Дегишвилер кутазва

Россияда кьилин образованидин цIийи къурулуш къуватда гьатун патал  къуллугъриз пешекарвилин дережадин жигьетдай ийизвай истемишунрик­ ­дегишвилер кухтун лазим я. Ида­кай РФ-дин илимдин ва выс­ший образованидин мини­стр Ва­лерий Фалькова малумарна.

«Образованидин къурулушда­ де­гишвилер тунихъ галаз сад хьиз, чун пешекарвилин дережадин рекьяй Милли со­ветдихъ ва Россиядин промышленникрин ва карчийрин союздихъ галаз икьрар хьанва. Чна къуллугъриз пешекарвилин жи­гьетдай ийизвай  истемишунар дегишарун чарасуз я. Образованидин цIийи къурулуш — им къуллугъриз пешекарвилин жигьетдай ийизвай цIийи жуьредин истемишунар я», — лагьана ада, Федерациядин Советдин илимдин, образованидин ва культурадин рекьяй  комитетдин заседанидал рахадайла.

В. Фалькова гъавурда турвал, исятда кардик квай къурулушди, пешекарвилин дережадиз ийизвай истемишунар себеб яз,  бакалаврдин дережа магистратурадилай аслувиле тунва.  Алай вахтунда «бакалавр» дережадин образование тамам тушир высший яз гьисабзава ва и карди  са жерге, кьилди къачуртIа, государстводин секторда  къуллугърал кьабулдайла, сергьятвилер арадал гъизва.

2023-йисан  12-майдиз Прези­дент Владимир Путина Россия­да­­­ высший образованидин хиле­ ре­формаяр кьиле тухун па­тал­ 2023-2026-кIелунин йисара­ МАИ-­да, МИСиС-да, МПГУ-да, Санкт-Петербургдин дагъдин уни­верситетда, Балтикадин­ И. Кан­­тан тIварунихъ галай­ феде­­­ральный университетда ва Томск­­дин  гос­уни­верситетда ах­тармишу­нин про­ект кардик куту­нин­ гьакъиндай­ буйругъдал къул чIу­гунай. ЦIийи къурулушда­ би­нелу­ ва махсус рекьихъ эл­къуьр­навай­ высший, гьакI­ни пе­шекар­ла­­мишнавай об­ра­зо­вание — аспирантура тайинарнава. Махсус ре­­­кьихъ элкъуьрна гьазурунин  къайдадин бинеда магистратура­, ординатура ва ассистентура-ста­жировка ава.

Гьар жуьре дережайра чирвилер къачунин вахтни тайин я: бинелу высший — 4-6 йис, магистратура — 1-3 йис.

Аспирантура (адъюнктура) — им пешекар образованидин вини дережа я, ам илим ва илимни тежриба патал кадрияр гьазурунихъ элкъуьрнава. Нивай эке­чIиз жеда адак? Бинелу высший ­ образование (амма 5 йисалай тIимил тушиз кIелна) къачунвай­бурувай ва я магистратура акьал­тIарнавайбурувай.

Идалай вилик В.Фалькова бинелу высший образование тамамди яз гьисабдайдакай ва ихьтин диплом гвай касдивай сергьятвилер авачиз кIвалахиз жедайдакай хабар ганай.

РикIел хкин, Президентдин буйругъдин бинедаллаз, образованидин цIийи къурулушдал Россиядин вири мулкунал 2025-йисалай элячIдайвал ва 2026-йисан эхирдалди проект тамамдиз кьилиз акъудна акьалтIардайвал я.

Жасмина Саидова