ЧIухлумпIар вирибуруз малум тир тарцин (кул-кусдин) набатат я. Инсаниятди гьеле 16 асирдилай инихъ чIухлумпIрик квай дармандин такьатрикай менфят къачузва.
И набатат кваз гьазурнавай дарманри са жерге азарар сагъаруниз таъсирзава: ахвар атIуниз, мекьи хьуникди жезвай азарриз, нефес кьуниз, давление хкаж хьуниз, иви финиз, холестерин гзаф хьуниз, дакIур чкайриз, хуквадинни ратарин ва хейлин маса азарриз акси яз.
Адакай, дамарар агаж хьана, таб акьалтай вахтундани хийир къачуз жеда. Вилик девирра чIухлумпIрин тарцин дувулрикай гьазурай гьалима аялрик саралух акатайлани ишлемишдай.
Халкьдин медицинадин рецептра тарцин къабух, цуьквер ва емишар-чIухлумпIар ишлемишзава. Цуькверикайни дувулрикай махсус гьалимаяр гьазурзава. Емишар лагьайтIа, гзаф вахтара, вирт ва я шекер кутуна, тазазмаз ишлемишзава. ЧIухлумпIрин миже шекер кваз ргазва ва киселар гьазурзава. Абурукай компотарни ийиз жезва. Кьурур тавунвай чIухлумпIрикай хамунин азарар сагъарун патални менфят къачузва.
Емишрикай, чкалрикай, дувулдикай дарманар гьазурдайла, анжах пешекаррал алукьун, абурун меслятралди хийир къачун рикIелай алуд тавуна кIани шартI я. Чаз чизвайвал, дарманрин еринда набататар ишлемишун къадагъа тир дуьшуьшарни жезва. Гьавиляй ни ва гьи жуьреда менфят къачун лазим ятIа, гьа месэла эвелни-эвел чирун герек я.
«Лезги газет»
