1-декабрдилай иноагентрин сиягь сад хьанва. Иноагентрин сиягьрик кутунин ва я аникай хкудунин къайда тайинарда. Къецепатан агентриз гила яшар тамам тахьанвайбуруз талукь яз муаллимвилин ва я маарифчивилин кIвалах тухудай ва аяларни жегьилар патал информациядин затIар арадал гъидай ихтиярар амукьзавач. Къанун алай йисан 1-декабрдилай къуватда гьатнава.
Алакъадин операторриз талукь яз
Алакъадин операторар гьар йисуз Роскомнадзордиз йисан кIвалахдин гьахъ-гьисаб гуниз мажбур жеда. Абуру ишлемишзавай алакъадин такьатрикай, авунвай къуллугърикай малуматар гуда. КIвалахдин гьакъиндай гьахъ-гьисаб гуникай кьил къакъудайтIа, гьакъикъи делилар чуьнуьхарайтIа, гьакIни ругуд вацралай виниз муддатда алакъадин къуллугъар кьилиз акъуд тавуртIа, ахьтин оператор лицензиядикай магьрумда.
И къанунни алай йисан 1-декабрдилай къуватда гьатнава.
Онлайн къайдада — налогрин учетда
Ватандашривай гила “Госкъуллугъар” порталдин куьмекдалди налогрин органдин учетда акъвазиз жеда. И кар патал электронный къул герек я. И дегишвили агьалийриз, налогрин инспекциядиз фин тавуна, арза вугудай ва шагьадатнама къачудай мумкинвал гузва. Къанун 1-декабрдилай къуватда гьатнава.
Малуматар агакьарун патал
Госорганар, чкадин самоуправленидин органар ва абурук акатзавай тешкилатар социальный сетра чпин чинар (аккаунтар) кардик кутуниз мажбур я. Ихтилат “ВКонтакте” ва “Одноклассники” соцсетрикай физва.
И къанун алай йисан 1-декабрдиз къуватда гьатнава. Ада агьалийриз идарайрин кIвалахрикай гьакъикъи малуматар гунин карда куьмек гуда.
Регьятвал
“Госкъуллугъар” порталдин куьмекдалди къачуз жедай электронный къуллугърин кьадар гегьенш хьанва.
Абурун жергеда ихьтин къуллугъар ава: аялриз талукь пособияр, юзан тийидай эменнидиз талукь регистрация, НДФЛ-дай декларация кьабулун, государстводин тамун реестрдай выписка ва маса хилериз талукь лицензияр къачун.
ГъвечIи бизнесдиз куьмек
Государстводин патай куьмек къачудайла, эгер гъвечIи ва юкьван бизнесдин тешкилатдин патай къайда чIурай дуьшуьшар еке метлеб авайбур тушиз хьайитIа, ахьтин тешкилатдивай са йис алатайдалай кьулухъ мад куьмекдик умуд кухтаз жеда.
Икьван чIавалди лагьайтIа, и кар пуд йис алатайдалай кьулухъ тикрар хъийиз жезвай. ЦIийи къанун алай йисан 26-декабрдиз къуватда гьатда. Эгер бюджетдин такьатар тайин макьсаддиз серф тавуртIа ва я къастуналди делилар чIурукIа къалурайтIа, государстводин куьмекдик умуд кутаз хьунин муддат 3 йис яз амукьда.
Артух жеда
2023-йисуз яшамиш хьунин агъа кIанин такьатрин кьадар, виликамаз тайинарнавай инфляциядин дережадихъ галаз алакъалу яз, артухар хъувун фикирдиз къачунва. Къведай йисуз и такьатрин кьадар 14375 манатдикай ибарат жеда. Им базадин дережа яз тестикьарнава.
Къведай ва 2024-йисан яшамиш хьунин агъа кIанин кьадардин дережа федеральный бюджетдин къанундалди тайинарунин къанундал РФ-дин Президент В.Путина къул чIугунва.
Къейдзавайвал, 15 йисал кьван яшара авай аялар патал яшамиш хьунин агъа кIанин такьатрин кьадар базадин дережадин 97 процентдикай ибарат я. 2023-йисуз ам 13944 манатдиз барабар жезва. Пенсионерар патал — базадин дережадин 86 процентдикай (12363 манат). 16 йисалай виниз яшара авай, зегьметдиз къабил инсанар патал -109 процентдикай (15669 манат).
Къейд ийин, алай йисан 1-июндилай яшамиш хьунин агъа кIанин такьатрин кьадар 10 процентдин артухар хъувунай. Гила мад 3,3 процентдин хкажзава.
«Лезги газет»
