(Эвел — 2021-йисан 45-52, 2022-йисан 1-7-нумрайра)
Суьгьуьрдик акатнавай касдилай суьгьуьр элягъун
Эгер суьгьуьр элягъун патал маса суьгьуьр ишлемишна кIанзаватIа, ам гьарам кар я. Эгер суьгьуьр рукъйа кIелуналди, Аллагьдивай адакай хуьнин (хиласдин) куьмек тIалабуналди ва шариатда къалурнавай дуьайралди алудзаватIа, ам шариатда къалурнавай ва ихтияр ганвай кар я! И карда виридалайни менфятлубур “аль-Фатигьа”, “аль-Фалакъ”, “ан-Нас” сураяр ва “Бакъара” сурадин 255 лагьай “Аятуль-Курсий” аят я. Къейд ийин хьи, рукъйа кIелна сагъаруникай кхьенвай кьилди ктабар ава.
Рукъйа (кIелун)
(Суьгьуьр, вили ягъун (назар, чIал авун) алуддай ва жинер хкуддай дуьаяр)
Инсандик са азар акатайла, ам сифте нубатда духтурдин патав фин герек я ва ада сагъ хъхьун патал тайинарнавай раб-дарман авуна кIанда. Амма вири дуьшуьшра духтурривай азарлубуруз куьмекиз жезвач. Мисал яз, инсанди вич азарлу тирди гьиссзава, амма духтурри медицинадин рекьяй вири ахтармишунар авурдалай кьулухъ ам сагъ тирди тайин жезва. Ихьтин дуьшуьшра рукъйадикай куьмек къачуна кIанда.
Рукъйа кIелзавай кас Аллагьдихъай кичIеди, диндин вири дестекар кьилиз акъудзавайди, шариатдин рекьяй чирвал авайди ва рукъйадин къайдаяр чизвайди хьана кIанда. Сифте ада дуьз диагноз эцигун герек я: кьилди къачуртIа, суьгьуьрда тунвани, вили янавани, жинер акатнавани тайинарун лазим я. Идалай кьулухъ сагъар хъийидай къайда хкяда. Рукъйа кIелдайла, адан рикIе ихьтин ният хьана кIанда: рукъйа анжах себеб я, гьакъикъатда инсан анжах Аллагьдин кьадардалди сагъ хъжезва.
Азарлу касни Аллагьдихъай кичIеди, ферзер кьилиз акъудзавайди, рукъйа анжах себеб тирди ва вич сагъ хъхьун анжах Аллагьдин кьадардалди тирди аннамишзавайди хьана кIанда.
Гьар азардиз рукъйадин кьилдин дуьаяр ава. Мисал яз, суьгьуьр алудун патал кIелдай кьилдин аятар ава, вили ягъун алуддай — маса аятарни дуьаяр. (Нин вил ацукьнаватIа, ягъайди вуж ятIа чиз хьайитIа, адавай гъусул авун тIалабна кIанда, ахпа а целди начагъ касди вичин беден чуьхуьн лазим я. Нин вили янаватIа чин тийиз хьайитIа, а чIавуз кIелдай рукъйа ава). Къейд ийин хьи, жинер хкудун патални кIелдай кьилдин аятар ва дуьаяр ава.
Чирвал ва тежриба авай алимди рукъйа дуьз къайдада кIелда. Рукъйадин дуьаярни са шумуд жуьре ава. Макъалада чун абурукай са жуьредикай рахада.
Жин хкудун, суьгьуьр алудун ва вили ягъун элягъун патал кIелдай аятар ва дуьаяр (рукъйа):
- Сура аль-Фатигьа; аль-Бакъара, аятар: 1-5 — жин хкудун, вили ягъун ва суьгьуьр алудун патал кIелда.
- аль-Бакъара, аятар: 101-102 — жин хкудун ва суьгьуьр алудун патал.
- аль-Бакъара, аятар: 162 -164 — жин хкудун ва суьгьуьр алудун патал.
- аль-Бакъара, аятар: 254- 255 — жин хкудун ва суьгьуьр алудун патал.
- аль-Бакъара, аятар: 283-286 — жин хкудун ва суьгьуьр алудун патал.
- Алу-ГIимран, аятар: 1-10 — жин хкудун ва суьгьуьр алудун патал.
- Алу-ГIимран, аятар: 17-19 — жин хкудун ва вили ягъун, суьгьуьр алудун патал.
- ан-Ниса, аятар: 55-56 — жин хкудун ва суьгьуьр алудун патал.
- аль-Маидагь, аятар: 71-76 — жин хкудун ва суьгьуьр алудун патал.
- аль-Аъраф, аятар: 53-56 — жин хкудун патал (анжах).
(КьатI ама)
Ямин Мегьамедов,
диндин рекьяй алим