(Эвел – 2022-йисан 23, 24, 30, 31, 32, 2023-йисан 22, 23, 25, 27-31-нумрайра)
Алатай нумрада чна Къуръандин аламатрикай сад ракьунихъ галаз алакъалу тирдакай кхьенай. Мад са аламат: Аллагьди «Аль-Хадид» сурадин 25-аятда Вичи ракь авуднавайди я лагьанва: «Ва Чна авудна ва ракь — виче зурба гуж (къуват) ва (гзаф) менфятар авай инсанар патал». Яни и аятдай чаз аквазвайвал, ракь и чилел арадал атанвай затI туш, ам иниз ракъурнавайди я. Малум хьанвайвал, гьакъикъатдани, ракь и чилел гьазуриз жезвай затI туш, ам арадал гъун патал Ракъинин системада авай кьван вири энергия кIватIайтIани, бес жедач. Алай девирдин илим ихьтин фикирдал ала: ракь – им чи планета паталди «патанди» я ва ам чи чилел пата-къерехдихъай атанвай затI я.
Ажайиб са вакъиадикай ихтилат
Вичин са интервьюда Египетдин алим, геолог, Къуръандикайни илимдикай кхьенвай гзаф зегьметрин автор, Америкадин нафтIадин геологрин ассоциациядин (Талса, Оклахома) член Заглюл Ан-Наджара ихьтин са ажайиб вакъиадикай суьгьбет авунай. Са сеферда ада Кардиффдин университетдин медицинадин отделенида (Великобритания) лекцияр кIелзавай. Аудиторияда гьам мусурманар, гьамни мусурман туширбур авай. «Къуръанда къалурнавай аламатрикай илимдин субутунар» темадай «чан алай диалог» кьиле физвай. И гуьруьшдин иштиракчийрикай сад тир Англиядин агьали Муса Пидкока вичи гьикI хьана Ислам дин кьабулайди ятIа ихтилатна. Ада лагьанай: «Зун мусурман жедалди, за жуьреба-жуьре динар ахтармишнай. ГьикI ятIани, са сеферда са мусурман студентди заз Къуръандин манайрин таржумаяр гана (яни аятрин манайрин таржумайрин ктаб). КIвале за таржума ачухна ва зи вилера акьур сифтегьан сура «Ал-Къамар» я. За кIелна (Къуръан, 54-сура, 1-аят, мана): «Мукьвал хьанва (Къияматдин) Сят, ва варз (кьве патал) пад хьана!». За фикирна: «Ихьтин кар хьун мумкин яни? Варз кьве пай жедани ва ахпа мад сад-садахъ галкIин хъийидани мегер?». И аятди кIелун давамардай гьевес къакъуд хъувуна. За Къуръандин таржума кIелун ахпадал вегьена ва жуван крарал машгъул хьана… Амма Раббидиз зи сидкьидикай хабар авай Гьахъ жагъурунин карда (яни Аллагьдиз чизвай заз рикIивайни Гьахъ дин гьим ятIа чириз кIанзавайди). Ва Адаз кIан хьана зун (гьа и арада) телевизордин вилик ацукьун (яни Аллагьди Вичин кьадардалди зун гьа и арада телевизордин вилик гъана). И вахтунда Британиядин каналдин са телепередачадай ам тухузвайданни (ведущий) США-дин НАСА-дин пуд алимдин арада суьгьбет (дискуссия) кьиле физвай.
Передача тухузвайда абуруз космосдиз финин кардиз еке пулар харж авунай туьнбуьгьар ийизвай, гьа са вахтунда чилел гьял тавунвай яшайишдин гзаф месэлаяр, кашак квай ва муьгьтеж тир гзаф инсанар алай чIавуз. НАСА-дин векилри ахьтин еке харжияр бине аваз харж авунвайбур тирди, адалди къалурзвай хьи, бес космический хиле арадал гъанвай технологияр чи уьмуьрдин гзаф терефра виже къвезва: медицинада, промышленностда, хуьруьн майишатда, и пулар гьавайда харжнавайди туш. (Абуру) къейд ийизвай, бес и космический лув гунри еке технологияр вилик тухуз куьмек гана.
Суьгьбет кьиле фидайла, Вацрал сифте яз финикайни рахана – им гзаф къиметдин проект я, кьилиз акъудун патал вишералди миллиард долларар харж авунвай.
Передача тухузвайдай гьарай акъатна: «Виш миллиардралди долларар куьне харж авунани анжах Вацрал Америкадин пайдах акIурун патал?» НАСА-дин векилрин жаваб къарсурдайди хьана: «Ваъ, чна Вацран къенепатан къурулуш (строение) ахтармишна ва аламатдин ачухун (открытие) авуна: варз са мус ятIани кьве чкадал пай хьанвай ва ахпа мад кукIун хъувуна». Передача тухузвайда хабар кьуна: «Квез гьикI чир хьана и кардикай?». Америкавийри жаваб гана: Чаз вацрал анамлияр жагъана ва чеб винел паталай недрайрал кьван физвай. Алимри-геологри чун гъавурда турвал, и кар хьанваз хьун мумкин я ахьтин дуьшуьшда, эгер варз са мус ятIани кьве пай хьана, ахпа кукIун хъувунваз хьайитIа.
И ван хьайила, зун телевизордин вилик ацукьнавай стулдилай виниз акъатна ва жуваз лагьана: Мугьаммада (Аллагьдин салават ва салам хьуй вичиз) 1400 йис идалай вилик авур аламат гила америкавийри, виш миллиардралди долларар харж авуна, ахтармишзава, ам ( а аламат) тестикь авун патал. Гьакъикъатда гьа им язва дуьз дин. Гьа икI за Ислам кьабулна. (Инал Давид Муса Пидкокан гафар куьтягь жезва – ред.).
РикIел хкин, Пайгъамбарди (Аллагьдин салават ва салам хьуй вичиз) варз кьве патал пай авур аламатдикай чна виликан нумрайра кхьенай.
Къейд ийин хьи, Давид Муса Пидкок 1942-йисуз Шефилда (Англия) дидедиз хьана. 1975-йисуз мусурман хьана. Ам техникадай консультант ва писатель я.
Давид Муса Пидкокан кьилел атанвайди, гьакъикъатдани, ажайиб дуьшуьш я. РикIин сидкьидай гьахъ кIанзавай и касдиз Аллагьди Ислам дин кьисметна. Вичин кьилел атай ажайиб дуьшуьш себеб хьана, ам Аллагьдин диндал атана. Гьавиляй лугьузвайди я: рикIин сидкьидай вич халкь авур Халикьдин суракьда авай касдиз Ада вичин Гьахъ диндал гъун тавуна тазвайди туш. Шукур хьурай регьимлу Аллагьдиз!
Ямин Мегьамедов, диндин алим
