле тухвана, гила Анкаради уьлкведин сабур акьалтIнавайдакай къейднава.

Туьркияди Сириядин курдрин “Демократиядин союз” ва абурун яракьлу “Халкьдин вичи-вич оборона ийидай дестеяр” къурулушдин векилар террористрин жергедай яз гьисабзава. Абуру Сириядин кеферпатан районрал гуьзчивал тухузва, адет яз, абуруз США-ди куьмек гузва.

2018-йисан сифте кьилера Туьркияди Сириядин Афринда курдрин дестейриз акси яз “Зейтундин хел” тIвар алаз женгинин гьерекат кьиле тухунин гьакъиндай лагьанай. Нетижада район дяведалди туьркверин кьушунри кьуна.

Вилик пад кьуна

Москвадин областдин Люберцы шегьердин полициядин къуллугъчийри шаурма патал чIур хьанвай як гьазурзавай цехдин кIвалахдин вилик пад кьуна. Идакай “ТАСС”-дин  чешмеди хабар гузва.

“Люберецкий райондин Октябрьский поселокда Росгвардиядин къуллугъчийрин куьмекдалди полицияди недай суьрсет гьазурзавай цехдин кIвалах ахтармишунин серенжем кьиле тухвана. Михьивал хуьн тийизвай шартIара цехда Юкьван Азиядай тир 19 агьали  яшамишни жезвай, ана нубатралди кIвалахни ийизвай. Абурукай 16 касдиз къанундалди РФ-дин мулкара хьунин ва кIвалахунин ихтиярар авачир”, — лагьа­на Подмосковьедин полициядин пресс-къуллугъдин начальникди.

Ахтармишунин нетижада вахт алатуникди чIур хьанвай вечрен як хвенвайди ва михьивилерал гуьзчивал авунин жигьетдай  са жерге къайдасузвилериз рехъ ганвайди  дуьздал акъудна. Тайинарайвал, цехда гьазурзавай затIар Москвадин ва Москвадин областдин шаурма гьазурдай чкайрив агакьарзавай.

Къанунсуздаказ кIвалахзавай къецепатан уьлкведин агьалийриз талукь яз 16 административный протокол туькIуьрна. Москвадай тир 45 йисан яшда авай агьалидиз талукь яз РФ-дин УК-дин “Къанунсуз миграция тешкилун” статьядай уголовный дело къарагъарна. Алай вахтунда як гьазурзавай цехдин кIвалах акъвазнава.

Гьазурайди — Куругъли Ферзалиев