Гьар йисан 1-июндиз дуьньядин 50-далай виниз уьлквейра, гьа гьисабдай яз Россиядани, Дагъустандани, аялар хуьдай международный йикъан сергьятра аваз абур машгъулардай мярекатар кьиле тухун хъсан адетдиз элкъвенва. Нубатдин сеферда чи республикада, санлай 450 агъзурдав агакьна аялрин иштираквал аваз, 300-далай виниз мярекатар, конкурсар, фестивалар кьиле тухвана. ИкI, Каспийскда, спортдинни машгъулардай «Анжи-Арена» стадиондал кьиле фейи шад мярекатра Дагъустандин Кьил Сергей Меликовани иштиракна. Ам аялар къугъвазвай, машгъуларзавай гзаф чкайра хьана — абуруз сувар тебрикна, абурухъ галаз рахана. Нянин лап геждалди давам хьайи суварин мярекатра Сергей Меликовахъ галаз республикадин машгьур спортсменри, жемиятдинни сиясатдин деятелрини иштиракна.
Тарихдиз вил вегьейтIа, сифтедай и югъ обществода аялрин ихтиярар чIуруниз рехъ тагун патал арадал атанай. Дуьньядин кьвед лагьай дяведин ва адалай гуьгъуьнин йисарани аялар гзаф къазайрик, зулум-зиллетдик акатна. Дяведин цIаяр алатайла, адан ялаври агажарнавай уьлквейри чеб гуьнгуьна хтун патал зегьметар чIугваз, гележегдикай фикирар ийиз эгечIна. Аялар галачиз гьихьтин гележегдикай рахаз жеда кьван, гьа икI и йикъан метлеблувални артух хьана. Вучиз ам гатун сад лагьай юкъуз кьиле тухузватIа тестикьарзавай делилар авач, им акьван важиблу карни туш. Важиблуди аялрин бахтлу гележег патал чна вуч ийизватIа, гьам я.
Къейд авун лазим я хьи, С.Меликован тапшуругъдалди суварин юкъуз Украинада кьиле физвай махсус серенжемда иштиракзавайбурун, тIимил агьвал авай, гьакIни чIехи хизанрай тир, бедендин мумкинвилер сергьятламишнавай, школа-интернатра, яшайишдинни реабилитациядин центрайра авай аялриз иллаки артух фикир гун кьетIнавай…
Винидихъ хабар гайивал, Каспийскда бицIи дагъустанвияр патал и юкъуз гзаф кьадар аттракционар кардик квай. Батутрин центр, «Динопарк» ва масабур абурун къуллугъда акъвазнавай. Спортдал рикI алайбурувай футболдай, баскетболдай, столдал къугъвадай теннисдай, армрестлингдай, цIил ялунай чпин алакьунар ва устадвал къалуриз жезвай. Махачкъаладин «Динамо» ФК-дин футболистри мугьманриз мастер-классар къалурна.
КIватI хьанвайбур патал «Анжи-Аренадал» халкьдин сеняткарвилерай къалурай мастер-классар, къир цанвай рекьел шикилар чIугунай конкурсни, спортдин чIехи объектда тешкилай сиягьатни лап итижлудаказ, кьилинди, аялрин яргъалди рикIел аламукьдайвал, кьиле фена.
* * *
Эхиримжи са шумуд йисуз адет хьанвайвал, 1-июндиз, аялар хуьдай международный йикъан сергьятра аваз, Дагъустандин Яшайишдин фондуни республикадин аялриз ва хизандиз яшайишдин рекьяй куьмекар гудай центрада авай бицIекриз сувар тебрикзава.
Центрада къенин юкъуз 3-далай 7 йисалди яшда авай 110 аял ава. Ибурулай гъейри, иниз яшар 14-далди тир школада кIелзавай аяларни къвезва. Гатун каникулрин вахтунда абур патал ина жуьреба-жуьре кружокар тешкилнава.
Фондунин векилри аялриз сувар тебрик авунихъ, абурун тIварцIихъ чими келимаяр лугьунихъ галаз сад хьиз, аялрив пишкешарни вахкана. Кьиле директор Раисат Османова аваз центрадин коллективдиз регьят тушир, амма пара важиблу кIвалахдай сагърай лагьана. Яшайишдин четин шартIара гьатуникди чпиз и центрада хьун, ина тербия къачун кьисмет хьанвай бицIекар патал ихьтин суваррихъ еке метлеб авайди къейд авунихъ галаз сад хьиз, фондунин векилри центрадиз лазим куьмекар гуз гьазур тирди лагьана.
Чпин нубатдай яз центрада тербия къачузвай аялри мугьманриз концертдин программа къалурна. Адан кьилин девиз «Хъуьруьн лазим я балаяр ва ислягь дуьньяда яшамиш хьунни» мани тир.
* * *
Росгвардиядин Дагъустанда авай подразделенийрин къуллугъчийрини и юкъуз аялриз сувар тебрикна. ИкI, «Скорпион-Каспий», «Горец» ва «Ягуар» ОМОН-ра зегьмет чIугвазвайбур кIвалахдин рекьяй везифаяр тамамардайла телеф хьайи чпин дустарин аялрин патав кIвалериз фена, абуруз пишкешар гана, четин гьихьтин месэлаяр аватIа чирна.
— Женгера телеф хьайи чи дустарин балайрин къайгъударвал авун – им чи эвелимжи везифа я. Абурухъ шад аялвал, яргъалди рикIел аламукьдай гзаф легьзеяр хьун патал чна чалай алакьдай вири жуьредин куьмекар гуда, — къейдна Росгвардиядин РД-да авай Управленидин начальникдин заместитель, полковник Башир Алимова.
«Скорпион-Каспий» ОМОН-дин къуллугъчияр У.М.Муртузалиевадин тIварунихъ галай республикадин зегьметдинни яшайишдин адаптациядин ва профориентациядин центрада тербия къачузвай бицIекризни мугьман хьана. Отрядда зегьмет чIугвазвайбурун тIварцIихъай центрадиз тренажерар, игрушкаяр, яр-емиш ва ширинлухар гъана. Аниматорри аялриз мадни яргъалди рикIел аламукьдай легьзеяр багъишна.
Центрадин кьиле авай ксари кьетIен жуьредин аялрин гьакъиндай къайгъударвал къалурунай сагърай лагьана.
Рагнеда Рамалданова
