Чаз аквазвай кьван кIвалерни муькъвер, заводарни фабрикаяр ва маса дараматар — имаратар — вири рабочийдинни ин­женердин, суфрадал фу ва жуьреба-жуьре няметарни лежбердин дурумлу зегьметдин нетижада арадал къвезва. Абуруз, юкь агъузна, гьикI икрамдач, гьуьр­мет­­ ийидач! Эхь, чирвал, зегьмет вири де­вирра инсандин алакьунрин, агалкьунрин диб-бине я. Виртдай чIиж яргъамаз чир жеда лугьурвал, чирвални зегьмет инсандин мешреб тирди аннамишна, гьалтзавай четинвилер, татугайвилерни хъу­тIа­лар уьтквемвилелди алудиз, уьмуьр кечирмишзавай, гъилерилай гьар са кар алакьзавай устадар, викIегь рухваяр чи арайра авачиз туш. Къенин зи суьгьбетни четинвилерал гъалибвал къазанмишнавай мягькем, уьтквем хцикай я.

…Дяведин йисарин аялар. Бубаяр, пе­хъи душмандин хура акъвазна, фронтда аваз, цанар цун, векьер ягъун, гвенар гуьн, югарар гатун, мал-хеб хуьн хиве гьатна, югъди никIе-чIура авай дидейрин тавазивилерни бегьем такваз, гьатта хъчар  квай ва кIахун фуни жагъин тийиз, цIаяр, ярар къвез, тандал пек-партал алачиз, са гьар-гьалда  кIвачел акьалтна. Хейлинбур вахтсуздаказ агъа дуьньядиз фена. Бахтуни гъана, сагъдиз амукьайбуру лагьайтIа, са бубат кIвачи чил кьурдалай кьулухъ кIе­лер, данаяр хуьдай, верч-цицIибдиз твар гудай, никIерай кьилер кIватI хъийидай, кIахар чухвадай, цуьлер хкидай, векьин кIунтIар чIугвадай, юргъвар атайла, рехъ-хвал хъийидай, — куьрелди, гьам дидейриз, гьам колхозриз алакьдай вири куьмекар гудай. И крар санал чIехи хьайи зазни дуст  Мирим  Алибеговаз  чи вилералди акуна, чна чи гъилералди авуна.

Гзаф азиятар, а девирдин бязи гьахъсузвилерни чна жуван хамуналди гьиссна.­ ИкI, месела, бубаяр фронтда авай, гзаф ая­­лар галай дидейриз, хизанриз  куьмек гана кIандай чкадал чпин къулни чIуг­ваз, тIвар кьванни кхьиз тежедай алчах седрийри, колхоздин складра техил аваз-аваз, ам тIимил-шимил хьайитIани гудачир, чпин ви­лик ялтахвалдайбуруз, гъилибанриз ахъайдай. Нетижада гзаф аялар гишила кьенай.

Хайи ерияр

Сагъдиз амукьайбур лагьайтIа, зегьметди, азиятри, татугайвилери таптагъарна, лигимарна. Абур гьар гьихьтин хьайи­тIани четин­вилерай экъечIиз, кар кьетI ийи­дай  макъамда дуьз къарар кьабулиз вердиш хьана. Мирим Алибеговни гьа ихьтинбурукай сад я.

Багъри ерийрин шимедин кIусни ширин, багьа жеда лугьуда. Кетин дагъдилай агъуз­ гьамиша рагъ жумартлудаказ  алцифдай, хъсан техилар жедай гуьнейрал Филерин, Гъугъванрин, КIамакучун­рин, Кучунрин ва маса хуьрер экIя хьанвайди тир. Абур вири дуьзендиз куьч хьанва. А ерийрал, гзафбурун хьиз Мириман рикIни ала. Арабир ада анрал, ярар-дустарни галаз хъфиз, кьил чIугвада, къайи булахрин ятар, чумал, чуьх­вер, кицик ва КIамакучунрин чIурара булдиз битмиш жез­вай маса емишар дадмишда. И хуьр 1961-йисуз Мегьарамдхуьруьн райондин КьепIир-Къазмайрал куьч хьана.

Керим Алибегов виридаз къени, зегьметдал рикI алай инсан яз чидай. Ада гзаф йисара чубанвиле, ОТФ-дин, МТФ-дин заведующийвиле кIвалахна. Ватанди­ эверайла, душман гатаз фена, 1941-1945-йисара фронтда хьана. Гъилин кьве тIуб галатна, кIвачелни хирер хьана.

Уьмуьрдин юлдаш Успагьи рагьметдиз фейи 1959-йисуз Кериман хизанда пуд хвани кьве руш авай. ЧIехиди абурукай Мирим тир. Ам 1940-йисан 27-апрелдиз дидедиз хьана.

Дяведин ва адалай гуьгъуьнин йисарни ахьтинбур тир хьи, гъвечIи-чIехида вирида кIвалахдай, зегьмет чIугвазвай, гьар са нямет битмишарзавай. Хизанда аялризни чпин гьар йикъан везифаяр авайди тир. Миримани кIелер, данаяр хуьдай, ви­ри таяр-туьшери хьиз, диде-бубадиз, колхоздиз алакьдай куьмекар гудай.

Далудал — “вад”

Мектебра зани Мирима санал кIелайди я, гьавиляй адан алакьунар заз гьеле гьа чIавуз акуна. 5-7-классар чна, къуншидаллай Гъугъвандал физ-хквез, гьана  куьтягьна. Ана гена интернат аваз, чаз са кьадар регьят хьана. Миримахъ иллаки математикадай еке бажарагъ, алакьунар авай. Гьич рикIелай алатдач, Къарибов Шагьбуба муаллимди контрольный кIвалах, тапшуру­гъар­ гайила, жавабар сифтени-сифте Миримаз акъатдай. Вичизни, муаллимдизни акьван хвеши жедай хьи, пIузаррилай мили хъвер алахьдай ва гьахълудаказ дамах кит­кидай. Шагьбуба муаллимди, баркалла­, аферин лагьана, тарифарна, бужарагълу ­ученикдин далудал, кап яна, мелдалди му­кал хьтин еке “5” алкIурдай. Амай юлда­шар вири классда амаз, вич вахтундилай вилик, ял ягъа жу­ваз  лагьана, къецел акъу­дай декьикьа­яр Мирим патал еке шадвилинбур тир. И карди адак мадни гьевес ку­тадай, адан чирвилерихъ инанмишвал мадни артухардай, ктабрихъ галаз дуствал мягькемардай.

Уьмуьрдин хъутIалра

Ирид лагьай класс акьалтIарай Миримаз юкьван школада кIелунар давамардай мумкинвал хьаначир. Алеша Пешкован хьиз, адан «уьмуьрдин университетар» башламиш хьана. 1960-йисан январь. М.Алибегов Тагьирхуьруьн леспромхоздиз къвезва, адакай там атIудай рабочий жезва. Са пуд вацра кьван кIвалахна, Приморский поселокдиз Ворошиловский вете­гайрал фена. Инани яргъалди дурумнач, са вацралай Дербентдиз 3-СМУ-диз атана. Эцигунардай рабочий хьанвай  дагъви гадади, гьелбетда, гележегдикай фикирзавай, уьмуьрда са тайин рехъ, туькI­вей кеспи хкягъунин къаст кIевиди тир.

— Са шумуд вацралай акуна хьи заз, — суьгьбетзава Мирим Алибегова, — чеб къванцин устIарар я лугьузвайбурулай за, жергедин рабочийди, цал хъсандиз эцигзава. Зунни устIарвиле тайинарун тIала­байла, бригадирди кьабулначир. Заз хъел атана, масаниз фин кьетIна. Ахъайиз кIан­за­вачир. 1960-йисан октябрдиз Махачкъа­ладиз атана, гьуьлуьн портуна рабочийвиле акъвазна. Общежитини гана.

Гуьгъуьнин йисуз Мирим  “Горстрой” 2-СМУ-да къванцин устIарвиле кьабулна. Са арадилай адаз ана — 4, ахпа 5-разрядни гана. КьетIендаказ къейдна кIанда хьи, Мирим Керимовича вичелай гъвечIи стхайризни вахариз халис бубавална. Дет­домда авай абурал ада кьил чIугвазвай, лазим куьмекар гузвай. КIвале амай вах Гьуьруьперини ада Махачкъаладиз хкана, адаз кIвал кьуна, ахпа ам Каспийскда школа-интернатдик кутуна. Гуьгъуьнлай виридаз кIвал-хизан хьунин къайгъуни чIугуна.

Бажарагълу инженер

УстIар Мирима ктабарни гъиляй ве­гьез­вачир. Адан рикIе дерин чирвилер къачунин­, са пешедин иеси хьунин мурад авай. ИкI, ада нянин школани акьалтIарна. Документар Даггосуниверситетдин эцигунрин факультетдиз вугана. Конкурс еке­ди­ тир: кьа­бул­завайди — 50 кас, атанвайбур — 300 же­гьил­. Мирима вичихъ дерин чир­вилер авайди субутна: математикадайни химиядай — ва­дар, амай пуд имтигьандайни кьудар къачуна. ШартIари Мирим вуздин нянин  отделе­нидиз хъфиниз маж­бурна. ИкI, кIелни ийиз, кIва­лахиз, кIва­­лахни ийиз, кIелиз,  йисар акъатна.

М.Алибеговакай СМУ-да мастер жезва. И чIавуз, сифте объект яз, ада Пединститутдин 1-общежитие эцигна (26 Бак-Комиссаррин куьчеда).  1972-йисуз ам ишле­мишиз вахкудайла, и вуздин ректор А.Мегьамедоваз Мириман алакьунар, кIвалах­да селигъа­лувал, михьивал акуна, ам ин­ститутдин ин­женервиле  кьабулна. И везифайривни Мирим Керимович гьакъисагъвилелди эгечIна, и чIавалди садавайни сакIани чимивал агакьариз тежезвай дараматра студентриз къулайвилер тешкилна, цIийи инженер виридан гъилерал-тупIарал хьана.

1978-йисуз М.Алибегов мад 2-СМУ-диз хтана. Прораб яз, ада Орджоникидзедин куьчеда сейсмолабораториядин дарамат хкажна, Миримаз гьар са карда къайда кIанда. И кар такунани амукьнач – 1982-йисуз  прорабдиз СССР-дин Минстройдин “Зегьмет хуьнин отличник” медаль гана. Гуьгъуьнлай адан регьбервилик кваз финансрин техникумдин спортзал, клуб, столовой, гьакI хейлин маса дараматарни эцигна.

1967-йисуз Миримани муаллим Беневшади сирер сад авуна. Мугьманрал рикI алай, гзаф къени хизанда пуд рушни са хва тербияламишна. Аялрин диде, гьайиф­  хьи, фад рагьметдиз фена.

Алаш-булашдин 90-йисара Мирим Керимовича эцигунардай кооператив ачухна, цIудралди рабочийриз кIвалахдай чкаяр тешкилна. 2008-йисара Каспийскда гзаф квартирайрин кооперативный кIвал эцигна.

Гзаф терефрин алакьунар авай инсан, эцигунрин рекьяй хъсан пешекар, бажарагълу инженер хьиз, Мирим Керимович эдебиятдал, газетар, ктабар, журналар кIелунал, хъуьруьнрал, зарафатрал рикI алай касни яз чида. “Лезги газетдин” ла­гьайтIа, ам фадлай дуст, даях я. Редакциядихъ галаз датIана сих алакъа хуьзва­.

— За чи милли газет 1970-йисарилай инихъ кхьизвайди я, — лугьузва М.Алибе­го­­ва­. — Жуван карда-кIвалахда герек къвез­вай журналарни зи столдал гьамиша ала. Гьар йи­къан тIуьн-хъун хьиз, инсандиз, гьелбетда, руьгьдин емни герек я. “Лезги газетди” республикада, уьлкведа, дуьнья­да кьиле физ­вай крарикай, чи халкьдин яшайишдикай, баркаллу ксарикай, хабарар, малуматар­ агакьарзава. Ам кхьинивай къерехда акъва­зун дуьз туш, ахьтиндаз ватанперес лугьуз жедач.

Савадлу, камаллу, бажарагълу кас яз, Миримни гьар вахт хьайила яратмишунрал машгъул я. Гагь-гагь адан шиирар чи газетдин чинризни акъатзава. Адан гъиликай “Са­мурдин булахар” тIвар алай ктабни хкатна­ва­.

И йикъара зи дуст Мирима вичин уьмуьр­дин 80 йисан юбилей къейдзава. Му­баракрай! Къуй адахъ мягькем сагъламвал, хизанда хушбахтвал, мадни ва мад­ни юбилеяр къейддай мумкинвал хьурай.

Мубаракрай!

Кетин дагъдин гуьнейривай лув гана,

Вилик — вилик вуна камар къачуна,

Валар-цацар уьтквемвилелд алудна,

Шегьре рекьел экъечна вун, дуст Мирим.­

Гьисабунрин чидай ваз дад —

Мектебдамаз тир вун устад,

Шагьбубади ви далдудал “вад”

Гьавиляй алкIурдай, Мирим.

Яр-дустунал ви рикI ала,

Ракъини хьиз, милиз хъверда,

Камалдин цIарар эзберда,

Гьахълувилин дестек Мирим,

Тик хъутIалра хьайи лигим.

Мубаракрай ваз дережаяр.

Виш йисан чIехи сенгерар,

Ачух яз илгьамд пенжерар,

МуьтIуьгъаррай вуна, Мирим!

Ш. Шихмурадов