Алакъаяр мягькемарда

26-мартдиз РД-дин Гьукуматдин Председатель Артем Здунов Россиядин Федерацияда ва Беларусь Республикада Индонезиядин посол Мугьамад Вагьид Суприядидихъ галаз гуьруьшмиш хьана. Идан гьакъиндай “Лезги газетдиз” РД-дин Кьилин ва Гьукуматдин Администрациядин пресс-къуллугъди хабар гана.

Къейд ийин, Россиядин Федерацияда ва Беларусь Республикада Индонезиядин посольстводин делегация, кьиле Чрезвычайный ва Полномочный посол Мугьамад Вагьид Суприяди аваз, Дагъустандиз 24-мартдиз пуд йикъан мугьманвилиз атана.

Гуьруьш кьиле фидай чIавуз Индонезиядини Дагъустанди экономикадин, алишверишдин ва культурадин рекьяй санал кIвалахун мягькемаруниз талукь месэлайриз килигна.

И алакъайрин важиблувиликай лугьу­налди, РД-дин Премьер-министрди къейдна: “Гуьлуьшан Дагъустанда Куьн тебрик­ ийиз хьунал чун шад я. Куьн мугьман­виле авай вири йикъара Квехъ галаз чи пешекаррин са дестеди кIвалахна. Куьн республикадихъ экономикадин къецепатан алишверишдин жигьетдай гьихьтин мумкинвилер аватIа, гьадан патахъай хабардар я. Чи уьлквейрин ва регионрин арада еке мензилар аваз хьун XXI асирда манийвал туш. Иллаки, Дагъустандай яна, транспортдин “Кеферпад — кьиблепад” международный рехъ фидайвилихъ галаз алакъалу яз и кар четин акъваздач. За гьисабзавайвал, вири жуьрейрин алакъайри — гьам экономикадин, гьам политикадин, гьамни культурадин жигьетдай алакъайри — чун вилик финиз куьмек гузвайди я. Куьн мугьманвилиз атуни чун сад-садаз мукьва ийида, къе тахьай­тIани, пака чавай бажармишиз жедай цIийи фикирар ва стратегиядин метлеб авай ме­сэлаяр пайда жеда. Дагъустан — им Россиядин асул гьисабдай му­сур­манар яшамиш жезвай регионрикай сад тирди фикирда кьурла, чун патал куль­турадин ва диндин рекьяй хуьзвай алакъайрихъни важиблу метлеб ава”.

Вичин патай яз, Мугьамад Вагьид Суприядиди “лугьуз тежер кьван хушдаказ кьабулунай” республикадин Гьукуматдин Председателдиз сагърай лагьана. Да­гъустандикай гьихьтин фикиррал атанва­тIа, гьа кар раиж авуналди, дипломатди вич республикадихъ инвестицийрин, промышленностдин ва туризмдин рекьяй гьихьтин мумкинвилер аватIа, гьадахъ галазни таниш хьайидакай хабардарна. Къадим Дербент шегьердиз ва ана авай Жуьмя мискIиндиз фини мугьмандиз иллаки еке таъсирна.

Гьуьрметлу мугьман Дагъустандин гьуьндуьрвилиз талукь месэладални акъвазна. ГьикI хьи, къецепатан уьлквейрин СМИ-ра адакай са акьван къени гафар лугьузвач: “Гила чун вири инанмиш хьайивал, ина гьалар хатасузбур ва секинбур я. За Дагъустанда янавай шикилар ва видео жуван танишрив ва дустарив агакьарнава. Абуруз республикадикай суьгьбетна. Индонезиядин кьве карчиди региондихъ галаз санал кIвалахун къайдадик кутуниз итиж авунва. Алай вахтунда Россиядинни Индонезиядин алакъайра кьвед лагьай “къизилдин девир” алукьнава. Чаз аквазвайвал, гьам алишверишдин, гьам ту­ризмдин рекьяй вилик фидай хъсан мум­кинвилер ава. Чна алай вахтунда Рос­­сиядин Президент Владимир Путин Ин­донезияда мугьманвиле кьабулун патал гьазурвал аквазва. И мугьманвилин сергьятра аваз стратегиядин жигьетдай амадагвилин гьакъиндай икьрардал къулар чIугвадайвал я. Идалайни гъейри,  экономикадиз, бизнесдиз, алишверишдиз, инвестицийриз талукь месэлаярни веревирдда. Чна умуд кутазвайвал, президент мугьманвилиз атуни Дагъустандихъ галаз чи алакъаяр вилик тухуникни тайин пай кутада”.

Санал тир кIвалахдин тайин терефрикай лугьуналди, посолди Дагъустанда диндихъ галаз алакъалу туризм вилик ту­хунал фикир желбна. И фикирдал ам куь гъана лагьайтIа, Индонезиядай Россиядиз къвезвай туристрин кьадар аквадайвал артух хьанва ва хейлин туристри чпин программадик мусурман диндихъ галаз алакъалу  килигуниз лайихлу чкайриз фин кутазва.

Посолди мадни къейд авурвал, и гуьруьш жедалди вилик региондин бизнес — сообществодин векилрихъ галазни рахунар кьиле тухвана. Гьа чIавуз, гележегдани санал кIвалахдайвал, Дагъустандин векилрив Индонезиядин туриствилин операторриз талукь делилар агакьарна.

Дипломатди санал кIвалахун мягькемарунин барадай менфятлубур жедай кьве серенжем тухудайдан патахъайни ха­бар­дар авуна. ИкI, Индонезиядин деле­гацияди “Россия — Исламдин дуьнья: “Kazan­Summit 2019” лишандик кваз апрелдин вацра Казанда кьиле фидай IX Международный экономический саммитда иштиракда. Посолди вич и мярекатдин­ сергьятра аваз Ин­донезиядин чIехи бизнесменрихъ галаз Да­гъустандин векилрин гуьруьш тешкилиз гьазур тирди къалурна.

Кьвед лагьай вакъиа гьим  я лагьайтIа, Москвада августдин вацра Индонезиядин фестиваль кьиле фида. Адет хьанвайвал, ам бизнес-форумдикай ва культурадин программадикай ибарат жеда.

“Заз кьилди Квез, гьакIни Дагъустандай тир яратмишунардайбурун коллективдиз фестивалда иштиракун патал теклифиз кIан­зава. Алатай йисуз и фестивалда 135 агъзур касди иштиракна. ЦIи лагьайтIа, чна аниз 140 агъзур кас атун планламишнава”, — баян гана мугьманди ва и чIехи мярекатда Индонезиядин лап вини дережадин къуллугърал алай ксарини иштиракдайди алава хъувуна.

Гуьруьшдал образованидин рекьяй санал кIвалахунин месэлайрикайни ихтилат кватна. Кьилди къачуртIа, Мугьамад Вагьид Суприядиди Дагъустандин студентриз къецепатан уьлквейрин гражданар патал тайинарнавай стипендийрихъ галаз алакъалу махсус программада иштирак авун теклифна, ада гьакIни республикадиз Индонезиядай машгьур блогердиз теклифайтIани жедайдакай лагьана, ада Дагъустандикай гъавурда акьа­дай чIалалди суьгьбет ийидайвал.

Вичин нубатдай яз, Артем Здунова хатасуз ва туристар патал итиж арадал гъизвай регион яз, Дагъустандикай дуьзгуьн делилар раиж авунин важиблувални къейдна.

“Индонезияди чаз кьетIен фикир ганва. Им чун патал лап важиблу кар я. Туриствилин­ операторрихъ галаз кIвалах тухуникай рахай­тIа, республикадин туризмдин министрдал куь векилрихъ галаз  мягькем алакъа­яр тайи­нарун тапшурмишда”, — малумарна РД-дин Премь­ер-министрди. Ада гьакIни Да­гъус­тан­дин делегацияди винидихъ тIварар кьунвай вири серенжемра активнидаказ иштиракдайдахъ инанмишарна. И месэладай рахун давамарун яз, Артем Здунова Международный саммит куьтягь хьайидалай гуьгъуьниз  Индо­незиядин векилар Дагъустандиз къведайвал авун теклифна.

Республикадин Гьукуматдин Председателди мугьмандин вири теклифрин тереф хвена. “Чи къенин гуьруьшдин патахъай за чи республикадин Кьил Владимир Васильев­ ­ хабардар ийида. Дагъустандиз итиж авунай Куьн мад сеферда сагърай. За фикирзавайвал, ида чна карчивилин, культурадин ва дин­дин рекьяй хуьзвай алакъаяр мадни мягькемаруниз къуллугъда”, — лагьана эхирдай Пре­мь­­ер-министрди, гьуьрметлу мугьмандихъ элкъуьналди.

Гуьруьшда Индонезиядин ва Дагъустандин патай жавабдар къуллугърал алай са жерге ксари иштиракна.

«Лезги газет»