Дуьньяда

Виридалайни багьа манат

“Лента.ру” чешмеди хабар гузвайвал, дуьньяда виридалайни багьа манат яз гьисабзавай 1794-йисан гимишдин доллар аукциондиз акъуднава. 2013-йисуз гьа ихьтин манат 10 миллион доллардихъ маса ганай.

Гимишдин доллардал азадвал лишанламишзавай яржар ва къадим грекрин гъуцарин шикилар атIанва. Чешмеди къейдзавай­вал, санлай къачурла ихьтин 1758 манат туькIуьрнавай, абуру­кай чи­ йикъарал анжах 130 агакьнава. Гзафни-гзаф ихьтин манатар­ США-да машгьур тир. Аукциондиз акъуднавай манат Америкадин­ пре­зидент Жордж Вашингтона гъиле кьунвайди яз хьун мумкин я.

Са шумуд йис идалай вилик чилик чуьнуьхзавай къизилар жагъурунал машгъул жезвай Британиядин агьалидиз юкьван виш йисарин девирдин тек-туьк гьалтзавай манат жагъана. Пешекаррин гьисабунралди, а манат Англияда XII асирда арадал гъанвай. Ам британвиди 1,5 миллион манатдихъ аукционда маса гана.

Ажалдин къармахрай ахкъудна

Аламатдин вакъиа Индиядин Бихар штатда кьиле фена. Хайи стхаяр тир Нирадж ва Дирадж Кумар чпин гамишар чуьхуьз вацIуз фена. Гадаяр це авай арада садлагьана гъвечIи стха Нираджан кIвач крокодолди кьуна.

ЧIехи стха гьасятда Нирадж къутармишиз гатIунна. Ада крокодилдин винел хкадарна ва адан вилериз вичин тупIар сухиз эгечIна. Гададин гафаралди, крокодил, инихъ-анихъ тум юзуриз, вичин винел алай кас гадариз алахънавай. Анжах викIегь гада адак ккIлам хьиз ккIанвай.

Женг саки 15 декьикьада давам хьана. Крокодилди, Нираджан кIвач ахъайна, цин кIаник сирнав хъувуна. Хер хьанвай гада тади гьалда духтурханадиз агакьарна.

“Лента.ру” чешмедин малуматралди, са тIимил вахт идалай вилик Индияда 14 йис хьанвай гадади вичин гъвечIи стха лекьендикай къутармишнай.

КIвалахдилай элячIна

Япониядин премьер-министр Синдзо Абэ алай къуллугъдилай элячIна. Ада вич Урусатдин Президент Владимир Путинан дуст яз гьисабзавай ва ам хейлин йисара Курилрин островар Япониядин мулкарик кухтаз алахънай. Амма и кар адалай алакьнач.

Абэди Япониядин гьукуматдиз 2012-йисалай инихъ регьбервал гузвай. Уьлкведин тарихда ам кьван яргъалди и къуллугъдал хьайи кьвед лагьай кас авач.

Гьукуматдин членрин вилик ада вичивай Курилрин островрин жигьетдай Урусатдихъ галаз ислягьвилин икьрар кутIуниз тахьай­виляй гьайиф чIугвазвайди хиве кьуна.

Къейд ийин хьи, Абэ кIвалахдилай сагъламвал себеб яз элячIна.

Садлагьана гзаф хьанва

“Интерфакс” чешмеди хабар гузвайвал, Великобританияда коронавирус акатзавай инсанрин кьадар садлагьана гзаф хьанва. Са йикъан къене и уьлкведа 2988 касдик тIегъуьн акатнава. ТIугъвал пайда хьайи девирда са йикъан къене и кьадар инсанар коронавирусдик садрани начагъ хьанвачир.

Чкадин духтурривай тIегъуьндин есирда гьатзавайбурун кьадар садлагьана артух хьунин себебар гьелелиг тайинариз хьанвач.

Къейд ийин хьи, алай вахтунда Великобританияда коронавирус акатнавайбурун кьадар, санлай къачурла, 347152-дав агакьнава. ТIегъуьндик ина 41551 кас телеф хьана.

Алай вахтунда дуьньяда коронавирус виридалайни гзаф Индиядин, Бразилиядин, США-дин, Урусатдин агьалийрик акатзава.

Вад аял телеф хьана

“Известия” чешмеди хабар гузвайвал, Афгъанистанда гьалар са акьван пайгар туш. Саки гьар юкъуз уьлкведин жуьреба-жуьре вилаятра ягъунар, хъиткьинарунар арадал къвезва, нетижада ислягь агьалияр телеф жезва.

И йикъара Нангархар вилаятда ракетадай инсанар яшамиш жезвай кIвалер яна. Нетижада ругуд кас телеф хьана, абурукай вад аялар тир. Жуьреба-жуьре хирер хьуникди кьуд кас духтурханадиз агакьарна.

Тажуб жедай кар ам я хьи, ракета ахъаяйди вуж ятIа тайинариз хьанвач. Уьлкведин мулкарал алай боевикрин гьич са дестедини и кар чпин хивез къачунач.

Августдин эхирра Кандагар вилаятда хъиткьинарунин нетижада 13 кас телеф хьана.

НАТО-диз хуш туш

Мукьвал тир девирда США-ди Польшадиз алава яракьлу кьушунар акъудда. Идакай Урусатдин оборонадин министр Сергей Шойгуди хабар гана, — къейдзава ТАСС-ди.

Адан гафаралди, НАТО-ди шаркь патан Европадиз акъуднавай яракьлу аскеррин кьадар 10 агъзурдалай алатнава. Министрди къейд авурвал, Кеферпатан Атлантикадин Альянсдин уьлквейри (аник Европадин хейлин уьлквеяр, США ва Канада акатзава) шаркь патан Европада чпин яракьлу къуватрин кьадар артухарзава.

Сергей Шойгуди алава хъувурвал, НАТО-диз Урусатдин садалайни аслу тушир сиясат ва чи уьлкведи вири дуьньядин метлеб авай месэлаяр гьялунин карда иштиракун хуш туш.

«Лезги газет»