Алатай гьафтедин арбедиз Госдумади пленарный заседанидал Россиядин кьадардал гьалтайла тIимил тир бинелу халкьарин алфавитар, орфографиядин, пунктуациядин къайдаяр тестикьарунин месэла тайинаруниз талукь законопроект сад лагьай сеферда яз веревирдна.
Законопроект Госдумадиз са десте депутатри алатай йисан ноябрдиз теклифнай. Адан авторри къейдзавайвал, исятда Россиядин законодательстводик винидихъ лагьанвай къайдаяр тайинарун кутунвач. Законопроектдихъ гилигнавай гъавурдик кутунин чарче къейднавайвал, ихьтин нукьсанди РФ-дин бинелу гъвечIи халкьарин чIалар хуьн, чирун ва ишлемишун заланарзава, абур мумкин тир терг хьунин сергьятдиз мукьва ийизва.
“РФ-дин халкьарин чIаларин гьакъиндай” къанундик дегишвилер кухтадайвал я. Законопроектди алфавит, орфография ва пунктуация, РАН-дин экспертрин къиметарни зендер фикирда кьуна, РФ-дин Гьукуматди тестикьарун лазим яз гьисабзава.
Миллетрин крарин рекьяй комитетдин кьил В.Газзаева “Новости” РИА-диз малумарайвал, законопроектдин винел вижеваз кIвалах тухванва.
“Законопроектди гъвечIи халкьарин чIалар хуьдай, вилик тухудай мумкинвал гуда. Гьукуматди бинелу халкьарин чIалар мектебра, вузра чирун патал гафарганар, цIийи учебникар, пособияр чапдай акъудунин месэлайриз рум гун лазим я”, — лагьана депутатди.
Шак алачиз, къайдаяр тестикьарунин месэла министррин кабинетдин гуьзчивилик хьуни чпин кьадар тIимил тир миллетрин чIалариз вилик фидай мумкинвал гуда.
Сир туш, эхиримжи вахтара лезги орфографиядин месэлайриз талукь веревирдер, гьуьжетар кьиле физва. Орфографиядин жигьетдай къе чахъ мягькем къанунар авачирвиляй ва гьа авай къайдайрални вирибуру амал тийизвайвиляй жуьреба-жуьре кхьинар арадал къвезва. Муракаб гафар кхьинин жигьетдайни са тартиб хуьзвач. Какахьай, жуьреба-жуьре кхьинри чIалан гележегдиз зарар гудайди рикIелай ракъур тийин. Вучиз ятIани, чи алимри и месэлаяр дикъетдик кутазвач.
Лезги Фетгьуьллагь
