Макъаладин сад лагьай пай и ссылкадай кIелиз жеда.
Халкьарин гьуьрметар
Советрин писателрин Сад лагьай съезддал авур рахунри (кIелай шиирри) Сулейман ХХ асирдин Гомер тирди субутна. И тIвар адаз пролетаррин писатель Алексей Максимович Горькийди гана. Сулеймановедри къейдзавайвал, адакай кьван къиметлу келимаяр лагьанвай мад гьич са шаирни, гьикаятчини дуьньяда авач. Идан шагьидвал шаирдин 100 йисаз талукь яз 1969-йисуз, Москвада, Кремлдин колонный залда кьиле тухвай зурба мярекатрини ийизва. А вахтара ахьтин мярекатар а залда лап зурба векилриз тешкилзавай. Адан ктабрин тиражар Дагъустандин халкьарин кьадардилай алатзава!
ЧIехи Россияда Сулейманан тIвар Москвадилай гуьгъуьниз маса шегьерра-Волгоградда, Элистада, Кисловодскда, Пятигорскда, Владикавказда (Орджоникидзе шегьер), Новороссийскда, Владивостокда, масанра машгьур я.
Виринра адан тIварунихъ янавай куьчеяр, культурадин идараяр, гимияр, кIвалер ава.
Волгоград шегьерда, Ватандин ЧIехи дяведин къурбандриз Мамаеван тепедал хкажнавай мемориалдин цла шаирдин хва Мусаибан тIварни къизилдин гьарфаралди атIанва. Мусаиб ина 1942-йисуз телеф хьана.
Кисловодск, Пятигорск, Орджоникидзе, Элиста шегьерра шаирди неинки ял яна, курортра вичин сагъламвал мягькемарна, гьакI анра тешкилай хейлин мярекатра (совещанийра, съездра, гуьруьшра) иштиракна. Абурукай шаирди лап метлеблу эсерарни теснифнава.
Новороссийск шегьерда Ватандин ЧIехи дяведин залан йисара кана амукьай чи танкарай шаирдин ктабар жагъай чкадал адан тIвар алай куьче хьанва. Сулейманаз кьетIен гьуьрметар гьана ийизва.
Пятигорск шегьерда шаирдин дуст ва секретарь хьайи писатель Эффенди Капиева “Шаир” ктаб кхьейдини рикIел хуьн кутугнава. Ана хейлин йисара Сулеймана Гьабибаз (Эффенди Капиеваз) багъишай лезги чуьнгуьрни хвена.
Эффендидин уьмуьрдин юлдаш Наталья Капиевади а чуьнгуьр, 60 йисан юбилей къейддайла, Расул Гьамзатоваз багъишна. 2002-йисан 18-майдиз — СтIал Сулейман хайи юкъуз а чуьнгуьр Расула Агъа СтIалдал хкана, шаирдин музейдиз вахкана. Ихьтин савкьат шаирдин гъиле хьун лазим я, ам нив вугудатIа, лезгийри — Сулейманан ирссагьибри чпи хкягъун лазим я лагьанай…
“Сулейманан чуьнгуьр” шиир авар чIалай урус чIалан куьмекдалди за таржума авуна. Рагьметлу Ибадуллагь Гьажимирзоевич Тагьирован теклифдалди. А эсер чи антологийра гьатнава.
Россиядилай къеце СтIал Сулейманан тIвар, винидихъ лагьанвайвал, Азербайжанда, Гуржистанда, Туьркменистанда, Узбекистанда, Къазахстанда машгьур я. Ибурал Украина, Белоруссия, Молдавия, Эрменистан, Германия, маса уьлквеярни алава хъжезва. Виринра шаирдин эсерар гьа халкьарин чIаларалди чап авунихъ галаз сад хьиз, хейлин чкайра шаирдин тIварунихъ куьчеяр, идараяр янава, адан юбилеяр къейдзава. Къазахстанда дагъдин са кукIушдал Сулейманан тIвар ала.
Ингье гьикьван чIехи ва муракаб карта (географиядин ва тарихдин) чи чIехи арифдардихъ, камалэгьлидихъ аватIа! Ам чируни, ихьтин карта-схема туькIуьруни, клубра, библиотекайра, мектебра ам аквадай чкадал хуьни чи несилар халисан ватандашвилин руьгьдаллаз тербияламишда. Зун художник туш. Халисан художникри ихьтин карта туькIуьруник, ам чапдай акъудуник зи умуд ква.
* * *
Шаирдин тIвар дуьнья кьван я, дуьнья кьван!
Кесер вуч я адан руьгьдихъ авай кьван!
Материкар кIвачел адан къарагъда!
Океанри гьайбат адан сурагъда!
Ажеб ава адан чIала верцIивал!
Алмасривай къачуна жед хцивал!
Гьар са гаф я са къаш цIарцIе заргардин!
Саз рахада акьван сеслуз, азгардиз!..
Дуьнья тирвал къекъвезва сес шаирдин.
Лезги Гомер — сад я акьван магьирди!
Юбилейрай юбилейрихъ фида чун!
Ви гьамгади — ви чIала мерд хуьда чун!..
14.05.19
Мердали Жалилов
