8-сентябрдиз Дагъустандин Кьил Владимир Васильева нубатдин совещание тухвана. Ам РД-дин мулкарал, Россиядин оборонадин министерстводин 4-нумрадин ГВСУ-ни желб авуналди, федеральный программайрин ва милли проектрин сергьятра аваз дараматар эцигунин месэладиз талукьарнавай.
Мярекат ачухай В.Васильева къейд авурвал, мектебра пуд сменада тарсар гунин ва мектебриз фидай яшар тахьанвай аялрин идарайра чкаяр бес тахьунин гьалар арадай акъудунихъ галаз алакъалу месэлаяр гьялун патал федеральный бюджетдай финансрин хейлин такьатар чара ийидай мумкинвал РФ-дин Президентди ва РФ-дин Гьукуматди и кардин тереф хвейивиляй хьайиди я.
“Чун РФ-дин оборонадин министерстводилайни рази я. Дагъустанда яшайишдин 77 имарат (73 имарат — 4-нумрадин ГВСУ-ди, 4 имарат — ЕГЗЗ-дин дирекцияди) эцигзава. Эцигунрин къимет санлай къачурла — 14,8 миллиард манатдиз барабар я. Идакайни 25 процент пулдин такьатар — Россиядин оборонадин министерстводин къурулушди, 75 процент такьатар Дагъустандин субпудратчикри ишлемишуник кутазва. Абуру эцигзавайбурун жергеда 9100 касдиз чкаяр авай аялрин 57 бахча ва 9550 ученикдиз чкаяр авай умуми образованидин 20 идара ава. И кIвалах йигинарун патал, ам Каспийский флотилия чи республикадиз ахкъудунихъ галазни алакъалу тирди фикирда кьуналди, чна Россиядин Федерациядин Президент В.В. Путинавай, са жерге имаратар эцигунин кIвалахар кьилиз акъуддай къурулуш яз, РФ-дин оборонадин министерство желб авун тIалабна. Чи теклифдин тереф хвена. Нетижада 2019-йисан сентябрдиз РФ-дин Гьукуматдин тапшуругъ акъатна. Адани, кIвалахар кьилиз акъуддай идара яз, “4-нумрадин кьилин военный эцигунрин управление” ФГУП тайинарна.
Эцигунринни монтажрин кIвалахар кьиле тухунин еришриз ва еридиз талукь месэлаяр датIана гуьзчивилик ква. И месэлаяр гъилевай йисан июндиз республикадиз РФ-дин оборонадин министрдин и кIвалах вичин гуьзчивилик квай заместитель Тимур Иванов атай чIавузни веревирдна. Чна эцигзавай дараматар кIвалахдай ксаралди таъминарунин, исятда кардик квай эцигунардай майданрал кIвалахун патал жегьил пешекарар, дагъустанвияр желб авунин, и рекьяй пешекарар гьазурунин ва абурун чирвилер хкажунин месэлайрай са жерге совещанияр кьиле тухвана. Талукь тир пешеяр чирзавай факультетрин студентриз важиблу имаратар хъсан ериш аваз эцигунин кIвенкIвечи технологияр чирунин барадай гьа ихьтин тайин тир кIвалах РФ-дин Президентдин тапшуругъдалди аскеррин къуллугъчийри Каспийскда, Дербентда ва Батаюртда пуд медцентр эцигдай чIавузни кьиле тухвана.
Идалайни гъейри, эцигунрин пешейрай колледжар куьтягьнавай ксари къе чун чпикай рахазвай, алай вахтунда эцигзавай яшайишдин маса объектрални гьакъикъи чирвилер къачуз башламишнава. Гьа и вахтунда устIарди алай аямдин тадаракарни ишлемишуналди са шумуд ученикдиз санлай кIвалахдин вердишвилер, гьа и рекьяй чирвилер гузва. ЦIийи тадаракар ишлемишуни кIвалахдин еришар 8 сеферда кьван йигинардай мумкинвал гузва. Са тIимил вахтар идалай вилик са агъзурдав агакьна кIвалахдай ксарин патахъай игьтияж авайтIа, гила ахьтин 500 пешекардин патахъай игьтияж ава. Идалайни гъейри, ашкара хьайивал, чина зегьметдин биржада армиядин жергейрай къуллугъна хтанвай 570 кас военный эцигунардайбур регистрация авунва. Чна абурун зегьметдикай, алакьунрикай менфят къачуда. Чаз и чIехи программа кьилиз акъуддай чIавуз жезмай кьван гзаф дагъустанвийри чпиз эцигунрин алай аямдин технологияр ишлемишиз чирун важиблу я”, — къейдна Владимир Васильева.
Гуьгъуьнлай рахай РД-дин эцигунрин ва ЖКХ-дин министр Малик Баглиева къейд авурвал, программа уьмуьрдиз кечирмишдай чIавуз са жерге документар пайгардик кутуна.
РД-дин Гьукуматдин Председателдин заместитель Инсаф Хайруллина къейд авурвал, эцигунрихъ галаз алакъалу кIвалахда иштиракзавай ксар сад-садан гъавурда тамамвилелди акьазва, гьакI хьайила, кIвалахни, санлай къачурла, графикдин бинедаллаз кьиле физва.
Федеральный казначействодин РД-да авай управленидин руководителдин заместитель Мегьамед Мегьамедова малумарайвал, государстводин вири икьрарар “Электронный бюджет” тIвар ганвай сад тир информационный системада гуьзчивилик кутунва. “Алай вахтунда пулар гунин барадай четинвилер ацалтзавач ва ацалтни ийидач. Чун вири арзайриз онлайн — къайдада килигиз гьазур я”, — инанмишарна Мегьамед Мегьамедова.
Мярекатдин эхирдай хъсандиз кIвалахунай вирибуруз Дагъустандин Кьили сагърай лагьана, эцигунрин еришар агъузар тавун, кIвалахдик мадни йигинвал кутун тапшурмишна.
* * *
Гьа и юкъуз Владимир Васильеван регьбервилик кваз мад са совещание кьиле фена. Анал Дагъустан Республикада транспортдин налог кIватIуниз талукь месэла веревирдна.
И рекьяй республикада арадал атанвай гьалариз талукь малумат РД-дин Кьилин меслятчи Адильхан Ганакаева гана. “За фикирзавайвал, чавай хъсан нетижа къазанмишиз жеда. Маса къачунвай махсус пуд автомобилдинни кIвалахдин менфятлувал хкаждай мумкинвал гузва, гьикI хьи, рейдрин серенжемар кьиле тухудай чIавуз неинки транспортдин налог тагузвайбур дуьздал акъудиз, гьакIни месэла чкадал дуьзгуьндаказ гьялиз жеда: а автомобилра тайин касдивай жермедин гьакъи гуз жедайвал терминалар эцигнава”, — малумарна докладчиди.
Совещанидиз талукь гегьенш материал РД-дин Кьилин официальный сайтдай кIелиз жеда.