22-июнь дертлувилинни гъамлувилин вакъиаяр рикIел хкидай йикъаз элкъвенва. СССР-дин халкьарин уьмуьрда еке дегишвилер арадиз къвез гатIуннавай, пакадин йикъахъ инанмишвал йикъалай-къуз артух жезвай вахтунда дяведи садлагьана инсанрин гуьгьуьлар чIурна. Амма ватанпересвилин, садвилин руьгьдаллаз тербияламиш хьанвай халкьар руьгьдай аватнач. Ватан пехъи душмандикай хуьз вири уьлкве къарагъна.
Ватандин вилик вичин хиве авай буржи лайихлувилелди кьилиз акъудай викIегь рухвайрин арада Ибадуллагь Мегьамедовни ава. Ам 1920-йисуз Кьурагь райондин Штулрин хуьре дидедиз хьана. 1940- йисан августдиз адаз уьлкведин Яракьлу Къуватрин жергейриз эвер гана. Армияда къуллугъиз са йисни бегьем тахьанмаз, залум дяве башламишна. Артиллериядин наводчик Ибадуллагь фронтдиз рекье туна. 1941-йисан июлдилай женгчи хьайи штулвиди 1945-йисан майдалди къизгъин женгера иштиракна.
И. Мегьамедова Япониядихъ галаз кьиле фейи дяведани иштиракна. Армияда ислягь девирда жергедин аскер яз къуллугъ ийиз эгечIай Ибадуллагь Мегьамедовакай ефрейтор, гуьгъуьнлай мл. сержант хьана. Ватандин вилик буржи намуслувилелди кьилиз акъудай, гьукуматдин патай шабагьриз лайихлу хьайи кьегьалрин жергеда викIегь штулвиди вичин тIварни кхьена. И кардин патахъай женгерин командирри адаз ганвай чухсагъулдин чарарини грамотайри, адахъ авай орденрини медалри шагьидвалзава.
Ингье командиррин патай бязи чарара вуч кхьенватIа: «…Ефрейтор Мегьамедов Ибадуллагьаз. 1945-йис. Генералиссимус, Верховный Главнокомандующий юлдаш Сталинан 372- нумрадин приказдалди, Япониядин Манчжуро-Ужаланайский ва Холун-Аршан сергьятра японрин мягькем сенгерар кукIварунай, ЧIехи Хинган дагъдин кьаскьандилай женгиналди элячIунай, Монголиядин яд авачир къумлухра дурум гунай ва Маньчужурия азад авунай чи частунин вири личный составдиз, гьабурун жергедай яз, Яргъал тир РагъэкъечIдай пата Япониядихъ галаз дяве авур Квезни чухсагъул малумарнава…
718 лагьай зенитно-артиллерийский полкунин командир Тагунов».
«…Женгинин юлдаш Мегьамедов Ибадуллагь! Чи армиядин жергейра аваз, Куьн гзаф четинвилер, азабар эхуниз мажбур хьана, баркаллу рехъ тухвана. Духовщинадин, Витебскдин, Туарегадин, Пилькалленадин, Тильзитдин, Кенигсбергдин патарив кьиле фейи женгерин чи тIаратIар гъалибвилерин баркаллувилерив ацIанва. И гъалибвилерик Куь пайни ква…
39-армиядин кьушунрин командир, Советрин Союздин Игит, гвардиядин генерал-полковник Людников. 39-армиядин политотделдин начальник генерал-майор Петров. Армиядин Военный Советдин член, Советрин Союздин Игит, генерал-лейтенант Бойко. 39-армиядин штабдин начальник генерал-майор Семеновский. Июнь. 1946-й.».
Ибадуллагь Мегьамедов «Ватандин дяведин I дережадин», «Баркаллувилин III дережадин орденрин», «Дирибашвиляй», «Женгера лайихлувилерай», «Москва хуьнай», «Германиядин винел гъалиб хьунай», «Япониядин винел гъалиб хьунай», «Ватандин дяведа жуьрэтлувал ва дирибашвал къалурунай», гьакIни юбилейрин медалрин, гьабурун жергедай яз, «СССР-дин Яракьлу Къуватрин 60 йис», сагьиб тир. 1996-йисуз Ибадуллагь Мегьамедоваз Жукован медални гана.
Дявеяр куьтягь хьайила, баркаллу штулви хайи хуьруьз хтана, Калининан тIварунихъ галай колхозда зегьмет чIугуна. Адакай колхоздин парторгни хьана. Хуьряй куьч хьайидалай кьулухъ Ибадуллагь Мегьамедова «Белиджинский» совхозда, галатун тийижиз, зегьмет чIугуна. КIвалахда къалурай агалкьунрай адаз «Зегьметда тафаватлу хьунай» медаль гана. Дяведин иштиракчидин зегьмет «1974-йисан соцсоревнованида гъалибчи», «1978-йисан соцсоревнованида гъалибчи» лишанралдини къейдна.
Зегьметдин ветеран Ибадуллагь Мегьамедов, яшлу хьайила, пенсиядиз экъечIна ва хайи хуьруьз хтана. Вичин эхиримжи нефесдалди ам ина яшамиш хьана. Баркаллу ксар, абурун кьегьалвилер рикIел хуьн ва акьалтзавай несилрив агакьарун чи буржи я.
Сабир Эфендиев
