Кьилин редактордин гаф

Алатай гьафтедин эхирра Махачкъалада республикадин СМИ-яр патал лишанлу вакъиа кьиле фена: “Регионрин СМИ-яр — рекъемрин гьа­къикъатдин цIийи шартIара: вилик финин рекьер” лишандик кваз тешкилай форумди жуьреба-жуьре регионрай вири уьлкведиз машгьур цIудралди журналистар санал кIватI­на. Кьилди къачуртIа, абурун арада ТАСС-дин кьилин редактордин сад лагьай заместитель Лана Са­марина, ТАСС-дин регионрин къуллугъдин кьил Андрей Цицинов, “Интерфакс” агентстводин генеральный директордин заместитель Миха­ил Кетько, “Российская газета” изданидин кьилин редактордин сад лагьай заместитель Михаил Чкаников, “Россия сегодня” агентстводин регьбердин сад лагьай заместитель Наталья Лосева ва масабур авай.

Пуд юкъуз давам хьайи чIехи форумдин сергьятра аваз Да­гъус­тандин Кьил Сергей Меликован пресс-конференция, Урусатдин мил­ли ктабрин сад лагьай фестиваль, ктабрин “Тарки-Тау” мекера, республикадин жаван журналистрин слет, Кеферпатан Кавказдин са жер­ге регионрин милли чIаларал акъатзавай газетринни журналрин кьилин редакторрин гуьруьш, мастер-классар, элкъвей столар, конкурсар ва хейлин маса мярекатар тешкилнавай. Иштиракчийри алай аямдин технологийрин шартIара печатдин СМИ-яр вилик тухунин рекьер, социальный сетра кIвалахунин жигьетдай авай цIийи къайдаяр, уьлкведин журналистикадин хиле кьиле физвай дегишвилер ва пара маса месэлаяр веревирдна.

Чи фикирдалди, виридалайни важиблу ва кар алай мярекат Сергей Меликован пресс-конференция тир. Ам гатIундалди, республикадин Кьили форум ахъаюниз талукьарнавай серенжемда иштиракна, къецепатан регионрин ва чкадин газетринни журналрин редакцийри, чапханайри гьазурнавай выставкайриз килигна, абурун жигьетдай вичин фикирар лагьана. Саки пуд сятда давам хьайи пресс-конференциядал Дагъустандин регьберди журналистрин цIудралди суалриз жавабар гана. Лагьана кIанда, СМИ-рин векилрихъ галаз кьиле фейи и гуьруьш Сергей Меликова халкьдин вилик ийизвай гьахъ-гьи­сабдиз (отчет) ухшар тир. Гьар са суалдиз гегьеншдиз, гъавурда акьадайвал жа­вабар гана, республикада авай хци месэлаяр къейдна, кьилиз акъудиз алакьнавай крарикай хабар гана. Санлай къачурла, и пресс-конференцияда федеральный ва чкадин изданийра кIва­лахзавай 80-далай виниз журналистри иштиракна.

Милли чIаларал акъатзавай газетар, журналар патал и форумдихъ гьихьтин метлеб авай? Сад ла­гьай­ди, ада жуьреба-жуьре регионрай тир хайи чIаларал кхьизвай гзаф кьа­дар журналистриз чеб чпихъ галаз таниш жедай мумкинвал гана. Ма­лум тирвал, ихьтин гуь­­руьшрин куьмекдалди пешекарвал артухариз, тежриба чириз, кIва­лахда цIийи­вилер твадай рекьер жагъуриз жезва.

Кьвед лагьайди, форумди милли чIаларал гьазурзавай контент интернетдин жуьреба-жуьре майданра вилик тухудай, машгьурдай сирер чир­на. Хайи чIаларал акъатзавай изданийрин кьилин редакторрин гуьруьшдин вахтунда рахай гзафбуру (мисал яз, Чечнядин, Калмыкиядин векилри) чпин регионрани газетрин, журналрин тиражар йисалай-суз тIимил жезвайди къейдна. Абурун га­фарай гьакIни малум хьайивал, и кар­дин вилик пад кьаз лап четинзава, гьавиляй гьар са изданидихъ интернет-сайт, социаль­ный сетра хсуси аккаунтар ава, абурун куьмекдалди изданийрин кIва­лах вилик тухузва­.

Гьакъикъатдани, неинки са милли, гьакIни урус чIаларал акъат­за­вай СМИ-рин тиражарни агъуз аватзава. Ихьтин гьалара, гзаф изданийри хьиз, “Лезги газетдини” интернетда кIвалах къайдадик кутунва. Амма им печатдин версия кьвед лагьай дере­жадиндаз элкъвенва лагьай чIал туш. Гьамиша хьиз, инлай кьулухъни газетдин печатдин версия сад лагьай чкадал жеда, баркаллу лезги халкьдин куьмекдалди адан дережани хуьда, тиражни. ГьикI ла­гьайтIа, чарчин газет гъиле кьуна ­кIе­­лунини телефондин ва я планшетдин экрандилай малуматрихъ галаз таниш хьунин арада чилинни цавун арада кьван тафават ава.

Медиафорумдин сергьятра аваз кьиле фейи са мярекатдал ТАСС-дин кьилин редактордин сад лагьай заместитель Лана Са­маринади къейд авурвал, Дагъустандин милли чIаларал акъат­завай изданияр неинки са халкьдал малуматар агакьарзавай такьатар я. Абуру Дагъларин уьлкведин меденият хуьнин карда кьетIен чка кьазва. Гьакъикъат­дани гьакI я. Мадни алава хъувур­тIа­, республикадин милли чIаларал акъатзавай газетарни журналар Да­гъустандин журналистикадин безекар я. Абур галачиз чи журналистикадин эфзелвал квахьда, къуватни зайиф жеда. И кар фикирда кьуна, чи милли изданийриз государстводин патай гузвай куьмек артухарунихъ еке метлеб ава. Гьич та­хьайтIа, анра кIвалахзавай къул­лугъ­чийрин мажибар хкажунин игьтияж ава. Агъуз тир мажибар себеб яз, милли газетрин, журналрин редакцийриз кIвалахиз къвезвай жегьил къуватрин кьадар лап тIимил я. Саки авач лагьайтIани жеда. Къедамаз къайгъу чIугун тавуртIа, пака абурун кьисмет мадни хаталувилик акатда.

Мегьамед Ибрагьимов