И шикил чи редакциядив агакьарайди Социализмдин Зегьмет Игит, къурушви Сейфедин Къулиеван хтулрикай тир Рамазан Къулиев я. Адаз и “тарихдин шагьид” Дагъустандин государстводин архивдай жагъана. Шикилдай чаз аквазвайди вири дуьньядиз машгьур Союзрин КIвалин Колонный зал я. Генани керчекдиз лагьайтIа, ана Дагъустандин халкьдин шаир, XX асирдин Гомер СтIал Сулейманан 100 йис тамам хьуниз талукьарнавай шадвилин мярекат кьиле физвай вахт. Архивда авай документра къейднавайвал, и межлис 1969-йисан 1-сентябрдиз кьиле фена ва шикил ягъайди Р. Дик я.
Лагьана кIанда, Колонный залда гьар нин хьайитIани мярекатар тешкилзавачир. Ихьтин гьуьрметдиз уьлкведин тарихда кьетIен гел тунвай, халкьдиз, жемиятдиз машгьур кьегьал рухваярни рушар лайихлу жезвай. Советрин Союздин кьиле авай регьберри агъастIалви Сулейман гьахьтинбурукай сад яз гьисабзавай. Амма чIехи шаирдихъ авай кесер, сейливал тек са и кардалди акьалтIзавач. Адан эсеррал неинки Советрин Союзда, гьакI жуьреба-жуьре маса уьлквейрани гьейранвалзавай. Шаирдин тIварцIихъ чи, гьакI са жерге къецепатан уьлквейрани куьчеяр янава. Дагъустанда адан тIвар алай район ава. И сиягь мадни давамариз жеда.
Дагъларин уьлкведин тIвар вири дуьньядиз машгьур авур чIехи шаирдин цIи 150 йис тамам жезва. Адет яз, Дагъустандин баркаллу векилрин юбилеяр къейддайла, гьеле йисан эвел кьиляй талукь указар акъудда, тухвана кIанзавай мярекатрин план туькIуьрда, жавабдар ксар тайинарда, маса серенжемарни кьабулда. Амма РД-дин Гьукуматдай редакциядиз хабар гайивал, республикадин руководстводи XX асирдин Гомеран юбилейдиз талукь указ гьелелиг акъуднавач.
Дагъустандин советрин литературадин бине кутурбурукай сад тир СтIал Сулейманан 150 йисан юбилейдиз талукь мярекатрин план чаз РД-дин культурадин министерстводай ракъурна. Планда къалурнавай мярекатрин патахъай жавабдарвал РД-дин культурадин министерстводин, писателрин Союздин ва Сулейман-Стальский райондин администрациядин хиве ава. Мярекатрикай чпикай рахайтIа, а планда къалурнавайвал, 28-апрелдиз Дербентдин дуьньядин культурайрин ва динрин тарихдин музейда, 6-майдиз Махачкъалада Р.Гьамзатован тIварунихъ галай Милли ктабханада шаирдин уьмуьрдин ва яратмишунрин рекьиз талукьарнавай выставкаяр ачухда. Майдин вацра аялрин Н.Юсупован тIварунихъ галай республикадин ктабханада СтIал Сулейманан эсерриз талукь выставкаярни суьгьбетар кьиле фида. 17-майдиз Махачкъалада, шаирдин тIварунихъ галай бульварда авай гуьмбетдин патав гьар йисуз тухузвай митинг тешкилда. Гьа и йикъан нянин сятдин вадаз Урусрин театрдин чIехи залда СтIал Сулейманан юбилейдиз бахшнавай межлис тухуда. 18-майдиз юбилейдин шадвилер Агъа СтIалдал давам жеда. 20-25-майдиз Дербентда, Лезгийрин госмуздрамтеатрда, “XX асирдин Гомер” тIвар алай фестиваль кьиле фида. Дагъустандин халкьариз девлетлу ирс тунвай шаирдин юбилейдин мярекатрин план, чи фикирдалди, генани гегьеншди хьун лазим я.
СтIал Сулейман ХХ асирдин Гомер чIехи дережадин пландиз лайихлу я. “Сулейманан тIварунихъ галаз алакъалу яз чи гьуьл генани дерин ва гегьенш, дагълар лагьайтIа, генани кьакьан хьана”, — ихьтин дуьзгуьн, виниз тир къимет ганай СтIал Сулейманаз Расул Гьамзатова. Халкьдин шаирдин юбилейдиз талукьарна, илимдинни тежрибадин са конференция, республикадин ва районрин дережада аваз Сулейманан эсерар кIелдайбурун конкурсар, муаллимрин арада шаирдин яратмишунриз талукьарнавай ачух тарсар тухунин конкурс тешкилнайтIа, цIийи ктабар акъуднайтIа… кутугай кар жедай. Чна планда къалурнавай мярекатрал винидихъ къейднавай пуд къурулушдилай гъейри, республикадин маса ведомствояр, муниципалитетрин администрациярни желб авун теклифзава.
СтIал Сулейман Дагъустандин кьилин винизвал, дамах я. Инлай кьулухъ виш йисарани гьакI яз амукьда. Акьалтзавай несилрин мецерал адан жавагьирар гьамиша алаз жеда, гьикI хьи, а чIалар гьамиша жегьил, жанлу ва эбеди я. Гьакъикъи шиират садрани рекьидач.
Мегьамед Ибрагьимов, «Лезги газетдин» кьилин редактор
