Эскендеров Аюб Халилович 1963-йисан февралдиз Ахцегь райондин Гутумрин хуьре дидедиз хьана. Хуьре муьжуьд йисан мектеб акьалтIарна, 10-классда кIелун патал Дербент шегьердин 2-нумрадин школа-интернатдиз гьахьна.1980-йисуз анаг агалкьунралди куьтягьай жегьилдин вилик гележегдин пеше хкягъунин месэла акъвазна. Вучда? Хъфида хуьруьз, акван бубади гьихьтин меслят къалурдатIа лагьана, жегьил автостанциядал рекье гьатна. Анин дараматдиз гьахьдайла, адан вилик кваз гъиле сумкаяр авай яшлу са дишегьли бирдан са къвалахъди ярх хьана. Гьасятда жегьилди, гъиликай кьуна, дишегьлидиз куьмекна…
— ГьикI ава, хала? ТIар хьанани? — жузуна Аюба.
— Вуув, чан хва, вун Аллагьди хуьрай! И гъил тIар хьана. Вун духтур яни? — хабар кьада ада.
— Ваъ, хала, зун духтур туш. — Са гъвечIи акъвазна хьиз, — духтур туш, амма гила духтур жеда закай, — гафар акъатна жегьилдин мецяй.
Хъфизвай рехъди адан фикирдай и кар акъатзавачир. Духтурдин пеше хкягъунилай, хайи халкьдиз къуллугъ авунилай, кIеве гьатайдаз куьмек гунилай мергьяматлу вуч жеда!? — фикирри, хиялри секинвал гузвачир адаз.
Няниз вири хизан санал кIватI хьана.
— Чан хва, гила ви фикирда гьиник экечIун ава, гьи пеше хкяда вуна? — хабар кьуна бубади.
— Буба, зи фикирда, чIехи духтур хьана, халкьдиз къуллугъ авун, кIеве гьатайдаз вядеда куьмек гун ава. Аллагьди гайитIа, зун Дагъустандин мединститутдиз гьахьда, — жаваб гуда Аюба.
Адан буба Халила хуьруьн колхоздин председателвиле кIвалахзавай. Гъавурдик квай, сабурлу, халкьдиз къуллугъ ийиз, гьакI хуьруьн жемятдин арадани, райондани чIехи гьуьрмет авай кас тир ам.
— Буба ви фикирдал рази ва шад я, хва. Амма чIехи рагар анихъ авун патални гъвечIи къванерилай башламишна кIанда. Яргъал мензил атIун патал — куьруь камарилай. Хва, гьич рикIелай алудмир. ГьакI хьайила, сифте медучилище кIела, инанмиш я буба, ахпа гьа чIехи духтурни вакай хкатда, — лагьана ада.
Гьа икI, бубадин гафуналди 1980-1983 -йисара Аюба Махачкъалада медучилищеда кIелна. Гьайиф хьи, буба Халилаз хцин диплом акунач — ам 1983-йисан мартдиз агъур азардикди рагьметдиз фена. Дерин хажалатди кьур жегьилдин фикирдай буба, бубади авур ихтилатар акъатнач… 1983-1985 — йисара Советрин Армиядин жергейра къуллугъна. Анани санчастуна кIва-лахна. ЧIехи духтур жеда лагьана бубадиз гайи гаф кьилиз акъудун патал армиядай хтай жегьил, са куьнизни килиг тавуна, Дагъустандин мединститутдин гьазурлухвилин курсариз гьахьна.1986-йисуз институтдик экечIна. Юкъуз кIелиз, йифиз больницайра дежурство тухуз, чирвилер, тежриба артухариз чалишмиш хьана. 1988-йисуз жегьил эвленмиш хьана. Вуз агалкьунралди куьтягьна, диплом къачур ам ординатурадиз гьахьна. Ада кардиология хкязава. Ординатура куьтягьна, хайи Ахцегь райондиз хтай бажарагълу пешекар Мугъандин къишлахрал райондин майишатрин чубанриз къуллугъ авун патал кьилин духтурвиле тайинарзава. Сергьятар кIеви хьайидалай кьулухъ ам Мегьарамдхуьруьз хтана, райондин больницада кIвалахал акъвазна.
Алай вахтунда Аюб духтурди Белижда кIвалахзава. Ада вичин тежриба хкажун давамарзава, гьар йисуз Россияда кьиле физвай Виридуьньядин кардиологрин конгрессда, гьакI маса мярекатрани иштиракзава. Лезги, гьакI табасаран районрани Аюб духтур чин тийидай кас авач жеди. Дерин чирвилер авай адаз халкьдин арада еке гьуьрмет ава. Ада вичивай куьмек кIанз атай гьар са касдиз, югъ-йиф лугьун тавуна, куьмекда. КIеве авайдан гьарайдиз фида. Ихьтин азарлуяр галаз ам са шумуд сеферда Москвадиз фена.
Чна Аюб духтурдивай адахъ гьихьтин мурад аватIа хабар кьуна.
— Зи мурад газет кIелзавай гьар са касдихъ чандин сагъвал, рикIин шадвал хьун, гьич са касдизни рикIин тIал такун я. Гьелбетда, йикъалай-къуз дегиш жезвай дуьньядин гьаларихъ галаз чи уьлкведани гьалар дегиш хьанва. Военный махсус серенжем башламиш хьана са йисалай алатнава. Дагъустандайни ана кьегьал рухвайри иштиракзава. Абур чи дамах я. Къуй абуруз сагъ-саламат яз, гъалибвал гваз хтун кьисмет хьурай! Абурун багърийризни руьгьдин къуват, сабурлувал гурай! Къурбанд хьайи Аллагьди са хизандизни вахтсуз бедбахтвилер къалур тавурай! Къвезвай несилриз дявеяр такурай, кьилел михьи цав, дуьньяни ислягь хьурай!
Чнани Аюб духтурдиз цIи вичи къаршиламишнавай 60 йисан юбилей рикIин сидкьидай тебрикзава. Чи мурад адахъ чандин сагъвал, шадвал, кIвалахдани мадни еке агалкьунар хьун я.
Алагьверди Эскендаров
