И чар чав Мегьарамдхуьруьн райондин Бут-Къазмайрин хуьряй чи яшлу мухбир, дявединни зегьметдин ветеран, саки 60 йисуз вичин вири къуватар акьалтзавай несилриз хайи лезги чIалай ва литературадай чирвилер, михьи ахлакьдин тербия гуниз бахшнавай муаллим, чIехи буба Музафар Теймуршагьович Гьасановалай агакьна. 60 йисузни ада чи милли руьгьдин къул тир “Лезги газетдиз” (виликрай адал “Социализмдин пайдах”, “Коммунист”, маса тIварарни хьана) вафалувилелди къуллугъна. Ам исятдани, яшар 90-далай алатнавайлани, чи лап хъсан дуст, газет хуьнин женгчи, адан пропагандист яз ама. И кардай чна адаз чухсагъул лугьузва.
Музафар муаллимдин гьар са чар, кхьизвай келимаяр, гузвай теклифар, ийизвай къейдер камалдив ацIайбур, герекбур, чна чпел амалзавайбур я. И кардайни адаз сагърай, ви къелемдин хцивал зайиф тахьурай лугьузва чна. Агъсакъалди вичин чарче чи газетдин тарихдай лап вижевай девирар, ана зегьмет чIугур журналистарни (И.Вагьабов, Н.Ханкишиев, Жамидин, К.Гьажиев ва масабур) рикIел хкизва. Им генани хъсан кар я.
Гьа са вахтунда чIехи муаллимди вичин рикIиз хьанвай дарихвиликайни кхьенва. Амни ихьтин кардихъ галаз алакъалу я. Гъилевай йисан 21-мартдин нумрада яшлу мухбирди вичин хайиди тир Чахчарин хуьруькай (тарихдикай), адан рухвайрикайни рушарикай кхьенвай макъала чапнавай. Гьайиф чIугвадай са кар хьанва: яшлу касди гъилелди кхьенвай хейлин хатIарай, иллаки тIварарай кьил акъат тавуна, а материал гьазурдайла, бязи дегишвилер акатнава. Идахъ галаз алакъалу яз авторди кхьей са кьадар тIварарни хкатна.
Гьелбетда, гьар са хуьруьхъ чпин тIварарал, крарал дамахзавай ксар гзаф авайди я. Газетдин макъалада садан тIвар аваз, муькуьди тахьайла, жуьреба-жуьре рахунарни, наразивилерни арадал къведа. Гьавиляй кхьизвай тIварарив мукъаятвилелди эгечIун лазим я. Амма, хатIарай кьил акъат тавуна, тIварар чIурунин еке къурхулувални ава эхир. Инални гьакI хьанва…
Агъсакъалди кхьизвайвал, макъалада бязи тIварар “амукь тавуникди” яшлу кас рикIелни алачир туьнбуьгьрик акатнава…
Ихьтин чар атайла, гьелбетда, чазни такIан хьана. Амма писвал, такIанвал чи садан рикIени авайди туш, я автордин, я а материал гьазурай корреспондентдинни. А макъалада ахъа хьанвай тIварар авторди — агъсакъалди вичи чаз чир хъувунва. Ингье абур.
Гьасанов Къазанфар — машгьур невропатолог, 40 йисуз Мегьарамдхуьруьн райбольницада кIвалахайди, “Знак почета” ордендин сагьиб. Гьасанов Максим — Дагъустан Республикадин профсоюзрин федерациядин председателдин сад лагьай заместитель. Адан руш Индира — Санкт-Петербургда къецепатан чIаларин муаллим, филологиядин илимрин кандидат.
Чахчарин хуьре Загьироврин сихил лап адлубурукай я.
Загьиров Загьир — кьве вуз яру дипломралди куьтягьна, гзаф йисара Дербентдин педучилищедиз, хейлин школайриз регьбервал гайиди.
Загьиров Шихнеби — математикадин илимрин доктор, профессор. Загьиров Низам — математикадин илимрин кандидат. Загьиров Надир — хуьруьн майишатдин илимрин доктор, са шумуд академиядин академик.
Ризаев Максим — математикадин илимрин кандидат.
Гьасанов Назим — Мегьарамдхуьруьн райондин “Мукьтадирский” ва “Свердловский” совхозрин регьбервал авурди.
Гьасанов Малла — Дербент райондин “Рубасский” совхоздин зоотехник.
Гъаниев Абдулгъани — Петропавловск-Камчатский шегьердин комендант.
Таибов Абдулатиф — тIвар-ван авай педагог ва икI мад маса ксар…
Гьуьрметлу кIелзавайбур ва чаз кхьизвайбур! Чахчарин хуьруьн ад хкажай ва гилани хкажзавай ксар мадни гзаф авайди я. Са макъалада а тIварар вири кьаз агакьдайди туш. Музафар муаллимни гьакI я. Аквазва хьи, са гъвечIи макъалади гьихьтин рахунар арадал гъанватIа. Себеб сад я: кхьенвай хатIарай кьил акъат тавун.
Музафар муаллимди хьиз, чаз гъилелди кхьизвай яшлу ксар мадни ава. Хейлин гафарай кьил акъудиз тахьайла, абур чап ийиз жезвач. Чап авурлани, винидихъ лагьанвай хьтин гъалатIар, ахпа наразивилер арадал къвезва. ИкI тахьун патал сифтени-сифте гьар са делилдив, иллаки тIварарив, абурун къуллугърив, рекъемрив мукъаятвилелди эгечIна кIанзава. Яшлу ксариз чавай куь хатIар цIийи хъия лугьуз жедач. Куьмек гудай жегьилар, компьютердай ядай операторар хьайитIа, хъсан кар жеда. Амма хуьрера абур гьикI жагъурда?..
Чна Музафар муаллимдивайни, адан тахсир авачиз, тIварар макъалада кьаз тахьанвай вири чахчивийривайни багъишламишун тIалабзава.
Кар алайди, чи фикирдалди, чIехи муаллимди вичин хуьруьн тарихдал, а тарих арадал гъизвай несилрал вич ашукь тирди къалурун, гьар са хва-руш ватандин кьисметрив къадирлувилелди эгечIун патал ада ганвай тарс я.
И кар чна тебрикни ийизва.
Мад сеферда тикрарзава: макъалаяр ачухдаказ, абур кIелиз жедайвал, цIарарин араяр таз, чарчин са патал кхьенвай, дуьз рекъемринни дуьз делилринбур жен. Яргъияр авунни герек туш. Кар алай месэлаяр вилик кутур. Чун куь къуллугъда акъвазнава.
Редколлегиядин тапшуругъдалди материал гьазурайди литотделдин редактор Мерд Али Жалилов я.