Зулун лезет гудай, рагъ авай гуьлуьшан 18-октябрдин югъ Ахцегьа иллаки лишанлуди хьана. Ина нубатдин сеферда «Ахцегьрин ичерин сувар-фестиваль» кьиле тухвана. Гьакъи­къатда им райондин хуьруьн майишатдин производстводин агалкьунар­ малумарзавай, экологиядин жигьетдай михьи суьрсет гьасилзавай зегьметчийрик руьгь кутазвай, чкадин бренд — Ахцегьрин ичер машгьурзавай кьетIен майдан я. Суварин кьилин метлеб базардин экономикадин шартIара вилик фенвай цIийи технологийрин къайдада Ахцегьрин багъларин машгьурвал арадал хкун тир.

Виликамаз хъсан гьазурвал акуналди­, суварин либасда авай Ахцегьрал гьеле пакамалай мани-макьамрин ван ала. Чкадинбуру мугьманар кьабулзава. Совет­рин Союздин Игит, лётчик Валентин Эмирован тIварунихъ галай багъда­ суварин серенжемрин кьилин майдан иллаки гурлу я. Игитдин гуьмбетдин­ вилик суварин маналу кьетIен лишанар — ичерин композицияр, абурун кьве пата­хъай изобразительный искусствойрин школадин, юн­нат­рин станциядин, аялрин яратмишунрин кIвалин, аялрин рев­мокардиологиядин «Ахты» санаторийдин, хуьруьн майишатдин колледждин, музейрин, гьакI кьилди устIаррин гъилин-тупIун сеняткарвилерин выставкаяр ачухнава.

Багъда райондин хуьрерин администрацийри, алачухар яна, чпин гъвечIи, гурлу майданар тешкилна, анрал хуьруьн майишатдинни культурадин хилерин агалкьунрин кьилдин выставкаяр, концертар, тIуьн-хъун къурмишнава. Гьар са нямет алай суфрайрихъ тек­лифиз, вири жемятдиз пулсуз тIуьн-хъун гузва. Узбекистандин Самарканд шегьердай атанвай пешекар ашпазди, чпин ватандин суварик хьиз, жемятдиз еке къазанра тIямлу аш гьазурнава. Разиви­лелди лугьун: чкадинбурулай алава, ичерин сувари Ахцегьиз Дагъустандин ва Россиядин гзаф пипIерай мугьманар кIватIнавай.

Суварин кьилин лишан ичер я кьван. Ина абур — 35 сорт-жуьре — кьилди-кьил­ди ящикравазни себетраваз, арабайраваз, гьар жуьре художественный­ ком­по­зиций­ра туна, гьакI чилел-хали­чадал вегьена, кIани кьван ава. Ахцегьрин чил, гьакъи­къат­дани, баркаванди я. Аллагьдиз шукур­ хьуй, цIи багъманчивилин ва саларбанвилин бегьерарни тарифлубур хьана. Суварин иштиракчийри, мугьманри (Ахцегьа ичерин сувар авайдакай хабар хьана, атанвай туристарни пара ава) чпиз бегенмиш хьайи ич дадмишзава. Ина садани ичер маса гузвач, садакьа я, кIанибуруз кIани кьван пайзава, хутахни ийизва.

Фестивалдин кьилин дамах-безекар райондин хуьрерин кьилдин май­данар хьана. Абуру ана чпин суьрсетдин, гъи­лин-тупIун сеняткарвилерин, милли­ куль­турадинни адетрин, тIуьн­ринни хъун­­рин агалкьунрин чешнеяр къалурза­ва.

Кьиле Ахцегь райондин регьбер Абдул-Керим Палчаев, РД-дин Гьукуматдин Председателдин заместитель Нариман Абдулмуталибов, РД-дин рекъем­рин технологияр вилик тухунин рекьяй министр Юрий Гьамзатов, хуьруьн майи­шатдин министрдин сад лагьай замес­титель Шарип Шарипов, общественный­ деятель, «Краевед Дагестана» журнал­дин редактор Ислам Мегьамедов, СтIал Сулейманан райондин кьил Саид Темир­ханов авай багьа мугьманрин десте хуьрерин майданрихъ галаз таниш хьана, суварин лап къешенгдиз чIагурнавай кьилин сегьнедин вилик сейли мугьманар паталди тир чкайрал ацукьна.

Мугьманар тебрикунин ва жемятдиз сувар мубаракунин сифте гаф лугьуз, микрофондихъ Ахцегь райондин кьил Абдул-Керим Палчаев атана:

— Гьуьрметлу мугьманар, районэгьлияр! Къе Ахцегьрин мугьманперес чилел ичерин фестивалдик куьн тебрикиз­ зун пара шад я. РикIел хкин, и шад ва метлеблу суварик сифте кьил чи музейдин директор Агьмед Дагъларовани гьа чIавуз райондин кьил Осман Абдулкеримова кутуна. Разивилелди къейдин, дагълух гуьзел тIебиатдин, девлетлу тарихдин ва зегьметкеш, намуслу ин­санрин къадим Ахцегьа хъсан адетдиз элкъвенвай и сувар ингье гила чна 5-сеферда кьиле тухузва. Гъиле яракь аваз, душмандин хура акъвазнавай чи кьегьал рухваяр квачиз сувар тухуз жедач. Къе чна Ахцегь районэгьлийрин патай чи аскерриз, савкьат яз, СВО-дин зонадиз 10 тонндилай гзаф ерилу ичер ва дяведин шартIара герек шейэр (электрогенераторар, бензопилаяр, чими парталар…) рекье твазва…

…Къе чи везифа Ахцегьрин ичерин машгьурвал девирдин цIийи шартIара арадал хкун я. И кардик вичин хушуналди кьил кутуна, суперинтенсивный багълар арадал хкизвай чи стха, жумарт меценат ва зурба карчи Жамалдин Эмирмегьамедович Пашаев сагърай! И крар акваз, гила инсанрини чпин гадарнаваз хьайи чилин участокрани ичин багълар кухтазва. Чи зегьметдин алакьунризни агалкьунриз дикъет гузвай ва куьмекиз гьазур Дагъустандин Кьил Сергей Меликов, РД-дин  Гьукумат, РФ-дин хуьруьн майишатдин министерство, РД-дин хуьруьн майишатдин министр пара сагърай! — алава хъувуна Абдул-Керим Палчаева.

Гуьгъуьнлай рахай РД-дин Гьукуматдин Председателдин заместитель Нариман Абдулмуталибова ахцегьвийриз лишанлу сувар республикадин кьилевайбурун патай мубаракна:

— Гьуьрметлу районэгьлияр, атанвай мугьманар! Дагъустандин Кьил Сергей Меликован, Гьукуматдин Председатель Абдулмуслим Абдулмуслимован патай квез и сувар мубаракрай! Къведай рехъди виринра марфар аваз, анжах гьа инаг ракъини нурламишнава. Ахцегьвийри Аллагь рази жери гзаф крар ийизва, гьавиляй куьн пара кIанда. Къуй гьамиша куьн Аллагьдин регьимдик кваз хьурай!

Тебрикдин келимаяр микрофондихъай РД-дин рекъемрин технологияр вилик тухунин министр Юрий Гьамзатова, респуб­ликадин хуьруьн майишатдин министрдин 1-замес­титель Шарип Шарипова ва масабуруни лагьана.

Хуьруьн майишатдин производстводин суварик, адет тирвал, зегьметда тафаватлу­ хьайибурув Ахцегь райондин кьилин, рес­публикадин хуьруьн майишатдин ва недай суьрсетдин министерстводин патай гьуьр­метдин грамотаярни пишкешар вахка­на. Ахьтинбурун жергеда гзаф бегьер гудай цIийи жуьредин багълар арадал хкунал алахънавай пешекар Амер Пашаев ва адан гъилик гъакъисагъвилелди кIвалахзавай Фикрет Баширов, агрономар тир Рустам Барзигоев, Шамил Асланов ва маса юлдашар авай.

Ахпа майдан тамамвилелди Ахцегьрин гьевескар артистрин ихтиярда гьатна. ­Мярекатдин мирзевалзавай райондин культурадин управленидин начальникдин заместитель Сулейман Сулейманова малумариз, сегьнедал РД-дин халкьдин артистка Зарифа Къухмазовадиз, РД-дин культурадин лайихлу къуллугъчи Таира Муспагьовадиз, машгьур манидар Эмирсултан Бигееваз ва маса манидарриз тек­лифна.

Суварин гурлу мярекатар мугьманар хъсандиз къунагъламишуналди ва абур ра­зивилелди рекье хтуналди давам хьана.

Дашдемир Шерифалиев