Дагъларин уьлкведа Докъузпара район гуьрчег, надир тIебиатдалди, такабурлу дагъларалди, халкьдин арада машгьур ва нуфузлу ватанэгьлийралди тафаватлу я. ­Ихьтин лайихлу ксарикай сад и йикъара вичин 60 йисан баркаллу юбилей къейд авур, гзаф йисара Докъузпара райондин кьиле акъвазай  Керимхан  Саидагьмедович  Абасов  я.

Жавабдарвал, кар кьилиз акъудун, месэлаяр гьялдай рекьер жагъурун ва икI маса ерияр хас тирвиляй ада кьилин къуллугъдал хьайи вахтунда вири къуру­лушра, хуьрера кIвалахзавай ксаривайни хиве авай везифаяр  тамамарун кIевелай истемишзавай.

Уьмуьрдин рехъ

Керимхан Абасов 1959-йисан 9-мартдиз Къаракуьре­да малдардин хизанда дидедиз хьана. Гьеле гъвечIи­з­маз вичин диде-бубадиз куьмекар гуналди, адаз дагъ­вий­рин регьят тушир зегьметдин къадир чир хьана. Буба Саидагьмед Абасова, малдарвилел машгъул инсан тир­тIани, кIвалахда четинвилер ацалтзавайтIани, веледриз­ хъсан тербия гана. “Уьмуьрда агалкьунар хьун патал не­инки чубанвилин, гьакI маса пешеярни герек я”, — лу­гьудай ада хва Керимханаз. Бубадин насигьатар анна­мишай хци адан хъсан къилихар, ериярни кьуна. 1978-йи­суз мектеб, 1983-йисуз В.И.Ленинан тIварунихъ галай­ Даг­госун­и­верситетдин экономикадин факультет куьтягь­на­.

Кьилин образование къачур жегьил пешекарди вичин зегьметдин рехъ 1983-йисуз Дербентдин “Электросигнал” заводда кIвалахунилай башламишна. Сифтедай­ инженер-экономиствилин къуллугъдал хьана, гуьгъуьн­лай­ ана мастервилин, цехдин начальникдин везифаярни кьилиз акъудна. К.Абасов 1986-йисуз “Электросигнал” заводдин Ахцегьа авай филиалдин директорвиле тайинарна. 

1988-йисуз ам “Октябрдин 60 йис” совхоздин директорвиле тайинарна, 1995-йисал кьван аниз агалкьун­ралди регьбервал гана. 1996-йисалай 2001-йисан март­далди федеральный казначействодин Докъузпара районда авай отделенидин кьиле хьана.

2001-йисан апрелдиз кьиле фейи сечкийра иштиракай Керимхан Абасов “Докъузпара район” МО-дин кьилиз хкяна. И къуллугъдал ада агалкьунралди­ 2017-йисан 5-июлдалди кIвалахна. 2008-йисуз ада Моск­вада экономикадин илимрин кандидатвилин диссер­тация хвена, РФ-дин Президентдин къвалав гвай го­сударстводин къуллугъдин Россиядин академияни куьтягьна.

Тежрибалу пешекар Керимхан Абасов 2017-йисан 6-июлдиз Дагъустандин хуьруьн майишатдин ва недай суьрсетдин министрвиле тайинарна.

К.Абасов “Шалбуз дагъдин этегдик”, “Докъузпара район. Тарих ва алай вахт”, “Къаракуьредин тарих” ктабрин (пудни урус чIалал акъатнава) авторрикай сад я.

Керимхан Саидагьмедовича пуд веледдиз тербия гана. Ам цIуд хтулдин чIехи буба я.

Район — кIвенкIвечийрин жергеда

Дагълух райондин кьиле акъвазай йисара К.Абасова­ агьалийрин яшайиш хъсанарунин жигьетдай вири хилера­ бегьерлувилелди кIвалахар бажармишна. Об­ра­зо­ва­нидин­, медениятдин, яшайишдин, экономикадин гьалар хъсан хьуникди райондин къамат аквадайвал дегиш хьана­.

Районда экономикадинни яшайишдин гьалар вилик тухунин карда хъсан нетижаяр хьуникди республикадин районрин арада са шумуд йисуз Докъузпаради хъсан чкаяр кьуна. ИкI, 2010-йисуз Докъузпара 3-чка­диз лайихлу хьана. 2013-йисузни дагълух зонадин районрин арада яшайиш,  экономика вилик финин нетижайрай район 3-чкадал акъат­на. 2015-йисуз чкадин самоуправленидин кIвалахрин бегьерлувилиз къимет гунин нетижайрай Докъузпара районди 2-чка кьуна.

К.Абасован регьбервилик кваз кьилиз акъудай крарикай куьрелди рахайтIа, райондин чIехи хуьрерикай тир Мискиска 504 ученикдиз, ЦIийи Къаракуьреда 320 ученикдиз чкаяр авай алай девирдин истемишунрив кьунвай мектебар эцигна. Усугъчай хуьре аялрин бахча (110 аялдиз чка авай) кардик акатна. Мискискарин хуьруьн аялрин бахчадин дарамат цIийи хъувуна. Авадан, Миграгъ ва са кьадарда Къалажухринни Къурушрин мектебрин дараматарни (къавар) ремонтна.

Авадандал спортзал кардик акатна. Къаракуьреда машгьур ватанэгьли Сулейман Керимован куьмекдалди спортзал эцигна.

Усугъчай, Мискискар, Авадан, Къаракуьре хуьрера хъвадай цин турбаяр тамамвилелди цIийи хъувуна. Гзаф чкайриз цIийи линиярни тухвана. “Теки-Къалажух” дигидай цин къанал туькIуьрунин кIвалахар 80 процентдин тамамарна. Хуьрериз тIебии газ тухунин важиблу кIвалахарни вилик фена: ЦIийи Къаракуьре, Усугъчай, Авадан ва са кьадарда Мискискарин хуьрни газдалди таъминарна. Райондин вири хуьрериз газ тухунин проектар гьазурна.

Эцигунрин хиле тухвай кIвалахра ЦIийи Къаракуьреда эцигай муькъуьни важиблу чка кьазва. Райондин ва ЦIийи Къаракуьре хуьруьн администрацийрин цIийи дараматар эцигна, бязи хуьрерин дараматар хъсан гьалдиз хкана. Къаракуьре, Теки ва Миграгъ хуьрера ФАП-рин цIийи дараматар ишлемишиз вахкана. Бязи хуьрериз цIийи рекьер туькIуьрна, трансформаторар ва линияр кардик кутуна.

Райцентрада алай аямдин медениятдин кIвал эцигна­. Куьчеяр йифен береда ишигълаван авуна. Мискискарин, Къурушрин ва Къалажухрин медениятдин кIвалерин дараматар ремонтна, герек тир тадаракралди таъминарна. Райцентрада Гъалибвилин парк цIийи ва гуьрчегар хъуву­на. Паркуна Ватандин ЧIехи дяведин женгера чпин чанар къурбандай докъузпаравийрин тIварар кхьенвай мармардин чIехи обелиск эцигна, эбеди цIай кардик кутуна.

Районда цIаяр хкадардайбурун къуллугъ кардик акатна.­

Лайихлу награда

К.Абасовахъ жуьреба-жуьре йисара ганвай грамота­яр, чухсагъулдин чарар, лайихлу тIварар ва маса наг­­ра­даяр гзаф ава. Абуру адан зегьметдихъ хъсан нети­жаяр хьайивилин гьакъиндай шагьидвалзава. 2009-йисуз К.Аба­соваз “РД-дин муниципальный къуллугъдин лайихлу работник” лагьай тIвар гана.

Виридалайни лайихлу награда — “Хайи чилиз авай кIанивиляй” медаль — Керимхан Абасовав 2016-йисан 30-декабрдиз Махачкъалада РД-дин Кьили шад гьалара вахкана. Малум тирвал, республикадин дережадин ­ихьтин чIехи награда кIвалахда къазанмишнавай агалкьунриз ва гзаф йисарин бегьерлу зегьметдиз килигна гузва.

Алай вахтунда К.Абасован регьбервилик кваз Мегьарамдхуьруьн райондин Чепелрин хуьруьн патав гвай мулкунин 150 гектар чилел Дагъустандин хуьруьн майишатда инвестицийрин виридалайни зурба проект тамамарзава. Керимхан Абасов инвестор яз, алай аямдин Европадин технологияр ишлемишуналди, и берекатлу чилерал фад арадал къведай ва гзаф бегьер гудай (суперинтенсивный) ичеринни чуьхверрин чIехи багъ кутунва. Сербиядай гъана цанвай къелемар хкя­гъай­ сортаринбур я. Абурун кьадар алай вахтунда 400 агъзурдав агакьнава.

Багъдин стIал-стIал яд гудай тадаракар кардик кутунва. Анин патав 2 гектар чилел дигидай цин гьамбархана туькIуьрнава. Дагъустанда ихьтин багъдиз тешпигьди мад авач. Адан  майдан гележегда 400 гектардал кьван гегьеншардай фикир ава. Патав 10 агъзур тонн емишар хуьз жедай чка ва абур гьялдай цех эцигунни фикирдик ква. Цех кардик кутуникди аялар патал менфятлу продуктар арадал гъиз жеда. Талукь тир вири кIвалахар пешекаррин-алимрин гуьзчивилик кваз тамамарзава. Бегьер­ харцикай, зегьемвиликай хуьн патал багъдин винел пад махсус сеткадалди кIевирдайвал я. И  комплекс кардик кутунин нетижада 200-далайни гзаф ксариз кIвалахдай чкаяр жеда.

Ихьтин баркаллу крарик кьил кутазвай Керимхан Саидагьмедович Абасовахъ къуй чандин сагъвал ва мад­ни чIехи агалкьунар хьурай! “Лезги газетдин” редакциядин коллективди баркаллу ватанэгьлидиз 60 йисан юбилей рикIин сидкьидай мубаракзава.

Куругъли Ферзалиев