Коронавирус мус яваш жеда?

Россияда COVID-19 коронавирус гегьеншдиз чукIунин къизгъин гьалар мукьва жезва. Идакай “Новости” РИА-диз РФ-дин здравоохраненидин эпидемиолог Н.Брикоди малумарна.

Адан фикирдалди, са кьадар вахтунда коронавирусдикди начагъбурун кьадар артух хъжеда. Чешмедин делилралди, коронавирус акат­навайбурун кьадар са шумуд юкъуз артух хъжеда, ахпа — агъуз аватда­. Гьу­кумдарри кьабулзавай жуьреба-жуьре мягькем серенжемри вирус чукIунин дережа агъузардай мумкинвал гуда. Адалайни гъейри, Брикоди алава хъувурвал, коронавирусди иллаки йисан къайи вахтунда кьил хкажда, гьавиляй гьаваяр чими хьуникди апрелдиз-майдиз ам элекьда.

ВОЗ-дин эхиримжи делилралди, дуьньяда алай вахтунда 874 агъзурдалайни гзаф ксарик вирус акатнава, 43 агъзурдалай гзаф ксар кьенва. Вирусдикди гзафни-гзаф Италияда, Испанияда, Китайда, США-да ва Францияда инсанар кьенва.

1-апрелдин нянин вахтунин делилралди, Россияда коронавирусди 2777 кас начагъарнава, 24 — кьенва, 190 — сагъ хъхьанва.

Суьрсетрин пул бес жезвач

Коронавирусдихъ галаз алакъалу гьалар себеб яз Италияда экономикадин жигьетдай четин месэлаяр артух жезва. Идакай Италиядин “Huffington Post” чешмеди хабар гана.

Къейдзавайвал, уьлкведин гзаф агьалияр карантин себеб яз такьат­рин жигьетдай кIеве гьатзава, гзафбуруз алай вахтунда пул бес жезвач. Кьилди къачуртIа, ихтилат кIвалах авайбурукай, амма эхиримжи агь­валатрихъ галаз алакъалу яз мажибдикай магьрум хьанвайбурукай физва. И месэла кIвалахдивай хьайибурузни талукь жезва. Кьил хуьн патал бязибур къанундалди документар тестикьар тавунвай  кIвалахар авуниз мажбур жезва.

“Чахъ мад гьич са еврони амач, икI чавай мад са гьафтеда дурум гуз хъжедач”, — лугьузва Италиядин Палермо вилаятдин агьалиди. Ада премьер-министр Джузеппе Контедивай тади гьалда жавабар гун тIалабнава, акси дуьшуьшда инкъилаб башламишун мумкин я.

Чешмедин делилралди, уьлкведа недай-хъвадай суьрсетрин жигьетдайни кьитвал арадал атанва. ЧIехи туьквенриз физвай гзаф муьштерийриз, дезгейрилай чпиз герек затIар къачуна чантаяр ацIурай­далай кьулухъ метягьдин гьакъи тагана хъфиз кIанзава.

Къейд ийин, алай вахтунда коронавирусдикди дуьньяда виридалайни гзаф Италияда инсанар кьенва.

А.Лукашенко: ина гьич са вирусни авач

Белоруссиядин президент А.Лукашенкоди хоккей кьиле фидай вахтунда “метIерал акъвазна яшамиш жедалди, кIвачел акъвазна кьин хъсан я” келимаяр лагьана. Ихьтин фикир ада коронавирусдихъ галаз алакъа­лу гьалариз баян гудайла лагьана, хабар гузва “БелТА” агентстводи.

Адавай журналистри коронавирусди президентвилин кIвалахдиз таъсир ийизватIа, гьадакай хабар кьунай.  Журналистри, муркIадал фин тавуна акъвазиз жедачни лугьуз, Лукашенкодиз суалар гана. “Вуч па­тал? Жеда, амма вучиз? Зун гъавурда акьазвач… Ина гьич са вирус­ни авач. Им холодильник я”, — лагьана ада.

Адан гафаралди, мурк вирусдиз аксивалдай лап хъсан дарман я. Гьа са вахтунда ада тIегъуьндин муддатда гречкадин чкадал цуькI ишлемишиз жедайдакай лагьана. “Гречка жедач — цуькIуьн хапIа неда. Куьне къе вуч хапIа тIуьна? За цуькIуьн гъуьруьн хапIа тIуьна”, — ихтилатна Лукашенкоди.

Ада коронавирус себеб яз халкьдиз герек авачир гьарай-вургьай тун тавуниз, секинвал хуьниз са шумуд сеферда эвер гана. Эхиримжи делилралди, Белоруссияда 163 касдик вирус акатнава. Абурукай пудай­ са пай сагъар хъувунва.

КIеве гьатайбурун гъил кьада

Коронавирус чукIуникди арадал атай гьаларихъ галаз алакъалу яз уьлкведин ватандашрихъ элкъвена рахайдалай кьулухъ РФ-дин Президент В.Путина са жерге серенжемар кьабулун патал гьукуматдиз тапшуругъар гана.  Тапшуругърин сиягь уьлкведин кьилин пресс-къуллугъдин сайтда 29-мартдиз чапна. Идакай “REGNUM” чешмеди хабар гана.

Кьилди къачуртIа, тапшуругъра уьлкведин гьукуматди РФ-дин законодательстводик халкьдин эменни тIимил авай къатариз, гьакIни коронавирус чукIунин къурхудин нетижада хасаратвилер хьайи гъвечIи ва юкьван бизнесдиз куьмек гунин макьсаддалди дегишвилер кухтун, яни ам туькIуьр хъувун теклифнава.

Вирус чукIунихъ галаз алакъалу яз В.Путина тапшурмишнавай месэлайрин сиягьдик акатзава: чпиз дидедивилин капитал къачудай ихтияр авай, пуд йисан яшдив агакь тавунвай аялар авай хизанриз куь­мек гун; вахтуналди кIвалахиз тахьунин ва бейкарвилин жигьетдай гузвай пособийрин кьадар МРОТ-дин кьадар кьван артухарун; налогар­ (НДС квачиз) гунин ва гъвечIи, юкьван бизнес патал кредитрин муддат артухарунин мураддалди зур йисан вахт хгун, яни и месэлаяр маса вахтунал вегьин ва хейлин маса хилер.

Идалайни гъейри, РФ-дин гьукуматдал уьлкведин экономикадин гьалариз талукь мониторинг тешкилун ва коронавирусдикди гзафни-гзаф зиян хьайи экономикадин хилериз талукь сиягь туькIуьрун тапшурмишнава.

РФ-дин зегьметдин ва яшайишдин жигьетдай вилик тухунин министерстводал, РФ-дин пенсийрин фондунал Ватандин ЧIехи дяведин­ Гъалибвилин 75 йисан юбилейдихъ галаз алакъалу яз кьилдин ватандашриз са сеферда яз гудай пулдин такьатар алай йисан апрелдин вацра кьилиз акъудун тапшурмишнава.

Гьазурайди- К.Ферзалиев