Арифдардиз — кутугай къимет

Алатай нумрада чна лезги халкьдин бажарагълу хва, писатель, энциклопедист, машгьур алим, ла­йихлу муаллим, методист, общест­венный  деятель  Къурбан  Халикьович  Акимоваз  Дагъустан Республикадин Кьил С.Меликован Указдалди “Дагъустандин халкьдин писатель” лагьай гьуьрметдин тIвар ганвайдан гьакъиндай куьруь малумат чапнавай.

Хабар Лезгистан тирвал къекъвена, вири чкайрив агакьна! Сада-садаз рикIин сидкьидай тебрикарна. ГьикI хьи, Къурбан Халикьовича яргъал йисара вичин михьи рикIелди, хци къелемдалди, фасагьат рахунралди, дерин насигьатралди, гьакьван магьир ктабралди, учебникралдини пособийралди, важиблу очеркралдини макъалайралди  гьакъисагъвилелди къуллугъзава. Ада чаз  багъишнавай кьван ктабрикай са зурба имарат-дарамат хьун мумкин я.

Адакай вичикайни чи гзаф алимри, писателри, методистри, муаллимри кхьенва. Зи фикирдалди, и саягъда халкьдиз сейли маса ав­тор­ чахъ гьелелиг авач. Шаир  Муграгъ  Салахъа,  Къурбан­ Ха­ли­­кьо­­вичан “Лезгистан” энциклопедия чапдай акъатайла, ганвай къимет рикIел хкун кутугнава:

Гьаким Къурбан — азиз дуст,

И ктаб ви гьунар я,

РикIе гьар са лезгидин

КуькIуьрнавай фонарь я…

Муаллим ва шаир  Даниял  Мегьамедова  къейднава:

Меденият — майданда,

Гаф авач ваз, гьаким я!

Чирвилерин маканда

Бажарагълу алим я…

“Халкьдин писатель” тIвар тестикьардалди Къурбан Халикьовичан къелемдикай хкатай ктабрин сиягь, винидихъни лагьанвайвал, еке я. Чна са бязи тIварар инал кьазва: “Аламат” — новеллайрин­ни гьикаяйрин кIватIал (1965-йис); “Свас”, “Марфадин стIалар”, “Къацу цуьквер”, “Лацу марал”, “Къурухчи”, “Лекьрен лувар”, “Жегьилрин пIир” — повестар; “Къуй гьамиша рагъ хьурай” — рекьерин къейдер (1981-йис); “Ракъинин муг” — трилогия; “Яру мяден”, “Гьай тахьай гьарай”, “Ирид чин алай хуьр”, “Къилинж Къемер”, “Дили дуьньядин чирагъ”, “Яру Ярагъ”, “Зуьгьре гъед”, “ЗартIиш” — романар; “Лезгистан”, “Виш зурба лезги”, “Лезги зарияр” — энциклопедияр; “Миграгъ-наме” — хроника, “Лезги халкьдин философия”, “Азадвилин философия”, “Лезгияр дуьньядин картадал” — монографияр, жуьреба-жуьре йисара кIватI хъувуна, халкьдив ахгакьарай лезги махарин, мисалрин, мискIалрин кIватIалар, “Лезги ва урус чIаларин гафарган” мад ва мад ктабар рикIел къвезва. Абурукай чпин къейдер алимар тир А.Агъаева, Р.Гьайдарова, Гь.Рамалданова, Гь.Гашарова, А.Гуьлмегьамедова, Ш.Мирзоева, С.Агьмедова,С.Алиевади, писате­лар ва шаирар тир А.Алема, М.Гьажиева, А.Къардаша, М.Шихвердиева, С.Сфиева, К.Азизханова, К.Казимова,  М.Жалилова, С.Керимовади, М.Меликмамедова, М.Алимова, публицистар тир Ш.Шихму­радова, А.Абдулгьамидова, Ф.Бахшиева,  А.Исмаилова, методистар тир Ф.Насрединова, Ж.Жамалова, Ж.Мейлановади, С.Османовади, И.Жаватова ва гзаф масабуру кхьена. “Лезгистан” энциклопедияди лап еке итиж ва дискуссия (гьуьжетар) арадал гъана. Гьа тегьерда “Миграгъ-наме” ктабдини хуьрерин, районрин тарихар кхьинин адет арадал гъана.

Куьрелди, Къурбан Халикьович Акимован зегьмет икьван чIа­вал­дини хейлин тIвараралди, къиметлу пишкешралди  къейднава. Гила генани кутугай ва вирида фадлай вилив хуьзвай кар хьанва. Мубаракрай!

И тIвар фадлай ганвай халкьди и  касдиз,

Указ кхьир вахт жезвачир сакIани.

Шаксуз, къилих чIурдач вичин алмасди,

Ада нурар хуьда накьвад юкьвани!

 

Устад чIехи, мукьуф авай заргардин,

Гьикаятдин гьихьтин зурба дарамат

Хкажнава, чIал рахуриз азгардиз,

Акур инсан гьейран жеда — аламат!

 

Новеллаяр, повестарни романар,

Энциклопедияр — руьгь хуьз сирлу тарихрин,

КIвачел хкиз шумуд асир, замана, —

Ибур тушни бес себебар тарифрин!

 

Гьисаб кьуртIа кхьенвай кьван чарарин,

ТIимил жеда чи дагъларин кьакьанвал.

Ракъинин муг — хуьзвай саягъ нурари,

Хуьзва касди пакдиз чIехи Инсанвал!

 

Тебрикзава чна хциз чи халкьдин

Ганвай къимет Ватандини лайихдиз…

Мердали  Жалилов,

РФ-дин ва РД-дин культурадин

лайихлу работник