Кьегьалвал
Каспийск шегьерда яшамиш жезвай Станислав Агъакеримович Абдулкеримова авур кьегьалвили вири эллерик дамах кутуна. Адан викIегьвал себеб яз, Каспийдин гьуьле батмиш жезвай 4 кас (пуд дишегьлини са жаван гада) кьиникьикай къутармиш хьана. Агьвалат Каспийск шегьерда, “Лагуна” тIвар алай пляждин сергьятра 2-июлдиз кьиле фена.
Гьуьле батмиш жезвай инсанар акурла, са куьникайни фикир тахвуна, Станислава гьасятда циз хкадарна. Гена хъсан хьана, циз гьахьдайла, ада къерехдал алай са аялдив гвай ял тунвай чарх къачуна. Къутармишайда ихтилатзавайвал, инсанар цяй ахкъудунин карда а чархуникайни еке куьмек хьана.
Четин хьанатIани, хъсандиз сирнавиз алакьзавай Станиславалай кьуд касни чIехи мусибатдикай хкудиз алакьна. Сад-садан гуьгъуьналлаз йигинвилелди пайда жезвай, инсафсузвилелди “гатазвай” еке лепейрин хура акъвазун регьят кар тушир. ЯтIани, саки сятдин вахтунда 4 уьмуьр патал кьиле тухвай женгинин нетижада ада хаталувилик акатнавайбур игитвилелди гьуьлуьн къерехдал хкана. Лепейрихъ галаз женгина авайла, къванера акьаз, Станиславан бедендизни са тIимил тIарвал хьана. И кар ада пакадин юкъуз гьиссна.
Малум хьайивал, къутармишайбурукай са жегьил руш азарханадиз агакьарна. Адан сагъламвилин гьалдикай гьелелиг тайин малуматар авач.
Гьакъикъатдани, а юкъуз Каспий гьуьлуьк еке шулугъ квай. Вучиз ятIани, сирнавиз алакь тийизвай инсанар, иллаки жегьилар, еке ва йигин лепеяр алай макъамра гьуьлуьз гьахьзава. Гьикьван тагькимарзаватIани, инсанриз эсер жезвач, дуьзен чкадал чеб гьуьлуьн къурбандриз элкъуьрзава. Идалайни гъейри, фагьумсузвилелди це «агъавализ» кIанзавайбур себеб яз масабурун уьмуьрарни хаталувилик акатай, гьатта куьмекдиз фейибур чеб батмиш жезвай дуьшуьшарни гьалтзава.
Батмиш жедай сифте макъамра, сирнавиз вердиш тушир инсанар, нефес кьуна, уьмуьр патал женгина жезва. Батмиш жезвай инсан къалабулухди вич-вичивай квадарзава. ИкI, гуьгъуьнлай адан туьтуьниз яд физва. Нетижада яд жигерривни агакьзава.
Станислав Абдулкеримов 1981-йисан 28-августдиз Ахцегьа дидедиз хьана, хуьруьн 2-нумрадин мектеб куьтягьна. Ам Чечняда кьиле фейи женгерин гьерекатрин ветеран я: 2000-2001-йисара ада аскервилин буржи кьилиз акъудна. Гуьгъуьнлай ада жуьреба-жуьре кIвалахар тамамарна. 2017-2019-йисара Санкт-Петербургда АБЗ-да (асфальтринни бетонрин завод) кIвалахна. Ада пуд рушаз тербия гузва: гъвечIи руш аялрин бахчада ава, муькуьбуру мектебдин сифтегьан классра кIелзава.
Къейд ийиз кIанзава хьи, саки са йис кьван я зун Станиславахъ галаз таниш яз. Адан гьунардикай хабар хьайила, зун са кIусни тажуб хьанач: ахцегьвидин викIегьвал, алакьунар, чарадан патахъай къайгъударвалдай къилихар заз малум тир.
Гаф кватай чкадал мад са делил ашкара тавуна жедач. Гьуьлуьн яд кьацIанвайвиляй Дагъустанда чуьхуьнагар авунал къадагъа эцигнаватIани, гьаваяр чими хьуникди инсанар са къатда гьуьл галайвал ахмиш жезва. Гьайиф жедай кар ам я хьи, гьуьле, вацIара, вирера инсанар батмиш жезвай цIудралди дуьшуьшар гьар йисуз арадал къвезва. Статистикадин делилар фикирда кьуртIа, Дагъустанда ихьтин дуьшуьшар эхиримжи йисара артух жезва.
Мисал яз, и мукьвара Дербентда са руш къутармишиз кIан хьайи жаван гада вич це батмиш хьана. Адан жендек са шумуд йикъалай жагъун хъувуна. Кьиникьал къвезвай мусибатдин дуьшуьшар гьар йисуз гзаф жезва. Ихьтин афатвилерин вилик пад кьун анжах инсанрилай, абурун фагьумлувилелай, игьтиятлувилелай гзаф аслу я. Им маса дарман авачир “тIал” я.
Ватанэгьлиди кьилиз акъудай гьунар эхиримжи йикъара республикадин, гьатта федеральный СМИ-дин такьатрини раижна. Социальный сетра, кьилди къачуртIа, “Фейсбукда”, “Инстаграмда” баркаллу кардай адаз кхьизвай алхишдин келимайрихъ кьадар-гьисаб авач. Гзафбуру ам гьукуматди лайихлу шабагьдалди, къиметлу пишкешралди къейдун гьахълу яз гьисабзава. Чнани, “Лезги газетдин” редакциядин коллективдини, и фикирдин тереф тамамвилелди хуьзва. Умудлу я, и кьегьалвал республикадин гьукумдарри, талукь идарайри дикъет тагана тадач.
Кьегьалар халкьдиз чир хьун лазим я эхир! Къуй ахьтинбур мадни гзаф хьурай! Эхь, мумкин тир еке мусибатдин вакъиадин вилик пад кьур ахцегьвиди авур кар игитдин гьунардиз барабар я. Сагърай вун, Станислав!
Куругъли Ферзалиев
