Ватандин азадвал, абадвал патал кьиле фейи важиблу вакъиайра дагъвийрини баркаллувилелди иштиракна. Гьа ихьтинбурукай яз, чавай Кьурагь райондин Кумухърин хуьряй тир  Мамедов  Жавад  Агъаметовичан  тIварни кьаз жеда. Адан яргъи ва вакъиайрив ацIанвай уьмуьрдай, кьисметдай, гуьзгуьдай хьиз, гьар са дагъвидин яшайиш аквазва.

1910-йисар тир. Тагъиеван пристандал са кьас фу къазанмишун патал экуьнлай няналди пар ялзавай Агъамета Бакудиз хва Жавадни тухвана, ам татарринни урусрин 3-нумрадин школадик кутуна. КIелиз гьикьван ашкъи авайтIани, шартIар масадбур тир. Гзаф вахтара руфуна фу, чантада дафтар, ктаб авачиз, гьикI кIелдайди хьуй? Жавад школа гадардай чкадал атана. Амма и кардикай хабар хьайи Суьлейман Сани муаллимди кумухъвидиз куьмекзава, ам, диде-буба амачир етим я лагьана, 4-нумрадин школадик ку­тазва. Етимрал ина пулсуз партални алукI­за­вай, абуруз тIуьнни гузвай. Школа куьтя­гьай гада Бакудин Алексееван тIварунихъ галай училищедик экечIна. Гьайиф хьи, инаг акьал­тIариз хьанач. Дахди къазанмишзавайди бес жезвачир. Хуьре амай кIуьд кьил хизанни хвена кIанзавай. Жавадакайни бакуви Рзаев Юсуфан ракьукай шейэр ийидай мастерскойдин шакIурт хьана.

Бакуда бахт жагъун тавур бубани хва хайи макандиз хтана. Хуьрера большевикри цIийи уьмуьр къурмишзавай. Яшайиш хъсан жедайдак Мамедоврини умуд кутунвай. Бакуда амаз абур большевикрин мярекатра хьанай ва абурун къастарикайни хабар авай. Кьасумхуьрел фейи гададал Бакудин рабочий, 1905-йисалай партиядин член ва гила РКП(б)-дин Куьредин  окружкомдин председатель хьанвай Акимов Къазибег туьш жезва. КIелиз-кхьиз чизвай, политикадин жигьетдай кьатIунар авай гада са кеспидикни квачирди чир хьайила, Жавад вичин секретарь-адъютантвиле тайинарна. Гада комсомолдин жергейризни кьабулна. Ада машгьур инкъилабчияр тир Юзбегов Тарикъулидихъ, Сафаралиев Гьажиметахъ, Акимов Къазибегахъ галаз санал кIвалахна, хуьрера цIийи яшайиш­ тешкилунин карда иштиракна. 21 йиса авай жегьилдихъ гьихьтин алакьунар авайтIа субу­тарун патал — са делил. Кьурагь райком­дин ин­­структорвилин везифаяр тамамарзавай Ма­медов са шумуд вацралай РКП(б)-дин райкомдин 1-секретарвиле хкяна. Кьве йиса­лай адан уьмуьрда гуьзлемиш тавур дегиш­ви­лер­ кьиле фена. Москвадин госуниверситетдин патав гвай Покровскийдин тIварунихъ галай рабфакдиз кIелиз ракъурай кумухъвиди ахпа Москвадин Молотован тIварунихъ галай энер­гетикадин институтни, Ленинграддин Во­рошилован тIварунихъ галай гьуьлерин дяведин Академия акьалтIарна. Ам 1936-йи­суз ЧIулав гьуьлуьн флотдиз рекье туна. Гьуьлуьн портунин базадин начальниквиле тайинарнавай адан везифаяр муракаббур тир: цин кIаникай фидай луьтквеяр  датIа­на къайдадик кваз хуьн, абур кьабулдай, къар­шиламишдай, рекье твадай чкаяр цIийи­кIа туькIуьр хъувун, гимияр ремонт авун…

1941-йисан 22-июндиз Жавад Мамедов Севастополда авай. ЧIулав хабарди ял язавай вири военныяр чпин частариз хкана. Флотдин командованидив гимияр дяведин гьалариз гьазурунин эмирни агакьна. ЧIулав гьуьлуьн Флотдин матросри дяведа душмандин винел гъалибвал къазанмишунин карда еке кьегьалвилер къалурна. Кумухъвиди регьбервал гузвай инженерринни техникрин къурулушди къизгъин женгер кьиле физвайлани, душмандин самолетри бомбаяр гадарзавайлани, цин кIаникай фидай чи луьтквейриз минайрикай рехъ ачухзавай, чIур хьайибур са куьруь вахтунда туькIуьр хъийизвай, гьар са гими, луьткве нубатдин женгиниз гьазурзавай.

Фашистар Севастополдиз лап мукьва хьайила, гимийриз къуллугъзавай база Кавказдин портуниз акъудна. Тадаракламиш тавунвай портарин лап четин шартIара инженер-майор Мамедова гимийриз технический рекьяй къуллугъ авунин месэла устадвилелди гьялна. Идан патахъай Ж.Мамедоваз ганвай женгинин характеристикада полковник М.Кулика икI кхьенва: “Бажарагълу инженер, еке тешкилатчи, викIегь командирдин регьбервилик кваз са куьруь вахтунда цIийи чкадал гьуьлуьн порт женгининдаз элкъуьрна: зарядка ийидай, компрессорный, дистиляторный станцияр, аккумуляторрин мастерскояр  кардик кутуна. Вири и кIвала­хар, къерехдин са жуьредин такьатарни харж тавуна, технический рекьяй садан куьмекни галачиз, чандилайни гъил къачуна, яратмишдай тегьерда кIвалах тешкилна, тамамарна. Вири станцийри дяве куьтягь жедалди цин кIаникай фидай луьтквейриз къуллугъна. И карди гьуьлерал кьиле физвай женгера чи матросризни гимийриз датIана гъалибвилер къазанмишдай мумкинвал гана”.

Севастополь, Одесса ва маса шегьерар душмандикай азад хъувурла, Ж.Мамедовал мадни важиблу ва хаталу месэла тапшурмишна: чи гимийрин гьерекат акъвазар таву­на,­ гьуьл душманди тунвай кьван минайрикай, бомбайрикай михьун. Гьатта куьмекдиз Ленинграддай физикарни атана. Капитанди ва адан гъилик квай матросри, инженерри, маякри хьиз, чи луьтквейриз цин кIаникай виликди фидай экв гана. Идалай гуьгъуьниз лезги хци кьетIен тапшуругъдалди Балтийский гьуьлуьн цин рекьерни минайрикайни бомбайрикай михьна, женгинин гимияр гуьнгуьна хтунин, цIийи кадрияр, техника гьазуру­нин карда активнидаказ иштиракна. Садбур патал дяве 1945-йисуз акьалтIнатIа, полковник, сад лагьай рангдин капитан Жавад Мамедова лагьайтIа, 1955-йисалди, отставкадиз фидалди, къуллугъ авун давамарна, яни Советрин Союздин дяведихъ галаз алакъалу­ хьайи вири гьуьлера амукьай бомбаяр, мина­яр хатасуз ийидалди. Гьелбетда, исятда и га­фар кхьин регьят я, амма цин кIане минайрихъ галаз женгиниз экъечIзавай ксар датIана хаталувилик квай. Абуру усалвал къалурнач­.

Дяведа ва дяведилай гуьгъуьнин йисара къалурай кьегьалвилерай, баркаллу зегьметдай Жавад Мамедоваз Яру Гъетрен, Яру Пай­дахдин, Ватандин дяведин 1-дережадин орденар ва 11 медаль гана.

Партиядин ва комсомолдин ветеран, дяведин ва цIийи уьмуьрдин ялавлу чархачи Жавад Мамедова 1960-йисара республикадин общественный организацийра (Махач­къа­ла шегьердин комсомолдин ветеранрин советдин член, ВЛКСМ-дин обкомдин ва партиядин ветеранрин советдин председатель, республикадин край чирдай музейдин ветеранрин советдин член, республикадин ДОСААФ-дин член… яз) кIвалахна ва жаванар, жегьилар ватанпересвилин руьгьдаллаз тербияламишунин карда гьевесдивди иштиракна. Баркаллу хва хуьруьнвийри, чидайбуру рикIелай алудзавач.

Нариман Ибрагьимов