Чи ватанэгьлияр — гьар сана

Бубайрин мисалда лугьузвайвал, чкади инсан ваъ, инсанди чка машгьурда. СтIал Сулейманан райондин хуьрерайни республикада, уьлкведа машгьур гзаф инсанар акъатна. Районда чIехи ва баркаллу тарих авай Уллу-Гъетягърин хуьруьн тIвар кьунмазди, чи хиялдиз алимар тир Абуталиб Абилован, Рамазан Юсуфован, Ижрес Фарманован, Мирзяли Мирзалиеван, Азербайжан Республикадин Игит Фамил Эскендарован, композитор Сейфуллагь Керимован ва гзаф масабурун тIварар къведа.

Машгьур гъетягъвийрин арада республикада тIвар-ван авай алим Низами Рамазанович Девришбегова кьетIен чка кьазва. Чаз малум хьайивал, Дагъустандин государственный технический университетдин кафедрадин профессор Низами Рамазановичахъ туькIвей, гьуьрметлу хизан, неинки и тухумдин, гьакIни райондин, Лезгистандин тIвар яргъарани машгьурзавай веледарни ава. Чи къенин суьгьбет Низами Рамазановичан ва Дагъустандин здравоохраненидин министерствода кIвалах авур Муминат Мегьамеднабиевнадин веледрикай.

Низами ва Муминат Девришбеговрин рушари чпин бубадин рехъ давамарна. Илимдин умудлу ва бегьерлу рехъ фейи  Эльвира  Алиевади  алай вахтунда Москвада “Эколабмедтест” ООО-дин (Волкован тIварунихъ галай клиникадин) генеральный директорвиле кIва­лахзава. Клиникада диетологиядин, аллергологиядин, иммунологиядин ва маса хилерай инсанрин сагъламвилиз къуллугъзава.

Эльвира Алиева филологиядин илимрин доктор я. Адан хизанда кьве велед чIехи жезва.

Низами Рамазановичан ва Муминат Мегьамеднабиевнадин муькуь руш  Сабина  Ханбалаева  филологиядин илимрин доктор я. Ада МГИМО-дин международный журналистикадин факультетда студентриз ингилис чIалан тарсар гузва. Адахъни кьве велед ава.

Девришбеговрин хизанда чIехи хьайи, тербия къачур пуд лагьай руш  Алина  Низамиевна филоло­гия­дин илимрин кандидат я. Ада МГППУ-да (Московский государственный психолого-педагогический университет) кIвалахзава. Адахъ низамлу пуд велед ава.

Алай вахтунда  Алина  Девришбеговади  докторвилин диссертациядал кIвалахзава. Телефондин куьмекдалди чаз Алина Ни­за­миевна Девришбеговадихъ галаз алакъалу жедай ва адаз са шу­муд суал гудай мумкинвал хьана.­

• Алина Низамиевна, сифтедай чаз вуна куь хизандикай, школайра, институтра кIелай вахтарикай лагьанайтIа кIанзавай.

— Адетдин лезги хизан я. Школада кIелдай йисара дахди чун гьамиша хъсандиз кIела лугьуз тагькимардай. Гьам дахди, гьам дидеди образованидин хилез еке фикир гудай, чавай, пуд вахавайни, школадиз фидалди вилик тарсар хабар кьадай, чи чирвилер, кхьей шейэр ахтармишдай. Низам, жавабдарвал дахди важиблу уламар яз гьисабдай, абурал амал авун чавайни истемишдай. Школаяр чна пуд вахани медалар, институтар яру дипломар къачуналди акьал­тIарна.

• Россиядин меркезда вахарин яшайиш гьикI я?

— Яшайишдилай наразивалдай себебар чахъ авач. КIвал-югъ, хизанар ава. Чун рикI алай кеспийрал машгъул я.

Яшамишни чун сад-садавай са акьван яргъа жезвач. Лишанлу йикъара, суварриз чун пуд вахан хизанарни санал кIватI жезва, милли чIехи суфра ачухзава. Ихьтин йикъара чна милли хуьрекар — аш, дулма, цикIенар, пичIекар, афарар гьазурзава, лезги халкьдин ма­нияр тамамарзава, кьуьлерзава. Мадни чаз, вахариз, аял ва жаван ­вахтара хьайи хъуьруьн къведай ­крарни рикIел хкиз кIанда, абур ахъайиз, чна хъуьруьнарда. Абур чи аялризни итижлу я.

• Алина Низамиевна, аялрикай ихтилат кватай чкадал хабар кьаз кIанзава: куь аялар кIвале, хизанда гьи чIалал рахазва?

— Чи аялар Москвада хайибур,  ина школада кIелайбур я. Куьн чIа­лахъ тахьунни мумкин я, чи аялар лезги чIалал михьидаказ рахазва. Гъурбатда ава лагьана, хайи чIал чир тавун айиб яз гьисабзава чна. Мадни, чна — вахари — аялриз лезги адетар, чи халкьдин тарихни чирзава. Чун хайи ерийрал — Кьасумхуьрелни лап хушвилелди хквезва, багърийрихъ, хуьруьнвийрихъ галаз гуьруьшмиш жезва. Кьасумхуьр, санлай СтIал Сулейманан районни гуьрчег, дуьзмиш хьанва. Ида чак шадвал кутазва.

• Квез чухсагъул. Гьар са карда агалкьунар хьурай!

— Чун рикIел атай куьнни сагърай!

Хазран Кьасумов