Муниципальный программадин сергьятра аваз СтIал Сулейманан районда 5 йисан къене 2220 гектарда емишрин багълар кутун лазим я. 2022-йисан гатфарихъай кутур жегьил багъларни кваз районда хуьруьн майишатдин карханайрихъ, лежбервилинни фермервилин майишатрихъ ва арендаторрихъ 3941 гектар багълар ава. Абурукай 2498 гектар бегьердал атанва, 1443 гектар жегьил, 410 гектар 2017-2022-йисара кутунвай фад бегьердал къведай жуьредин багълар я.
2022-йисан план 219 гектар яз, гатфарихъай 682 гектарда цIийи багълар кутуна. Алай йисан зулухъай ва 2023-йисан гатфарихъай мадни 1147 гектарда шуьмягърин ва емишрин багълар кутадай фикир ава.
Кьве йисан къене муниципальный программада къалурнавай 2220 гектардикай 1199 гектарда багълар кутунва. Зулухъай кутун планламишнавайбурни гьисаба кьуртIа, им багълар кутунин 5 йисан план артухни алаз тамамарун жеда.
Алай йисан зулухъай ва къведай йисан гатфарихъай “Полоса” ООО-ди 100 гектардин майданра емишрин ва адет хьанвай къайдайрай 1000 гектардин майданра шуьмягърин багълар кутун пландик ква.
Чил гьазурнава, цадай шуьмягърин къелемарни ава. Сертифицироватнавай къелемар Дагъустандилай къецяй хкида.
Идалайни гъейри, карханадихъ 500 гектардин майданра чуьхверрин багълар кутадай фикирни ава.
Багъманчивал вилик тухуник “Зардиян” ООО-ди лайихлу пай кутазва. Карханадихъ 153 гектар хъархъун багълар ава. Гележегда ихьтин багъларин майданар 270 гектардив агакьарда. И кар патал 350 гектарда яд стIал-стIал гудай къурулуш кардик кутунва, 30 гектар чил гьазурнава.
“Восход” ООО-дихъ Цмуррин хуьруьн зонада ва “Зардиян” участокда 126 гектар багълар ава. 2022-2023-йисара карханада 100 гектарда шуьмягърин цIийи багълар кутун пландик ква.
“Сал” ООО-ди алай йисан зулуз 17 гектарда къене цил авай емишрин (пIинидин) багълар кутун патал чил гьазурнава.
Лагьана кIанда хьи, районда муниципальный программадай уьзуьмчивални вилик тухузва.
2022-йисан гатфарихъай кутур цIийи уьзуьмлухарни кваз, алай вахтунда районда 1959 гектардин майданар уьзуьмлухри кьунва. ЦIийи уьзуьмлухар кутаз хъжедай чилин участокар районда саки амач.
Къунши районрин мулкарал 568 гектарда (455 гектар — Мегьарамдхуьруьн районда ва 113 гектар — Дербент районда) цIийи уьзуьмлухар кутунва.
Карханайри уьзуьмлухар цик квай гъвечIи-гъвечIи участокра, чIурухъан чкайра ва яд насосрин куьмекдалди акъуддай гуьне квай чкайра кутазва.
Алай йисан гатфарихъай, план 35 гектар яз, 228 гектарда цIийи уьзуьмлухар кутуна. Йисан эхирдалди “Дербент Агро” ООО-ди 50 гектарда — Мегьарамдхуьруьн районда, “Гуьлгери вацI” ООО-ди — 65 гектарда Дербент районда, Р.Къазиагьмедов ЦIийи Макьарал 7 гектарда ва М.Алхасов 6 гектарда КIварчагъа цIийи уьзуьмлухар кутаз гьазур я.
Районда багъманчивал ва уьзуьмчивал вилик тухунин кIвалахар ДаркIуш-Къазмайрин, ЦIийи Макьарин, Эминхуьруьн ва Герейханован хуьрера хъсандиз кьиле физва.
— Са рахунни алач, багъманчивални уьзуьмчивал райондин хуьруьн майишатдин асул хилерикай я, — лугьузва хуьруьн майишатдин ва суьрсетдин управленидин начальникдин заместитель Гьамидин Абдулкъафарова. — Гьавиляй райондин руководстводи, инвесторри и хилер вилик тухуниз, абуру кьунвай майданар артухаруниз кьилин фикирни гузва. Ида райондин агьалийриз кIвалахдин алава чкаярни арадал гъизва.
Хазран Кьасумов
