Тарихдин вакъиаяр рикIел хуьнихъ еке метлеб ава. Борис Ельцинакай Россиядин Федерациядин президент авур къуватри чпелай алакьзамай кьван гагьда Советрин Союздин башчийри, гьукуматди халкь ва гележег патал тешкилнавай хъсан крар, адетар, къанунар чIурна, тергна. Демократиядин уьлкве  ийизвайди я лугьуз, чи халкьарин, инсанрин къанажагъдихъ, ахлакьдихъ, марифатдихъ галаз кьан тийизвай РагъакIидай патан, капитализмдин адетар тваз, жегьилрик виридалайни нагьакьан ерияр кутаз алахъна. Коммунистрин партиядихъ галаз санал пионеррин, комсомолрин тешкилатарни тахьай мисална. Чирвал, тербия гуз, советрин жемиятдин халис ватанперес, зегьметчи, намуслу инсан жез куьмекзавай метлеблу организацийрикай магьрум хьайи аялар, жегьилар чеб чпин ихтиярда гьатна, лап чIуру таблигъатдин таъсирдик акатна. Ихьтин татугай гьалари гьихьтин нетижайрал гъанатIа, чаз акуна. Саки вири регионра тахсиркарар, наркоманар, экстремистар, ичкибазар, же­миятдиз акси гьерекатрал машгъулбур, хайи Ватан виле акван тийизвайбур гзаф хьана.

Ихьтин гьал акваз, талукь серенжемар кьабул тавуна жедачир. Геж хьанатIани, 2022-йисан 14-июлдиз Россиядин Президент Владимир Путина “Россиядин аялринни же­гьилрин гьерекатдин гьакъиндай” закондал къул чIугуна. Адан къалурунар, теклифар, къейдер фикирда кьуна, и йикъара Москвада уьлкведин аялринни жегьилрин 1 съезд кьиле фена. Адан кIвалахда 89 региондин, гьа гьисабдай яз Дагъустандин,  аялри, жаванри, студентри, муаллимри, жемиятдин векилри иштиракна.

Пуд юкъуз давам хьайи зурба мярекатда уьлкведин аялрини жегьилри чеб, Ватандиз вафалу веледар, яшайиш, экономика вилик туху­низ, алай аямдин истемишунриз ва го­сударстводин аслу туширвал, хал­кьарин садвал, азадвал, ихтиярар хуьз гьазур тирдакай малумарна.

Аялринни жегьилрин гьерекатдиз тIвар гун патал саки вири регионрай ирид агъзурдалай виниз теклифар ганвай. Абурукай, съезддал, сесер гана, “Сад лагьайбурун гьерекат” хкяна. Адан отделенияр вири регионра, вузра, ссузра, образованидин идарайра ачухда. ГьикI ла­гьайтIа, гьерекатдик 6 йисалай 18 йисалди яшда авай виридавай гуьгьуьллувилелди экечIиз жеда.

Жаванрин тешкилат квел машгъул жеда? Адан макьсад вуч я? Съезддал къейд авурвал, аялринни­ ­жегьилрин гьерекатдин хиве гзаф ве­зифаяр ава:  дерин, виниз тир еридин чирвилер къачун, уьлкведин, ре­гионрин, районрин культурадин уьмуьрда иштиракун, волонтеррин жергейра хьун, тарихдин важиблу ва­къиаяр рикIел хуьн, сагълам  уьмуьр тухун, экологиядин проектар вилик тухун, тIебиат хуьн, Россияда туризмдин гьерекат гегьеншарун.

“Сад лагьайбурун гьерекатдик” идал къведалди авай “Юнармия”, “Большая перемена” ва “Российское движение школьников” тешкилатарни акат хъийизва. Гьерекатдин девиз ихьтинди я. “Россиядихъ галаз хьун, инсан хьун, санал хьун, гье­рекатда ва сад лагьайди хьун”.

Абад Азадов