Багъ кутазвай чкада

И мукьвара  Мегьарамдхуьруьн райондин кьил Фарид Агьмедов, инвестицийрин такьа­тар желбна, зурба эцигунар кьиле тухузвай чкадиз мугьман хьана. РикIел хкин, Мегьарамдхуьруьн райондин мулкунал республикадин хуьруьн майишатдин хиле виридалайни екеди тир инвестицийрин проект уьмуьрдиз куьчуьрмишзава. Чна идалай вилик хабар гайивал, Чепелрин хуьруьн патав гвай берекатлу 140 гектар чилерал, алай аямдин технологияр ишлемишуналди, фад арадал къведай ва акьалтIай булдаказ бегьер гъидай (суперинтенсивный) жуьредин багъ кутаз­ гьеле са йис идалай вилик башла­мишнай.

Райондин информациядин центради хабар гузвайвал, проектда багъдин майдан 300 гектардив агакьдалди гегьеншарун фикирда кьунва. Багъ  арадал гъун патал серфнавай анжах  сифтегьан такьатрин кьадар 250 миллион манатдив агакьнава.  Проектдин бинедаллаз, ина гьакIни бегьер хуьдай гьамбарханани,  емишар хуьз ва гьялиз жедай цехни эцигдайвал я.

Проект Мегьарамдхуьруьн районди “Багъ” КФХ-дихъ галаз санал кьилиз акъудзава. Фарид Агьмедова къейдзавайвал, инвестицийрин и проект кьилиз акъудунихъ галаз алакъа­лу яз патарив гвай Чепелрин, Гилийрин, Къуйсунрин, Хуьрелрин, Муьгъверганрин са шумуд виш агьали кIвалахдал­ди таъмин жеда.

“КIвалахдин алава тир 250-270 чка, налогар къведай цIийи рекьер — им райондин агропромышленный комплекс вилик тухунин сергьятра аваз кьилиз акъудзавай и проектди гъун лазим тир  нетижайрин анжах са пай я”, — къейдзава райондин кьили.

Лежбервилинни фермервилин “Багъ” майишатдин векилрихъ галаз санал Ф.Агьмедов инвестицийрин куьмекдалди багъ кутазвай майдандал фена. Ина ада сад лагьай заместитель Гьабибуллагь Мурадалиевахъ, “Багъ” КФХ-дин  председатель Заур Аразовахъ, Керимхан Абасовахъ ва Къазиагьмед Букаровахъ галаз санал тамамарнавай кIва­лахар ахтармишна.

Проектда къалурнавайвал, ина стIал-стIал яд гудай автоматламишнавай системадин куьмекдалди дигидай ва 2 гектар чилел цин гьамбархана жедай, фад арадал къведай ва акьалтIай булдаказ бегьер гъидай жуьредин багъ кутазва. Заур Аразова къейд авурвал, ина тахминан 90 процентдин кIвалахар тамамарна куьтягьнава, кьилди къачуртIа, ракьунни бетондин даяхрикай шпалеррин система туькIуьрнава, стIал-стIал яд гудай системадин турбаяр агакьарнава, алай вахтунда къелемар цун гуьзлемишзава. Абур лагьайтIа, Сербиядай гъидайвал я — ина махсусдаказ хкянавай сортарин ичин багъ жеда. Тамамарна кIанзавай вири кIвалахар алимрин гуьзчивилик ква.

РикIел хкин,  проектдин кIвалахар гъиле кьадалди вилик Кубандин багъманчийрин союздин векилри Воронеждай тир яд гудай  технологийрин рекьяй пешекаррихъ галаз санал багъ кутадай чка ахтармишнай. Лазим тир вири микроэлементар квай берекатлу  чил ва яд, гьакIни кьиблепатан гуьзел гьава — ихьтин къимет ганай  илимдин векилри. Проектдин тереф РД-дин хуьруьн майишатдин ва недай суьрсетдин министерстводини  хвенай.

Чепелрин патав кутазвай лап гзаф бегьер гъидай шегьер-багъ алай аямдин технологийралди 140 гектар чилел арадал гъизва. СтIал-стIал яд гудай системадилай гъейри, ина  багъдин винел пад махсус сеткадалдини кIевирда, ада къелемар гьам харцикай, гьамни акьалтIай чимивиликай хуьда.

АкьалтIай  гзаф бегьер гъидай жуьредин багъдин артуханвал адакай ибарат я хьи, эгер интенсивный багъманчивилин технологиядалди са гектар чилел агъзурдав агакьна къелемар цаз жезватIа, суперинтенсивный  къайдада кутунвай багъда абурун кьадар 3,5 агъзурдив агакьзава.

Фарид Агьмедова и проект неинки район, гьакI республика патални важиблубуркай сад тирди къейдна. Райондиз, кьилди къачуртIа, хуьруьн майишатдин хилез инвестицияр желб авуни райондин руководстводи кьиле тухузвай сиясатда кьилин чка кьазва.

«Лезги газет»