Дагъларин уьлкведа фольклордин ва адетдин культурадин Международный IX лагьай “Дагъвияр” фестиваль кьиле физва. Важиблу мярекатдиз гьазурвал акунин месэлайриз талукьарна, ам ачухдалди вилик са шумуд югъ амаз, Махачкъалада, культурадин министерстводин конференц-залда, министр Зарема Бутаевади журналистрихъ галаз кьиле тухвай гуьруьшдал къейд авурвал, фестивалда иштиракзавай коллективрин кьадар, адаз ийизвай итиж йисалай-суз артух жезва. ИкI, цIи и мярекатда дуьньядин 8 уьлкведай — Азербайжандай, Индиядай, Ирандай, Къазахстандай, Сербиядай, Словакиядай, Туркменистандай, Чехиядай, гьакIни Россиядин 20-далай гзаф регионрай тир векилри-яратмишунрин коллективри иштиракзава. Дагъларин уьлкведин фольклордин 50-далай виниз коллективри чпин устадвал къалурзава…
И гуьруьшдал Зарема Бутаева Дагъустанда медениятдин рекьяй гзаф мярекатар, гьа гьисабдай яз “Волшебный мир театра кукол стран БРИКС”, “Порт-Петровские ассамблеи” международный фестивалар кьиле тухвайдакайни лагьана. “Дагъвийрикай” рахадайла ада къейд авурвал, и фестиваль кьиле тухузвай йисара чи республикадиз Европадин, Кьиблепатан Америкадин, Азиядин, Мукьвал тир РагъэкъечIдай патан 40-далай виниз уьлквейрай, гьа гьисабдай яз Туьркиядай, Латвиядай, Таиланддай, Хорватиядай, Словениядай, Мексикадай ва Россиядин саки вири регионрай яратмишунрин коллективар атанай. Мугьманар виликан йисара ва гилани Дагъларин уьлкведин культурадихъ галазни еке ашкъидалди таниш жезва, чпин гьунарарни къалурзава.
Къейд авун лазим я хьи, 2012-йисалай ЮНЕСКО-дин къаюмвилик кваз кьиле тухузвай международный “Дагъвияр” фестивалдин кьилин макьсад Дагъустандин, Россиядин ва дуьньядин халкьарин милли медениятдин ирс хуьн ва вилик тухун, жуьреба-жуьре халкьарин арада дуствилин алакъаяр мягькемарун я. Адан тешкилатчияр РФ-дин ва РД-дин культурайрин министерствояр, Россиядин ва Дагъустандин халкьдин яратмишунрин кIвалер, Махачкъаладин администрация, ЮНЕСКО-дин крарин рекьяй Комиссиядин Дагъустандин отделенидин патав гвай материальный тушир культурадин ирсинин Комитет, Россиядин халкьарин адетдин культурадин центраяр я. Фестивалдин программадик жуьреба-жуьре жанрайрин проектар, гьа гьисабдай яз, “Зи Россия — зи Дагъустан” лишандик кваз, гала-концертар, халкьдин сеняткарвилин “Зи хайи хуьр” ярмаркаяр-гьаятар, “Халкьдин костюмрин поэзия”, ашукьрин манийрин “Лагь мани, ашукь!” фестивалар, элкъвей столар, милли пек-парталар алаз (меркездин кьилин майдандилай чарх яна, Р.Гьамзатован проспектдай агъуз Урусрин драмтеатрдин дараматдал кьван) къекъуьн ва икI мад ква.
“Дагъвияр” фестивалдин сад лагьай юкъуз -29-июндиз — Къаякент, Унцукул, Шамил, Леваша, Дахадаев, Ахцегь, Табасаран, Ботлих районра жуьреба-жуьре фестивалар кьиле тухвана. Махачкъалада М.Горькийдин тIварунихъ галай Урусрин драмтеатрдин ва Аваррин театрдин дараматрин вилик квай майданрал еке концертар гана.
30-июндиз Махачкъалада, Урусрин театрдин вилик квай майдандал фестиваль ачухуниз талукьарнавай чIехи мярекат кьиле фена. Фестивалдин иштиракчийрин тIварунихъ РФ-дин культурадин министр Владимир Мединскийди, ЮНЕСКО-дин крарин рекьяй РФ-дин Комиссиядин жавабдар секретарь Григорий Орджоникидзеди, Госдумадин культурадин Комитетдин председатель Елена Ямпольскаяди, Россиядин халкьарин яратмишунрин государстводин КIвалин директор Тамара Пуртовади ва машгьур маса ксарин патай тебрикдин телер рекье тунвай. Абуру “Дагъвияр” фестивалди жуьреба-жуьре миллетрин векилар садзавайди, жегьилар чIехи бубайрин адетрихъ галаз танишарзавайди, къецепатан уьлквейрай атанвай мугьманриз чи мугьманпересвал къалурзавайди къейднавай.
Мярекатдин сифте пай куьтягь хьайидалай кьулухъ сегьне медениятдин устадрин ихтиярда гьатна. Жуьреба-жуьре халкьарин векилри геждалди рикIел аламукьдай, пара итижлу концерт къалурна.
Пуд лагьай юкъуз фестивалдин иштиракчияр къадим Дербентда мугьманвиле хьана. “Нарын-Къеледал” “Пагъламан” тIвар алаз циркинин искусстводин гьакъикъи сувар, ашукьрин “Лагь мани, ашукь!” фестиваль, мугьманрин фольклордин дестейрин концерт, культура вилик тухунин карда къенин юкъуз важиблу месэлайрай элкъвей стол кьиле фена…
“Дагъвияр” фестиваль 5-июлдиз акьалтI хьана.
Рагнеда Рамалданова
