Ни квелди мани язава?

Яб це кван, аялар, тамуз, гьихьтин гуьзел музыкадин сесер анай къвезватIа. Куьне фикирда хьи, гуя чилел вири гьайванар, къушар, гьашаратар музыкантарни манидарар яз атанва.

Белки, гьакI ятIа? Музыка вирибуруз хуш я, манийрални вирибурун рикI ала. Амма парабурухъ ма­ни лугьур сес авач.

Сес авачирбуру гьикI ва квелди манияр лугьузватIа? Ша яб гун.

Хъипери вире гьеле йиф кумаз манийрик кьил кутунвай. Хъуькъвера ял туна, цикай кьилер хкудна, си­вер ачухиз, вири гьава садлагьа­на къецел акъудзава: “къва-а-а-а-а!”.

Ибурун сес хуьре авай Леглегдиз ван хьана. Шадвилелди фикирна: “Хордалди лугьузва! Недай суьрсет жеда заз!”

Лув гана атана, вирин къерехдал ацукьна, фикирзава: “Яраб зун хъиперилай усал я жал? Абуру, сес авачиз, мани лугьузва. Залай алакь­дач­ни?” Яргъи кIуф цавуз хкажна, са къвал муькуь къвала эця­гъиз, ахьтин­ сесер акъудна хьи, кIарасин кIу­сар сад-садав кикIизвай жеди. Леглегдин рикIелай пакаман тIуьнни алатна.

И чIавуз вирин патав гвай нацIа­ра кьакьан кIвачерал цин гьажилеглег Выпь акъвазнавай. Леглегдин ванци ам фикирлу авунвай: “Гьайиф, захъ сес авач.

Бес леглегни зун хьтинди тушни? Килиг, гьихьтин мани язаватIа. Къала кван, садра зунни алахъин!”

КIуф вире туна, ам цив ацIурна, акI ичIирна хьи, вирелай селдин ван къарагъна: “Прумб-бу-бу-бумм!”

“Ва-а-агь! Им мани я!” — тажуб хьана КIекIе, къавахин ктIай кьилел ацукьнавай.  “КIарар заз жагъида, тар далдам тушни кьван!” — фикирна ада. Тум тарцин танда акIурна, кьил хкажна, акI тараз кIуф ягъиз эгечIна хьи, вири тамуз ван чкIана: “Тр-р-р-р-р!”

И чIавуз тарцин хъалхъамдай чIулав чIехи спелар авай Пепе экъечIна, кьуд пата вил экъуьрна, яцIу гардан инихъ-анихъ юзурна, са гьихьтин ятIа шуькIуь сесер акъудна. Анжах садазни абур ван хьанач. ЯтIани спелчи вичелай рази тир — алакьдайвал мани лагьана.

И чIавуз вичин тIеквендай рехи Хуз экъечIна. Ам, лув гана фена, вирин къерехда экъечIнавай цуькверал элкъвена. Лувари гарал “ж-ж-ж-ж!” ванзавай. И ванци къацу векье ксанвай къацу ЦIицI ахварай авудна. Амни къарагъна, скрипкадиз ухшар авай лувар ачухна, къе­къвей тIвалар хьтин яргъи кIва­чер вичин къваларивай гуьцIна. Гьасятда ЦицIрен манидал чан атана. Ида амай цицIерни ахварай авудна, вирин къерех, цицIерин хор атайди хьиз, сеслу хьана.

И чIавуз векьин кIунтIуна ксанвай, шуькIуь яргъи раб хьтин кIуф авай Бекас нуькIни къарагъна. Вирел алай манийриз яб гана, яб гана, ада гьайиф чIугуна: “Агь, зазни мани  лугьуз кIандай. Амма гьикI? Квелди? Туьд зи манидинди туш, нерни — вижесузди, луварни мани къверибур туш,  тапацрихъни сес авач… Агь! Хьайиди ана жеда — лув гуда за цавуз, ана жувавай жедайвал са вуч са гьикI гьарайда!”

Хкаж хьана Бекас лап булутрив кьван. Ана, лувар кIватIна, тумунин цIакулар кул хьиз ачухна, кьилихъди вегьена. КIуфув гьава атIуз, ам цавай вегьей тахтадин кIус хьиз, зарбуналди аватзавай. Цавай кIе­лер рахай хьтин ванер къвезвай. Ибур гьа Бекасан манидин сесер туширтIа?.. Ада квелди и мани лу­гьузвайтIа?..

«Лезги газетдин» 2018-йисан 35-нумрадай. Урус чIалай. Таржума — Мерд Алидин.