Къалабулух акатнава

Туьркиядин президент Р.Т.Эрдогана Сириядани Ливияда Анкаради кьиле тухузвай гьерекатар милли итижар хуьнихъ га­лаз алакъалу авуна. “Анадолу” агентстводал асаслу яз, ида­кай “Lenta.ru” чешмеди хабар гузва.

Туьркерин регьберди къейд авурвал, ам кьиле авай уьлкведи тухузвай серенжемар мажарайрал машгъул хьуникай ибарат туш. Адан фикирдалди, эгер Туьркияди исятда вичин итижар хуьн тавуртIа, гъа­латIар ахъаюнин нетижада гьукумат­ пис гьалдал къведа.

Эрдогана мукьвара вичи Россиядин, Германиядин, Франциядин пре­зидентрихъ галаз суьгьбетар кьиле тухвайдакай, нетижада Идлиб­да кьиле тухудай гьерекатриз талукь яз план туькIуьрайдакай лагьана.­

Идалайни гъейри, Туьркиядин президентди къейд авурвал,  Анкаради Ливиядин гьукумдиз гузвай куьмек мадни арту­харда. Алава хъувурвал, алай вахтунда Ливияда неинки Туьр­киядин аскерар, гьакIни чеб себеб яз са шумуд аскер кьейи Сириядин милли армиядин оппозициядин женгчиярни ава.

Январдин ва февралдин варцара кьилиз акъудай гьужумрин нетижада Сириядин яракьлу кьушунри, туьркерин гуьзчивалдай пунктарни кьулухъ туна, Идлибдин вилаятдин саки са пай кьуна. Гьукуматдин къуватри кьилиз акъудай къизгъин гьерекатри Анкарадик къалабулух кутуна. И кардихъ галаз алакъалу яз Эрдогана малумарайвал, эгер Сириядин кьушунар постарин цIарцIелай анихъ хъфин тавуртIа, Туьркиядин яракьлу кьушунри женгинин гьерекатрик кьил кутада.

Идлибда кьиле тухузвай гьерекатри, талукь яз Дамаскдин тереф хуьзвай Россиядиз арадал атанвай гьалар суьгьбетар кьиле тухуналди пайгардик кухтаз кIанзава. Амма талукь тир терефар гьелелиг икьрардал атанвач.

Грантар патал алава такьатар

В. Путина малумарайвал, Президентдин грантрин фондунин хиляй­ яз, алай йисуз регионрин проектар патал алава пуд миллиард манат пул­ рекье твада. Уьлкведин регьбердин гафар “ТАСС” чешмеди раижна­.

Липецкий областдин “Археолог” тешкилатдин регьбер А.Бес­суд­но­ва гайи суалдиз жаваб яз, В.Путина регионрин конкурсриз алава такьатар чара ийидай мумкинвал авайдакай лагьана.

Тешкилатдин векилди уьлкведин кьилиз ихтилатайвал, регионра вижевай проектар кардик ква, амма чкадин бюджетрин такьатри абур кьилиз акъуддай мумкинвал гузвач.

Яхун хьунин къайдайрикай

Германиядин Мюнхен шегьердин фитнес-центрадин муал­лим, спортсмен О.Гюнеса инсанриз руфун яхунарунин карда манийвал гузвай гъалатIрикай ихтилатна. Пешекарди вичин фикирар “Focus” хабаррин чешмедиз раижна.

Адан гафаралди, нянрихъ ем тIуьникди инсандин заланвал артух жеда лугьун гъалатI я. “Фу йикъан гьи вахтунда тIуьр­­тIани, ада гьялзавай са месэлани авач. Яхун хьун патал калорияр тIимил квай затIар ишлемишунал амална кIанда”, — лагьана пешекарди.

Руфун яхун хьун патал ягълу квай затIар ишлемишунал къадагъа эцигунин фикирни пешекарди инкар ийизва. “Аксина,­ незвай затIарик менфятлу ягълу кутун важиблу я. Абур балугъ­рик, кIерецрик ва маса суьрсетрик гзаф ква”, — къейдна ада.

Ада теклифзавайвал, яхун хьун патал вахт-вахтунда спорт­дал машгъул хьун ва са къайдада сагълам тIуьнар иш­лемишун лазим я.

И мукьвара бязи духтурри-пегьризчийри малумарайвал, бедендал алай пи алудунин мураддалди спортдал гзаф машгъул жедай вахтунда какаяр, бананар, авокадо ва маса суьрсетар тIуьн хъсан я.

Коронавирусди гьелекзава

Кьиблепатан Кореяда COVID-19 коронавирусдикди азарлу хьанвайбурун кьадар 700-далайни алатнава. Идакай “Yonhap” чешмеди хабар гузва.

Къейдзавайвал, уьлкведа санлай 763 инсандик коронави­рус акатнава, эхиримжи са йикъан къене 161 кас азарлу хьанва. COVID-19 вирусдикди Кьиблепатан Кореяда 7 кас кьенва.

Чешмедин делилралди, коронавирусди гьелекнавайбурун чIехи пай “Церковь Иисуса Синчходжи” диндин кIеретIдин векилар я. Уьлкведа коронавирус чукIуруникди абурук гзафбуру тахсир кутазва.

Китайдилай алатайла, алай вахтунда Кьиблепатан Корея коронави­русдин хума гегьеншдиз чукIунин жигьетдай кьвед лагьай чкадал ала.

Ахвар патал зарарлу суьрсетар

Недай суьрсетрин рекьяй немсерин пешекар Х.Шуберта ахвариз зиян гудай затIарин тIварар кьуна. Пешекардин делилар “Focus” чешмеди раижна.

Малумарзавайвал, ахвариз чиг салан майвайривай манийвал гуз же­да. Абуру инсандин бедендиз дерин ахвариз финиз манийвалзавал­да. Мадни, Шубертан гафаралди, ахвар патал сенжефилни, кудай ис­ти­вутни зарарлу я. И суьрсетрини, салан муькуь майвайри хьиз, тIуь­р за­тIар иливарунин гьерекатар йигинарда ва нетижада бедендин ифин артухарда.

Ахвариз зарар гудай суьрсетрин сиягьдик биян (солодка),­ шоколад ва кофеин квай хъвадай затIарни акатнава. Йифен бе­реда ахвар къвен тийиз, гьелек хьанвай инсанриз пешекарди­ нянрихъ лап геж фу тIуьн тавун меслят къалурзава. И кар­дал амалуникди инсандин бедендивай ял ягъуниз гьазурвал акваз жеда.

Алатай йисан декарбрдин вацра “Жить здорово!” передача­ кьиле тухузвай Е.Малышевади хъсан ахвар татуниз шекерди­, лацу фа ва дуьгуьди таъсир авун мумкин тирдакай лагьанай.

Гьазурайди — К. Ферзалиев