“Диде — рикIе…”

Ахцегьрин хуьруьн 1-нумрадин юкьван школада аялриз ­математикадин тарсар гузвай ­муаллим Жамиля Гьажиевадихъ руьгьдин са машгъулат мад ава — яратмишун. Гьеле шко­лада кIел­­замай руш яз, ада шиирар теснифиз гатIунна. Абур сифтедай райондин “ЦIийи дуьнья”, ахпа “Лезги газет” газетриз, “Самур” журналдиз акъатна. Кьуд-вад йис идалай вилик кIел­за­вай­буруз адан шииррин “Лезги чIал хуьх” ктаб акуна.

Лугьун лазим я хьи, илгьамдин рекьяйни пай ганвай математикдин яратмишунра ватанпересвилин темади еке чка кьазва.­ Хайи ватандиз, дидедиз, лез­­ги чIа­лаз, элкъвена кьунвай тIе­­би­атдиз авай кIанивал къалурзавай эсерар гзаф я. Абур и йикъа­­ра “Мавел” издательствода чапнавай “Диде — рикIе, Ватан — кьиле” тIвар алай цIийи ктабдани гьатнава. Шиирар лезги ва урус чIа­ларал ганва. 500 экземплярдин тираж аваз акъуднавай ктаб “Дидени чIал — вахни стха”, “КIан­за­ва заз ислягьвал”, “Зи Ах­­цегьар”, “Нур муаллим”, “Бахш­бендер”, “Насигьатар”, “Балаяр”, “ТIеби­ат” паярикай ибарат я.

Ктабдиз вил вегьейла, Жамиля Гьажиева дидед чIалал гьи­кьван ашукь ятIа аквазва. И  кар “Лезги чIал”, “Хуьх лезги чIал”, “Са епинихъ галай хтар” шииррини тестикьарзава.

Дидедиз бахшнавай цIарари кIелзавайдаз лап таъсирзава. Адетдин, мукьвал-мукьвал ван къвезвай гафар, чизвай ихтилатар ятIани, дидедин гьуьндуьрвал, руьгьдин жуьрэтлувал, ри­кIин ачухвал, жумартвал къалурзавай цIарари диде рикIел хкизва. Дидедиз гьуьрмет авун, адан гьакъиндай гьамиша къайгъу чIугун веледрин буржи тирди аннамишиз тазва.

Дидедин рикI гьамиша ислягьвилихъ, балайрин кьилел экуь цав, нурлу рагъ хьунихъ куз­вайди я. Ж.Гьажиевадин яратмишунра и темадизни артух фикир гузва. “22-июнь”, “ЧIехи бубадихъ галаз суьгьбет”, “Валентин Эмироваз”, “Афгъанистан”, “КIанзава заз ислягьвал” шиирра авторди Ватандин ЧIехи дяве­дин цIай-гум, телефвилер, магьрумвилер рикIел хкизва, чи халкь­дин игитвилер къейдзава.

ТIебиатдикай кхьидайла, шаирдин бейнида арадал къвезвай шикилар аламатдинбур я. И кар тестикьарун патал “Марф” шиирдай цIарар гъин:

Къвазва къе марф лап экуьнлай,­

Цавава цифер.

И марфадиз фикир гуз, за

Хразва кифер,

И марфадин сесини зи

Артухда илгьам,

И марфади хутахда мад

Зи рикIин дерт-гъам.

ЦIийи ктаб акъатун тебрик аву­нихъ галаз сад хьиз, чаз  Жа­милядихъ мадни агалкьунар хьана  кIанзава.

Нариман Ибрагьимов