(Гьуьсен Бабаханован 100 йисахъ галаз алакъалу яз)
Къенин чи суьгьбет вичин уьмуьр мергьяматлувилелди, инсанпересвилелди тухвай тарихдин муаллимдикай, насигьатчидикай, Кьурагь райондин КьепIиррин хуьре яшамиш хьайи чи играми Гьуьсен Велиметович БабахановАкай я.
Ам 1925-йисан 1-июлдиз кесиб чIехи хизанда дидедиз хьана. Ирид стхани кьве вах авай хизандин дуланажагъ четинди тир. Бубади, нафтIадин мяденра кIвалахиз, вичин веледар хуьн патал зегьмет чIугвазвай. Са акьван гзаф яш тахьанмаз, буба рагьметдиз фена, хизан са дидедин хиве гьатна. Колхозда кIвалахиз, ада вичин веледар кIвачел акьалдарна.
Ватандин ЧIехи дяве башламиш хьана. Гьуьсеналай чIехи стхаяр фронтдиз рекье гьатна. Дидедини адан рушари, гуьлуьтар, чивекар храз, фронтда авайбуруз рекье твазвай. Камаллу насигьатчи Гьуьсен Велиметовича хуьре сифтегьан мектебда тарсар гуз башламишна.
Дяве куьтягь хьана. 6 вацра Францияда есирда гьатна кьве стха, ахпа кIвачер галачиз, кIекIецрал алаз хайи хуьруьз хтана. Гьуьсен Велиметович лагьайтIа, Кьасумхуьрел мектеб акьалтIарна, ДГПУ-дин тарихдин факультетдик экечIна.
Дерин чирвилер къачунин къаст ада кьилиз акъудна. 1951-йисуз ам хуьруьз муаллимвиле хтана. Адаз мектебда ва хуьре еке гьуьрмет авай. Эхь, зегьметди инсан гуьрчегарда.
1958-йисуз Гьуьсен Бабаханов КьепIиррин «Коммунизм» колхоздин кьиле акъвазна. Кутуна цIийи багълар. Мал-къара хуьдай гуьлуьшан чуьллер авай. Колхоздин тIвар Махачкъалада гьуьрметдин кьулунал хьана. Са шумуд медалдин сагьибдиз Н.С. Хрущеван девирда, 1963-йисуз, Москвада совещанида иштиракун теклифна. Агалкьунрай колхоз Дагъустанда сад лагьай чкадал алай. Гьукуматди адан зегьмет пишкешралди къейднай. 1965-йисуз ам Дербент шегьердиз, 9-нумрадин мектебдиз регьбервал гуз рекье туна. Еке тежриба авай инсан яз, ам шегьердин кIвалахдик фад экечIна, алакъаяр тайинарна.
Дербент шегьерда а вахтара авай Жданован тIварунихъ галай колхоздин председателдихъ галаз, хайи хуьруьз хквез, Гьуьсен Велиметович мукьувай таниш хьана. Ам чи хуьрел гьейран тир. 1966-йисуз Кьиблепатан Дагъустанда залзала хьана. ЧIехи дидени кьве гъвечIи аял хуьре туна, кIвалахиз шегьердиз фейи ам элкъвена хуьруьз хтуниз мажбур хьана.
Ада мад юкьван мектебдиз регьбервал гана. Йисар къвез алатна. Веледар чIехи авуна, абуруз виридаз кьилин дережадин чирвилер гана, эвленмишна.
1975-йисуз КьепIиррин хуьре цIийи мектеб эцигун патал ам са шумудра, проектар гъиз, Грозный шегьердиз фенай. ЦIийи бинеяр кутуна, ам пенсиядиз экъечIна. Кьурагь райондин регьберри адаз гьамиша мярекатра иштиракун патал теклифдай.
1999-йисуз Кьурагь райондин 70 йис тамам хьайила, гьуьрметлу Сефербег Гьамидовича Гьуьсен Велиметовичав «Дагъустандин жегьилрин лайихлу насигьатчи» лагьай шагьадатнама вахкана.
Ам вичин уьмуьрдин юлдаш Сефиятахъ галаз саки 65 йисуз санал яшамиш хьана. Къуй чпиз Аллагьди рагьметар гурай. Ам гьамиша вичин веледрин, хтулрин рикIе ава. Цуьк акъатнавай тамаринни багъларин юкьва авай чи КьепIиррин хуьр мергьяматлу, гуьзел къаматдин инсанрин макан я. Къуй ам генани авадан хьурай!
Назират Эскендарова,
РД-дин здравоохраненидин лайихлу къуллугъчи, зегьметдин ветеран
