Байрам Салимован — 90 йис

Чинар

Зи кIвалин патав цана за чинар,

Гатфариз сифте КцIарай гъана.

Заз ван хьайид я, чинардихъ гьунар­

Авалда, жедай вич хуьз гьар сана.

 

Вунни экъечIа, чинар, за цазвай,

Къацу ая зи кIвални, гьаятни.

Лагь заз аватIа вахъ чка тIазвай,

Сагъарда, харжна вири къуват зи.

 

Хьухь къацу, къуй вал хьурай агъзур хел,

Гьар са хилел са агъзур пеш чIехи.

Ингье атанва ви хилерик кIел,

Адахъ галазни — аялар гъвечIи.

 

Къугъвазва абур, ви пуна гьахьна,

Жезва лугьуз мад вун чIехи ина.

Хкаж жез виниз,  цавуз алахъна,

Тар хьана чIехи гьаятдин чинал.

 

Гагь жеда пешер мани лугьуз ви,

Гагь секин жеда, гатфарин югъ хьиз.

АватIа яраб ви чанда иви

Дагъвидин, вердиш гьар са затI эхиз?

 

Дегишна шикил на зи кIвалерин,

Гила вуч фикир аватIа,  лагь заз.

Хилер рахазва цава гъетерив,

Са вуч ятIани мад ви рикIик кваз.

 

Гатфарин мани

Чи кьуд пад къацу жез башламишна,

ВацIни чи чIалал атана,  ада

Лагьана мани, вичи сечмишна,

Гьатнава аваз адан кьуд пата.

 

За жузунай, бес хъуьтIуьз вучиз кис

Хьанвай вун, гьич са ван акъуд тийиз?

— ХъуьтIуьз мекьи тир, им за гатфар гьисс

Ийиз, лугьузвай мани я цIийиз.

 

Чун северин таяр туш

Зун къекъвезвай шегьерда са сеферда,

Садлагьана зи вилик къван акъатна,

Акъвазна кьуд кIвачел севрен тегьерда,

АкI хьанай, ам юзанай, чан акатна.

 

Тушир гьакIан къван ам, аваз гъавурда,

Эцигнавай гуьмбет тир чи чIехида,

Бирдан сада къайда чIуриз акуртIа,

Ам гьа къванцин севрев гекъиг ийидай.

 

Чиркиндайбур михь авунвай куьчеяр,

Какатайвал гадриз кьатIар  пIапIрусрин.

Вири абур лап северин жуьре я,

КIур гуз жедай къалин тамуз урусрин.

 

Морожнияр тIуьна, чарар,  пинеяр

Гадардайбур гьа какатай чкадал,

Север хьиз я,  кьилелайни виневай

Руфун,  гъизвай къайдасузвал арадал.

 

Чида ахьтин севрен гуьмбет виридаз,

Амма чидач, чун сад — садаз ухшар туш.

И кар чир хьуй вири гъвечIи-чIехидаз,

ГьикайтIани чун северин таяр туш.

 

Лекьрен хъен

Лекьрен хъен акьур инсан бахтлуди­

Жеда лугьуда чина гьар сада.

За акьуна хъен лекьрен хару тир,

Векь ягъиз авай чIавуз Навчада.

 

КIаниди хьана, хьана захъ мехъер,

Жуван кIвал хьана,  ахпа аялар,

Акатна вахтсуз кIвачерик зи звер,

Авун хъувунач артух хиялар.

 

Гьа икI жедай хьиз хьана гьамиша,

Кьил вине кьуна къекъвез жедай зун.

Ийиз хьанач бахт завай уьдмуьшар,

Акатна къвез-къвез кIвачерик зурзун.

 

Мад акьазмач хъен за лекьрен хару,

Акьурди завай хуьз хьанач, гьайиф­.

Гила чIулав кьил хьайила лацу,

Гьиссзава: хьанва зун пара зайиф.

 

Лекьрен хъен эхиз алакьна кIанда,

Гьа чIавуз бахтлу я лугьуз жеда.

Жуван мураддив агакьна кIанда,

Галачиз лекьрен хъен, цавай къведай.

 

Асеф, вуна…

ЦIайлапанди ванна, цавар пад хьана,

Ахпа къвана, гатаз кьуд пад, марф ири.

Кьуру хьанвай чилер вири шад хьана,

А марфадив гвай рикI алай мани ви.

 

Мел авунва сада, сумаг атIана,

Мукьва-кьили, къуни-къунши какахьна.

Бегвалзава ви маниди атана,

Тариф ийиз гам атIайдан алахъна.

 

Маргъвар жезва Селибурдин далуда,

СтIурвиди гьекь акъудиз къуьнериз.

Ван къвезва ви мани кIевиз лугьудай,

Ам бегенмиш жедай жуьре цуьквериз.

 

Лежбер ава гвен гуьз вичин гъазада,

Ракъини хъвер ийиз,  мадни къизмиш  жез.

Ви мани гваз ава са руш сузада,

И арада лап Эслидиз дуьнмиш жез.

 

Гъизва вичиз свас  чубанди гатфариз,

Зуьрне-далдам яваш жезвач гьаятдал.

Ви маниди ракъурзавач ахвариз,

Йифизни кваз ават тийиз къуватдай.

 

Асеф,  вуна ахъаймир ви манияр,

Вуч кIантIани ая лугьуз, хуьрериз.

Ваз хьиз абур чаз виридаз кIани я,

Акурай икI гьамиша чи вилериз.

* * *

Инсан  хъуьреда, гьайван хъуьредач,

Инсанар шехьда, шехьдач гьайванар.

Фитне-къаргъишни гьайванрихъ жедач,

Жедач инсанрив жедай дуванар.

 

Амма хъуьремир лугьузва чаз къе,

Хъуьредай гьалдиз гъанвай хуьрни кIвал.

Шехьмир лугьузва, еке са уьлкве

БарбатI авуна, туна рикIе тIал.

Байрам Салимов