Мукьвара за “Лезги газетдай” философиядин илимрин доктор Омар Гьуьсейнован “Асивал” тIвар алай эсер кIелна. Ам хьайи кардин бинедаллаз кхьенва. Сифте нубатда заз адан чIалан девлетлувал къейд ийиз кIанзава. Михьи лезги чIал я. Аферин автордиз. Эсердай заз икьван чIавалди жуваз течир, ван тахьай цIийивални жагъана: “ЦIаракус” тIвар алай дагъ.
Ихтилат физвай вакъиа мус ва гьи хуьре хьайиди ятIа къалурнайтIа, хъсан жедай. Мисал яз, заз Омар Гьуьсейнов гьи хуьряй ятIа чидач. Зун хьтинбур мадни хьун мумкин я. Гьавиляй хуьруьн тIвар кьунихъ, зи фикирдалди, метлеб ава.
Эсердин кьилин игит, дагъларин мишекъат шартIариз дурум гуз, вичин майишат вилик тухузвай зегьметкеш, дагъви Вагьид я. Зегьметдал рикI алай адан образ кIелзавайдаз хуш тахьана амукьзавач. Амма, гьайиф хьи, ихьтин инсандин уьмуьр, кьисмет туькьуьлди жезва. И кардин себеб эсердин кьвед лагьай паюнай малум жезва. Мехъерар ийиз гьазурвилер аквазвай Вагьидаз це лагьанвай рушан диде и кардиз акси акъваззава. Якъин жезвайвал, и делилди эсердин кьилин игитдиз таъсир тавуна тазвач. И месэла адан фикиррин, хиялрин кьилин темадиз элкъвезва. Дагъдай хуьруьз хтанвай Вагьид кимел физва. И арада мискIиндай фекьиди азан гузва. И легьзеда вичин дердийрикай, месэлайрикай фикирзавай Вагьидан архайинвал чIурзава. Жегьилдик хъел акатзава ва ада фекьидин тIварцIихъ кутуг тавур ихтилатар ийизва. Гьикьван кимел алай агъсакъалри адаз туьнбуьгьар авунатIани, Вагьида вичиз сабур гузвач, ада аси ихтилатар давамарзава. КIелзавайдан вилик эсердин эвел кьиляй гьалтзавай зегьметкеш, зирек хипехъандин, малдардин чкадал ажугъдив ацIанвай, Аллагь рикIелай алатнавай, ерли сабур авачир инсандин къамат карагзава. И къаматди Вагьидан вири агалкьунар, лайихлувилер хъендик кутазва…
Са гафуналди, Аллагьдиз акси, аси ихтилатар авуни Вагьидан кьилел бала гъизва. Ам са куьникайни жезвач. РикIевай мурадарни кьилиз акъат тавуна, ам и дуьньядай хъфизва.
Зи фикирдалди, “Асивал” эсердихъ тербиядин жигьетдай еке метлеб ава. Адан бинедаллаз муаллимривай мектебра ачух тарсар тухвайтIани жеда. Кьилин макьсад — чIехибурун гафарихъ, меслятрихъ яб акалунин, абурал амал авунин, сивяй акъудзавай гьар са гаф чурурна акъудунин, гьихьтин дуьшуьш кьилел атайтIани, сабур хуьнин, Аллагьдин рекье хьунин важиблувал къалурун я. И крарин важиблувал гьикьван екеди ятIа, “Асивал” эсерди мад сеферда тестикьарзава.
Райсудин Набиев
