Малум тирвал, алай йисан 12-14-сентябрдин йикъара Россиядин Федерацияда, гьа гьисабдай яз Дагъустан Республикадани сечкияр кьиле фида. Ругуд шегьердани (Махачкъала, Буйнакск, Дагъустандин Огни, Каспийск, Къизляр, Южно-Сухокумск) 38 районда сечкидин участокри кIвалахда.
Сечкийрин месэладиз талукьарнавай совещанидал РД-дин Кьил Сергей Меликова лагьана: «Сечкияр лап вини дережада аваз тешкилун ва кьиле тухун лазим я. Чи кьилин везифа абур ачухбур, михьибур авуникай ибарат я».
Сиясатдин важиблу мярекатда 1,3 миллион сечкичиди иштиракда. Абуру шегьеррин ва хуьрерин собранийриз 588 депутат хкягъун лазим я. Ахвах, Казбек, Къаякент, Леваша, Тарумовский районрик акатзавай 22 хуьруьн администрацийрин кьилерни хкяда.
Сечкияр тешкилунал РД-дин сечкийрин комиссия, сечкийрин территорийрин 14 ва сечкийрин участокрин 1414 комиссия машгъул жезва. Анра цIуд агъзур касдив агакьна инсанри иштиракда. Сиясатдин мярекат кьиле фидай гьалдал абуру, къайдаяр хуьдай органрин ва депутатвиле кандидатрин векилри, волонтерри гуьзчивалда.
Сечкийриз талукь мярекат Дуствилин кIвалени кьиле фена. Анал сечкийрал гуьзчивалдай региондин штабди Россиядин президентдин къвалав гвай гражданвилин обществодин ва инсанрин ихтияррин рекьяй Советдин векил Александр Бродахъ галаз электронный технологийрикай менфят къачунин къайдаяр веревирдна. Сечкийрин округрин ва участокрин комиссийрин членриз герек меслятар гана.
И йикъара Дагъустандин регьберди регионда кьиле фидай сечкийриз гьазурвал акуниз ва сечкийрин комиссийриз сечкияр тешкилунин карда куьмек гуниз талукьарнавай заседание тухвана, кар алай месэлаяр веревирдна.
— Сентябрдиз кьиле фидай сечкияр чун патал сиясатдин лап чIехи мярекат я,- лагьана С. Меликова. — Сечкийрин йикъан кьилин везифа Дагъларин уьлкведин вири агьалийриз чпин ихтияррикай тамамвилелди менфят къачудай мумкинвал гун я. И вакъиадик иштиракзавай вири ведомствояр, органар сечкияр вини дережада аваз кьиле фидай гьал тешкилиз алахънава.
РД-дин сечкидин комиссиядин председатель Мегьамед Дибирова лагьайвал, Махачкъала шегьердин Кировский райондик акатзавай Чечень островдин агьалийри виликамаз сес гудайвал тешкилзава. Вири участокар герек техникадалди, алакъадин такьатралди, эквер хкатайтIа лагьана, генераторралди таъминарнава.
Заседанидал малум хьайивал, депутатвиле кандидатар яз 10 агъзур кас къалурнава. Абур сиясатдин 11 партиядин векилар ва чпи чеб къалурнавай ксар я. Абурун арада дяведин махсус серенжемда иштиракзавай 205 кандидатни ава.
Мярекатдал сечкийрин сад тир юкъуз виринра хатасузвилин гьалар таъминардай серенжемрикай Дагъустандин МВД-дин министрдин везифаяр вахтуналди тамамарзавай Леонид Можеровцева лагьана. ИкI, сечкийрин участокра хатасузвилин гьалар таъминардай план гьазур я, кандидатрин штабрихъ галаз датIана алакъа хуьзва. Абур бязи месэлайрин гъавурда твазва. Сечкийрин йикъара саки вири участокра «ихтибардин телефондини» кIвалахда.
Сечкияр кьиле фидай йикъара хаталу, бедбахт гьалар арадал атуниз акси ва абур арадай акъудуниз талукь серенжемар кьабулуникай Россиядин МЧС-дин Дагъустандин кьилин управленидин начальник Муслим Девришбегова малумат гана. Ведомстводин къуллугъчийри вири участокар ахтармишзава, цIаяр кьуникай хуьдай тадаракралди таъминарзава, сечкидин комиссийриз герек куьмекни гузва.
Сечкийрин сад тир юкъуз вири объектар электроэнергиядалди таъминаруниз талукь месэладикай РД-дин Гьукуматдин Председателдин сад лагьай заместитель Манвел Мажонца ихтилатна. Электроэнергиядихъ галаз алакъалу ведомстводин оперативно-технический отделдин къуллугъчияр кьетIен гьалара кIвалахдай гьалдиз гъанва ва аварияр арадай акъуддай бригадаяр тайинарнава.
Республикадин образованидин ва илимдин министр Ягья Бучаева малумарайвал, образованидин 800 идарада сечкийрин участокар ачухда. Виринра комплексный хатасузвал хуьдай серенжемар кьабулнава. Сечкияр тешкилзавай вири школаярни кIелдай цIийи йисаз гьазур хьанва. Сес гудай йикъара анра культурадин, ватанперсвилин, шадвилин мярекатарни тешкилдайвал я.
11-15 сентябрдин йикъара РД-дин Гьукуматдин идарада оперативный штабди кIвалахда. Ада вири месэлаяр вичин гуьзчивилик кутада ва гьинай арза-ферзедин хабар агакьайтIа, аниз герек ксар, бригадаяр рекье твада, лазим куьмек гуда. Гьа са вахтунда республикадин сечкийрин комиссиядихъ галаз датIана алакъа хуьда.
* * *
Сечкийриз сиясатдин партиярни гьазур жезва. ИкI, «Справедливая Россия — За правду» партиядин Дагъустандин отделенидин конференцияда адан 4510 члендин тIварунихъай 57 делегатди иштиракна.
Дагъустандин 610 муниципалитетда 12-14-сентябрдиз депутатар хкяда. Вири муниципалитетра кьиле физвай сечкийра партиядин векилри иштиракда.
Делегатри, чинеба сесер гуналди, Махачкъаладин, Каспийскдин ва Къизлярдин собранийриз хкягъун патал кандидатар тайинарна: талукь тирвал — 54, 33 ва 24 кандидат.
Абад Азадов

