Алатай гьафтеда Махачкъалада, Дагъустандин государстводин аграрный университетдин майдандал, РД-дин хуьруьн майишатдин ва недай суьрсетдин министерстводин патав гвай Жемиятдин советдин ва РД-дин чIижерхъанрин ассоциациядин куьмекдалди тешкилнавай республикадин чIижерхъанрин форум кьиле фена. Мярекатда РД-дин милли сиясатдин ва динрин крарин рекьяй министр Энрик Муслимова, карчийрин ихтиярар хуьнин рекьяй векилвилер авай Мурад Далгатова, хуьруьн майишатдин ва недай суьрсетдин министерстводин патав гвай Жемиятдин советдин регьбер Вагьаб Къазибегова, Дагъустандин чIижерхъанрин ассоциациядин председатель Надир Агьмедова, республикадин Жемиятдин палатадин ва РД-да Россельхознадзордин векилри, гьакIни Чечен Республикадай ва Белоруссиядай тир чIижерхъанри иштиракна.
Дагъустанда чIижерхъанвилин кеспидал тахминан 5 агъзур кас машгъул я. Абуру, санлай къачурла, йиса 1000 тонндилай гзаф вирт гьасилзава. Асул гьисабдай республикадин мулкунал «Карника», «Бакфаст», «Карпатский» ва Кавказдин дагъларин рагъул рангунин жинсерин чIижер гьалтзава.
РД-дин хуьруьн майишатдин ва недай суьрсетдин министерстводи хабар гузвайвал, форумдал чIижерин азарриз ва хуьруьн майишатдин культурайриз язавай шейэри абуруз гузвай зияндиз, куьнуьйрин бегьерлувилиз ийизвай таъсирдиз талукь месэлаяр веревирдна.
Пешекарри къейд авурвал, чIижерхъанвили инсанриз неинки къиметлу вирт, гьакIни чIижери арадал гъизвай маса суьрсет гузва. И хилехъ набататчивилин хел патални еке важиблувал ава. ЧIижерин са хизандивай са йикъан вахтунда 60 миллиондилай гзаф цуьквериз маядин руг ягъиз жезва, яни абуру культурайрин бегьерлувал хкажзава.
ЧIижерхъанвилин продуктар иммунитет хкажун ва жуьреба-жуьре азаррин вилик пад кьун, абур сагъарун патал ишлемишзава. ИкI, инсандин сагъламвал патал виртIедин, прополисдин, мумдин, гьатта чIижерин агъудин хийирлувал фадлай малум я. Апитерапия (чIижералди сагъарун) гьеле дегь девирра арадал атай хел я, адакай сифте малуматар гьеле чи аям алукьдалди вилик 1700 лагьай йисара пайда хьанай.
Форумди чIижерхъанри сада-садаз чпин тежрибадикай чирдай, кIватI хьанвай месэлаяр (гьа гьисабдай яз, и хилез государстводин патай куьмек гунин) веревирддай, абур гьялдай рекьерикай рахадай мумкинвал гана. Мярекатдал гьакI чIижер чарасуздаказ гьисабдиз къачунин (маркировка авунин) месэладин гъавурдани туна.
Амина Муслимова
