Тажикистандиз куьмекда
Афгъанистандай пайда жезвай международный террористрин къурхулувал себеб яз, Россияди Тажикистандиз армия ва махсус къуллугъар мягькемарунин карда куьмек гуда. Идакай “Новости” РИА-ди хабар гузва.
Россиядин Совбездин секретарь Н.Патрушеван фикирдалди, кьилин къурхулувал террористрин дестейрин активвал къалурзавай Афгъанистандин кеферпатан вилаятда ава. Боевикар Сириядайни Иракдай Афгъанистандин ва Юкьван Азиядин республикайрин мулкариз хквезва.
Къайдаяр хуьдай органрин векилрик гзафни-гзаф Тажикистандинни Афгъанистандин сергьятдал арадал къвезвай къизгъин гьалари къурху кутазва. Боевикрин гьерекатриз аксивал къалурунин макьсаддалди Россияди Тажикистандин яракьлу къуватар цIийи къайдадиз гъунин программа кардик кутадайвал я. Куьмекдин кьадардикай гьелелиг баянар малум туш. Идалай вилик хабар гайивал, 2014-2019-йисара Москвади Тажикистандин яракьлу къуватар патал 122 миллион доллар харжна.
Советрин девирда Тажикистанда хьайи 201 лагьай мотострелковый дивизиядин бинедаллаз арадал гъайи Россиядин военный чIехи база 2004-йисалай кардик ква.
Кьве терефни рази я
В.Путинанни Д.Трампан арада кьиле фейи гуьруьшда Россияди сад лагьай сеферда яз США-дин патай кьве терефдизни хийирлу жаваб гьиссна. Идан гьакъиндай Россиядин регьбердин пресс-секретарь Д.Пескова “Москва. Кремль. Путин” программадин эфирда малумарна. “Кьве терефни рази жедай ихтилатар чаз исятда Америкадин президентдин патай ван хьана”, — лагьана Пескова.
Путинан ва Трампан арада суьгьбетар 28-июндиз Япониядин Осака шегьерда G20 саммитдин вахтунда кьиле фена. Къейдзавайвал, президентрин арада ихтилатар сятни зур кьван вахтунда давам хьана. Гуьруьшдин нетижада Трампа Путин лап хъсан, тежер хьтин инсан тирди, кьиле фейи суьгьбетарни маналубур хьайиди къейдна.
Идалай вилик абурун арада гегьенш гуьруьш 2018-йисан 16-июлдиз Хельсинкида кьиле фенай. А чIавуз президентри саки кьуд сятда ихтилатарнай.
Суварик къведа
2020-йисуз Россияда ЧIехи Гъалибвилин 75 йисан юбилейдин суварик Франциядин президент Эммануэль Макрон къведа. Идакай “Новости” РИА-ди хабар гузва.
“Эхь, зун ана жеда. Жанаби Путина заз теклифнава, зун фида. А юкъуз сувар къейдун Франция патал важиблу я, гьикI хьи, Россиядизни, душмандин хура акъвазай муькуьбурузни чун гзаф крара буржлу тирди чаз чизва”, — къейдна Макрона Сад лагьай каналдин “Толстой. Воскресенье” программадин эфирда.
Осакада кьиле фейи гуьруьшда В.Путина Д.Трампазни Гъалибвилин 75 йисан юбилейдин суварик Москвадиз атун теклифна. Россиядин Президентдин куьмекчи Ю.Ушакова малумарайвал, Трампа теклиф хушдиз кьабулна. Ихьтин теклиф Путина Макроназни авуна.
“Теклифай ксар атун ва я татун чи месэла туш, чиди теклифун я. Чна чи союзникрихъ галаз хъсан рафтарвал хуьзва. Фашистрихъ галаз женг чIугунин кардани чна абурун роль, метлеб гьамиша кьетIендиз къейдзава. Гъалибвилин югъ чна лайихлудаказ кьиле тухуда”, — лагьана В.Путина Япониядин Осака шегьерда журналистрихъ галаз суьгьбет кьиле фейи вахтунда.
Тапанчи гваз
Крымда ЕГЭ вахкудай вахтунда выпускникрикай сад тапанчидиз ухшар затI гваз пайда хьана. Идакай “ТАСС” чешмеди хабар гузва.
Раижзавайвал, ЕГЭ вахкуз атайдав гвайди аялар къугъвадай тапанчи тир. ГьакI ятIани, региондин МВД-ди хабар гайивал, тамам яшдихъ агакь тавунвай выпускник имтигьандивай жез кIам-шам амай. Мектебдиз полициядин къуллугъчиярни фена. Арадал атай гьалари къалабулух кутунатIани, имтигьан къайда тирвал кьиле тухвана.
Къейд ийин, ЕГЭ-дихъ галаз алакъалу чIуру дуьшуьшар гьар йисуз жезва. Диде-бубайривай хабарар кьунин серенжем кьиле тухвайла, тайин хьайивал, имтигьанар вахкудайла, выпускникрин 73 процентди кьадардилай артух фикир гуникди, къуватар харжуникди, азаб чIугвазва, абурук теспача акатзава. Гьавиляй 22 процентди секинардай дарманар ишлемишзава. Диде-бубайрикай 57 процентди имтигьанрин вахтунда чпин аялриз психологиядин жигьетдай куьмек герекзавачиз гьисабзава. Ахтармишунрин нетижада малум хьайивал, имтигьанриз гьазур хьун патал выпускникри, юкьван гьисабдалди, гьафтеда 10 сят вахт серфзава.
Къайда дегишна
1-июлдилай Россияда некIедин продуктар маса гунин къайда дегиш хьанва. “ТАСС” чешмеди кхьизвайвал, чпин составдик некIедин гъери эвездай затI квачир нек ва некIедин продуктар туьквенра кьилдин кьацIал хьун лазим я. Идалайни гъейри, ихьтин продукциядал талукь тир махсус лишан жеда. И къайда тайинарунин гьакъиндай тир гьукуматдин къарардал премьер-министр Д.Медведева 29-январдиз къул чIугуна.
2018-йисуз Роскачестводи Россельхознадзордихъни Роспотребнадзордихъ галаз санал Россиядин гьукуматдин тапшуругъдалди 3,2 ва адалайни артух процентдин гъери квай некIер чирна ва ахтармишунрин нетижаяр дуьздал акъудна. Санлай къачурла, Центральный федеральный округда ва Белоруссияда арадал гъанвай некIедин 16 маркадин чешнеяр ахтармишна. Абурун кьудай са пай еридин жигьетдай вижесузбур тирди малум хьана.
«Лезги газет»
