Чилер, малар гьисабда

Россиядин Федерацияда  “Хуьруьн майи­шатдин микроперепись — 2021” серенжем тухун гъиле кьунва. 1-августдилай 31-август­далди уьлкведа  хуьруьн майишатдин тешкилатрикай, кьилдин карчийрикай, лежбервилинни фермервилин ва агьалийрин хсуси куьмекчи майишатрикай, багъманчивилин ва саларбанвилин алишверишдинбур тушир кIва­тIалрикай делилар кIватIунин кIвалах кьиле тухузва.

2021-йисан микропереписдин программадик  переписдин  объектдиз хас, ам масабурулай тафаватлу ийизвай умуми делилар, гьакIни хуьруьн майишатдин чилерин, цадай чилерин майданар ва къурулуш, хуьруьн ма­йишатдин культураяр ва гзаф йисара экъечI­дай набататар (гьар са жуьре кьилди-кьилди къачуна)  цанвай чкайрин майданар, хуьруьн майишатдин гьайванрин кьадар (гьар са жуьре — кьилди), производстводин къу­ру­лушар, гьакIни хуьруьн майишатдин кIва­лахар кьиле тухун патал  лазим шартIар (кредитар, субсидияр, дотацияр) ква.

Делилар кIватIунин макьсад хуьруьн ма­йишатдин хел алай вахтунда авай гьакъикъи­ ­гьал  чирун я. РикIел хкин, эхиримжи се­ферда Вирироссиядин хуьруьн майишатдин перепись 2016-йисуз кьиле тухванай. Амма, ма­лум­­ хьайивал, хуьруьн майишатдин хиле  гьихь­тин  дегишвилер  жезватIа, гьадан гъавурда гьатун патал асул переписрин арада микроперепись кьиле тухудай къарар кьа­бул­нава. Им важиблу делил я, иллаки чи вах­тунда — де­­г­ишвилер датIана ва са кьадар йи­гиндаказ кьиле физвай рекъемрин технологийрин девирда.

Дагъустанда, Росстатдин истемишунар кьилиз акъудуналди, микропереписдиз гьазурвал акунин кIва­лах кьиле тухванва — республикадин комиссия тешкилнава, чкайрал пе­реписчикар тайинарнава. Республикада пе­реписдик акатзавай объектрин арада хуьруьн майишатдин 1860  тешкилат, тахминан 5,5 агъзур КФХ ва ИП, гьакIни 417 агъзур ЛПХ ава.

Хуьруьн майишатдин тешкилатри ва  фер­мервилин майишатри переписдин чарар чпи ацIурзава. Абур иесийрив я электронный  ва адетдин почтайрай, я тахьайтIа районрин статистикадин  къуллугърин векилри гъиляй-гъилиз агакьарда. Кьилдин ксарин куьмекдин майишатра  планшетдин компьютерарни гвай переписчикри хабарар кьунар тешкилда.

Переписдин делилар кIватIдайла, майишат нинди ятIа къалурзавач, — анра  чилерин майданриз, цанвай чкайриз, багълариз, малариз ва къушариз  талукь делилар жезва.

7-августдиз РД-дин хуьруьн майишатдин ва недай суьрсетдин министрдин сад лагьай­ заместитель Шарип Шарипов микропере­писдин кIвалах башламишнавай Къаякент райондин Герга хуьруьз мугьман хьана. Ада къейдзавайвал, переписдин макьсаддин гъавурда турдалай кьулухъ чкадин агьалийрин суалризни жавабар гана.

“Хуьруьн майишатдин микроперепись — им государство патал важиблувал авай серенжем я. Ада къенин юкъуз агросектор авай гьалдин “гьакъикъи шикил чIугвазва”. И серенжем кьиле тухунихъ пака квевай са вуч ятIани истемишунин макьсад авач. Гьаниз килигна, хуьруьн майишатдин жезмай кьван гзаф объектар  переписдик кутун патал районрин ва хуьрерин администрацийри, хуьруьн майишатдин управленийри  районрин статистикадин отделриз, переписчикриз вири куьмекар гана кIанда. Чна умуд кутунвайвал, микропереписдин сифтегьан нетижаяр  алай йисан эхирдалди малум жеда”, — къейдна Ш.Шарипова.

«Лезги газет»