И мукьвара РД-дин образованидинни илимдин министерстводи А.Тахо-Годидин тlварунихъ галай Педагогикадин илимдинни ахтармишунрин институтдихъ галаз санал тухвай “Хайи чlалан лап хъсан кабинет” конкурсда лезги чlалан муаллимрин арада Хважа-Къазмайрин юкьван мектебдин муаллим Марият Къухмазовна Рамазановади сад лагьай чка кьуна.
Марият 1975-йисуз дидедиз хьана. Ада Дербентдин педучилище ва Махачкъалада ДГУ куьтягьна. Чирвилер мадни гегьеншарун патал ада 2016-йисалай ДГПУ-дин аспирантурада кlелзава. Хуьруьн юкьван мектебда хайи чlаланни эдебиятдин тарсар гузвай муаллимдихъ кьетlен тежриба ва агалкьунар ава. Марият Рамазановади 2009-йисуз “Йисан муаллим” конкурсда 1-чка кьуна. Ам 2011-йисуз “РФ-дин образованидин лайихлу работник” тlварцIиз лайихлу хьана. 2015 ва 2016-йисара “Хайи чlалариз — кьвед лагьай нефес” республикадин конкурсда Марият муаллимди 2-чка кьуна. Райондин ва республикадин дережайра кьиле фейи “Хайи чlалан лап хъсан кабинет” конкурсра ада алатай йисарани хъсан чкаяр кьурди я.
Алай вахтунда муаллимди “Лезги чIалан ва эдебиятдин тарсара информационный технологийрикай менфят къачун” тlвар алай пособидин винел кIвалахзава.
- Гъалиб хьайи куь кабинетдихъ гьихьтин кьетlенвилер ава? — хабар кьуна за.
— Кабинет гьазурдайла, зун аялриз чирвилер къачудай къулай шартIар арадал гъиз алахъна. 2000-йисуз чи хуьре мектебдин цIийи дарамат эцигна, а чlавалай хайи чIаланни эдебиятдин кабинет кардик ква.
Кабинетдин кьилин метлеб хайи чlалан тарсар гунин къайдаяр вини дережадиз акъудун, кlвалахда алай аямдин технологияр, ИКТ ишлемишун я. Ихьтин месэлайриз фикир гун патал муаллимди шартlар тешкилна кIанда.
Кабинет туькlуьрун са йисан кlвалах туш. Гила кlвалахдай вири шартlар авай кабинет хьанва. Кьилди къачуртlа, цларал “Зар алай тIварар”, “Чи юбилярар”, “Чи алимар”, “Литературадин календарь”, “Карчи кагъазар”, “Аялриз куьмек яз” ва хейлин маса стендар ала. Аялри чпин чирвилер гьевесдивди гегьеншарзава, алакьунар къалурзава. Идан гьакъиндай абуру кхьизвай яратмишунрин кlвалахрин метлеблувилини шагьидвалзава. Аялрин ихтиярда илимдинни художественный ктабар ава…
- Тарсара менфят къачун патал кабинетда муаллимдиз герек вуч затlар хьун лазим я?
— Тарсар алай аямдин истемишунрив кьадайвал тухун патал заз кабинетда ноутбук, проектор, проекционный экран ава. И жуьредин тадаракар алай девирдин муаллимдин гъиле кьилин алатриз элкъвенва.
Зи кабинетда муаллимдиз куьмекдай гзаф шейэр ава: учебникар, гафарганар, методикадин ктабар, аялрин чирвилер ахтармишун патал чIалай ва эдебиятдай вири классрин тестер, карточкаяр, аялрин чIал гегьеншарун патал шикилар, перфокартаяр ва мсб. Тарсар итижлубур хьун, жуван предметдал фикир желбун патал за кIвалахда жуьреба-жуьре презентацияр ишлемишзава, чи халкьдин машгьур ксарикай видеофильмаяр къалурзава, интерактивный доскадикай гегьеншдиз менфят къачузва…
- Кабинет туькIуьрунин жигьетдай хайи чlалан муаллимриз квевай гьихьтин теклифар гуз, меслятар къалуриз жеда?
— Хайи чIал чирунин карда, са шакни алачиз, кабинетди виридалайни важиблу чка кьазва, гьикI хьи, чпин вилералди акур затI аялрин рикIел геждалди аламукьда, ада екез таъсирда. Эгер муаллимдиз вичин тарсунин нетижаяр хъсанбур хьана кIанзаватIа, ада кабинетда лазим шейэр хьун патал зегьмет чIугвада. За винидихъ къалурнавай жуьредин шартlар тешкилиз алахъун теклифзава.
- Куь фикирдалди, алай девирдин хайи чlалан муаллим гьихьтинди хьун лазим я?
— Хайи чIалан муаллим сифтени-сифте аялриз багъри кас хьиз хьана кIанда. Анжах гьахьтин касдивай дерин чирвилерни гуз, аялрин рикIера инсанпересвилинни ватанпересвилин гьиссер ачухариз жеда…
Къейд ийин, Марият Рамазановадин кабинетдиз мектебдин, райондин УО-дин регьберри хъсан къимет ганва. Адан кlвалахдихъ, тежрибадихъ галаз таниш жез ва я чешне къачуз кlанзавайбурувай муаллимди вичи арадал гъанвай “лезги-тарсар.рф” хсуси сайтдикай менфят къачуз жеда.
Куругъли Къалажухви
