Али Султалиевич Алиев 1958-йисан 10-августдиз Мегьарамдхуьруьн райондин ГазардкIам-Къазмайрин хуьре дидедиз хьана. Ада сифтедай Кучун-Къазмайрин, гуьгъуьнлай КьепIир-Къазмайрин мектебра чирвилер къачуна.
1974-1976-йисара Дагъустандин политехникумда кIелна. 1985-йисалай Невинномысск шегьерда яшамиш жезвай ватанэгьлиди слесарвиле, участокдин начальниквиле кIвалахна. Азад вахтунда ам шиирар теснифунал машгъул я. Шииррикай ибарат гъвечIи 4 кIватIални акъуднава: «Зарафатдин шиирар», «Лезги чилел хайид я зун», «Зун шаиррин ватандай я», «Де хъуьремир гила вун!».
Ктабрин тIварарайни чир жезвайвал, ада гзафни-гзаф сатирадинни юмордин эсерар кхьизва. «Лезги газетда» адан эсерар сифте яз чапзава.
«Гьикьван хьурай за эхиз ви амалар?»
Кьуьзуь хьанва
Юкъуз тIа жез авазва кьил, йифиз — къвал,
Экуьн кьиляй бедендини къачуз квал,
Бязи чIавуз чир хъжезвач жуван кIвал,
Уьзуьрризни куьмек жезмач «корвалол».
Марф къвадайла, пис тIа жезва ажуз рикI,
Ийир-тийир квахьиз, лугьуз вучин-гьикI?
Серин юкъуз ацукьзава, жез гъарикI,
Тахсир квачир къаридивни жез чуьруьк…
ГьикI хиве кьан атIузвайди жуван пагь,
Эдеб квахьиз, амукьзавач жувахъ ягь,
Кефсуз хьайла, дуьньядикай жез икрагь,
Мад вуч ийин, кьуьзуь хьанва, я куьлягь.
Юхсул хьанва, бейгьал жедайд агъанва,
Къариди кваз «мекежа» заз лагьанва,
Векъидаказ, тегьнедалди раханва,
РикI туькьуьл яз, ярамаз хьиз амазма.
Аквазава: уьмуьрдинни я эхир,
Мад вуч ийин, квахьиз ава фир-тефир,
Шакни физва: ажалд кьазва жув есир,
Квезни чизва, кьуьзуьбурухъ жедач сир.
Къариди
Суваб патал яб це вуна заз, кьуьзек,
Низ къвезва ван, шел-хвал язва низ герек?
Кьил вине яхъ, са тIимил кьван хьухь зирек,
Ажузвалмир кьуьзуь ятIан, я эркек!
Рушан диде
АцIурнава са пуд сандух,
Тухудайла тахьуй басрух,
Пек-лек, мясер, буьшме-яйлух,
Рушаз ава хъсан диде.
Жигьизрикни кутунва рух,
Тухузвай руш къвезва язух,
Кьуд къат месер жедач артух,
Ихьтинд кIанда ирандиде.
Авач гьеле лугьуз езне,
Хиялри паб тунва кIеве,
Рушни шехьиз мичIи кIвале,
Тахсир вич я яман диде.
Чирнач рушаз мийир-межер,
Шегьерра тваз, чIугваз кефер,
Гила хьанва кIвале дердер,
Им паб туш, я къалгъан диде.
КIвале амач зеррени хъвер,
Чинал хьанва агъу-зегьер,
Куьтягь тежер хьана дердер,
Бахтариз я душман диде.
Ийиз хьанай рушаз къуллугъ,
Лугьудай «чан къизилд балугъ»,
БалкIандиз хьиз ганай жал мух,
Аку рушан кьаскьан диде.
Руш иерд я, тIварни Биргуьл,
Анжах хьанвач рушаз са гъуьл,
Кьураз ава, жез ава цIил,
Рушаз жагъур дарман, диде.
Мус алатда?
Гьикьван хьурай за эхиз ви амалар,
Хуьн тийидай куьз ханайтIа аялар?
Бинедилай чIуру тир жал хиялар,
Мус алатда зи чандилай темпел паб?
КIвалин къене кьил тваз жезвач, руг ава,
Къав элкъвена хушракандин муг ава,
Нефес кьазва, пипIе ктIай куг ава,
Мус алатда зи чандилай темпел паб?
Цуриз фидач, цIапарихъай ни жеда,
Кал ацадач, кIуру ягъиз кичIеда,
Гьал акьалтиз, вич-вичикди хъуьреда,
Мус алатда зи чандилай темпел паб?
Гаф лугьумир, экъисна жед ваз вилер,
БарбатIзава кьве мертеба зи кIвалер,
Кьил чIуру я, ктIанвайд хьиз я мефтIер,
Мус алатда зи чандилай темпел паб?
Гьич акурд туш паб аялрихъ гелкъвена,
Квар къуьневаз, са марал хьиз къекъвена,
Паб галайла, са кIвалах зи туькIвена,
Мус алатда зи чандилай темпел паб?
Жузада жал, низ кхьейд я и шиир?
Чир жеда квез гьихьтинд ятIа зун шаир,
Ихьтин чIалар кхьиз жеда зун магьир….
Мус алатда зи чандилай темпел паб?
Паб — директор, зун — адан зам
Зазни папаз хуш хьанва ийиз савда,
КIелна курсар, чирна базардин къайда,
Гьич са шейни гузмайди туш гьавайда,
Паб — директор, зунни адан зам хьанва,
Язух хьай зун кIарабарни хам хьанва.
Ужуз къачуз, багьаз хгуз, я бизнес,
Жузамира мус ацIуда а куь нефс,
Алвер физва, хкаж хьанва чи гьевес,
Паб — директор, зунни адан зам хьанва,
Язух хьай зун кIарабарни хам хьанва.
Пул гьисабиз агакьзавач чун кIвале,
Чантадалди пулар жезва кьаз гъиле,
Манатарни чкIанва кIвалин чиле…
Паб — директор, зунни адан зам хьанва,
Язух хьай зун кIарабарни хам хьанва.
Дегиш хьанва зи папан алукIунар,
Фурс кткана, ийида гьа хьанва рахунар,
Жегьил хъийиз ава вичин акунар,
Паб — директор, зунни адан зам хьанва,
Язух хьай зун кIарабарни хам хьанва.
Хъуькъвен кьилер авуна хьиз гирт яру,
Кьилин чIарар авуна жив хьиз лацу,
ПIузарарни тегьерсуз акваз яцIу…
Паб — директор, зунни адан зам хьанва,
Язух хьай зун кIарабарни хам хьанва.
Рахаз тежез, рахаз ава урусдал,
ЯцIу жезва, гар тунвайд хьиз насусдал,
Регъуьни туш, пас акьалтна намусдал,
Паб — директор, зунни адан зам хьанва,
Язух хьай зун кIарабарни хам хьанва.
Фикирзава, кьилни кьуна кьве гъили,
Физва уьмуьр, уях жед мус вун, Али?
Эхир гьикI хьуй? Мумкин я вун хьун дили!
Вун — директор, пабни гила зам хьурай,
Папакайни япар еке лам хьурай!
* * *
Руш къакъатна хуьруькай,
Хъфейд хьана гъуьлуькай,
Хьанва а кьейд хендеда,
Хъфизмачир вагьтедай.
Гадарнавай булушка,
ТIварни хьанва «лохъушка»,
Физ экъечIиз йифериз,
Гьатна хьана кефериз.
Са кафеда акуна,
ЧIарар куьруь авуна,
Гадад кьунвай юкьвалай,
Гъил алтадиз хуралай…
Кхьин хьана, эх тежез,
Тахьурай гьа зал хъуьрез,
Кхьейди я гьакъикъат,
КIелдайбур хьуй саламат.
«Лезги газетдин» 2025-йисан 37-нумрадай.
