В.Орбан рази хьанач
Венгриядин премьер-министр Виктор Орбана Россия ва Китай басмишунин гьерекатар гужлу авунин гьакъиндай США-ди авур тIалабун кьабулнач. Идакай The WaII Street JournaI чешмеди малумарна.
Чешмедин делилралди, Венгриядин премьер-министрди и кардикай США-дин векилдихъ (посол) галаз кьиле фейи гуьруьшдал лагьана. Къейдзавайвал, Китайди кьилиз акъудун мумкин тир кибержасусвилиз аксивалунин ва Россиядихъ галаз къизгъин гьалара авай Украинадиз куьмек гунин гьакъиндай США-ди гайи теклифриз Орбана фикир ганач. Ада Венгриядиз, “Австрия хьиз, бейтереф” жез кIанзавайдакай ва Россиядизни Китайдиз талукь яз масадалай аслу тушир кьилдин сиясат тухудайдакай малумарна.
Ришвет кьабулнач
Саха (Якутия) республикадин карчивилин, алвердин ва туризмдин министр Ирина Высокихди 200 агъзур манатдин кьадарда авай ришвет кьабулнач. Идакай “Известия” газетди малумарнава.
Силисчидин ахтармишунин делилралди, чиновникдиз “Якутская ярмарка” АО-дин генеральный директор Михаил Федорова туризмдин са жерге объектар компаниядин балансдал хкунин ва икьрарар кутIунунин карда куьмек гун патал ришвет теклифна.
Мугьманханадин комплексда министрдиз ришвет гуз алахъай макъамда Федоров кьуна. Ам кьунин серенжем министрдин арзадал асаслу яз кьиле тухвана. Гендиректорди вичин тахсир хиве кьуна, къуллугъдал алай касдиз гзаф кьадардин ришвет гунин гьакъиндай тир статьядай адак тахсир кутуна.
Агьвалатдилай кьулухъ Высокихдиз къурху гунин зенгер къвез гатIунна. “И кар вуна нагьакь авуна, ам нуфузлу хизандай, адан чIехи буба прокурор я, дидедини гзаф йисара прокуратурада кIвалахайди я лугьузвай. Лугьузвай хьи, гуя авур кардай за жаваб гуда, гьа жергедай яз физический къайдадани”, — малумарзава чиновникдин келимаяр “Интерфаксди”.
“Якутская ярмарка” тешкилат 2014-йисуз арадал гъана. Адан асул кIвалах выставкаяр кьиле тухуникай ибарат я.
Икьрар кутIунда
Евросоюзди ва Белоруссияди мукьвал вахтара визайрин месэла регьятарунин гьакъиндай икьрар кутIунда. И кардикай, “Naviny.by” чешмеди хабар гузвайвал, Белоруссияда авай ЕС-дин векилханадин кьил Андреа Викторина малумарна.
Викторина къейд авурвал, 2018-йисан эхирдалди къулар чIугваз хьаначтIани, кар алай месэлайрин гьакъиндай кIвалах санал бажармишун патал кьве терефди икьрардин винел кIвалахун давамарда. Адан фикирдалди, мукьвал вахтара талукь тир документдал къулар чIугвада. Викторин векилханадин кьил яз тайинарайдалай кьулухъ сиясатдин жигьетдай Белоруссиядинни ЕС-дин алакъаяр гегьенш хьанва. Евросоюз Белоруссиядикай аслу тушир ва демократия вилик фенвай государство ийиз алахъда.
14-январдиз Белоруссиядин къецепатан крарин министр Владимир Макея малумарайвал, Минскди ва Вашингтонди дипломатвилин жигьетдай кьве терефдизни хийирлу алакъаяр гегьеншарунин ва векилвилер арадал хкунин мумкинвилер веревирдзава.
Алатай йисуз Россияди нафтIадихъ галаз алакъалу хиле налогрин кьуьруьк кьиле тухун ва адалай кьулухъ Белоруссиядиз нафт дуьньядин къиметрай маса гун кьетIнай. Белоруссиядин президент А.Лукашенкоди малумарна хьи, эгер кьве тереф эвездин гьакъиндай тайин икьрардал татайтIа, гуя Москва рагъакIидай пата авайни-авачир са союзникдикай магьрум жеда.
Саакашвилидин ният
“Rustavi 2” телеканалдин эфирда Гуржистандин виликан президент Михаил Саакашвилиди вич и уьлкведиз хкведайдакай ва ана гьукум дегишардайдакай малумарна.
Саакашвилидин гафарай, Гуржистандин актив паюни ва оппозицияди вичиз уьлкведа 72 сятда азаддаказ къекъведай мумкинвал гудайдахъ ам инанмиш хьайила, гьа чIавуз ам ватандиз хъфида. “Им кьиле авайбур ислягь рекьелди дегишунин рехъ (сценарий) я”, — алава хъувуна ада.
2018-йисан ноябрдиз Саакашвилиди Гуржистандин агьалийриз уьлкведин кьилин сечкийрин нетижаяр дуьзбур яз гьисаб тавуниз эвер ганай. Ада гьукумдик къалпвилин тахсир кутунай.
МИД-ди тагькимарна
Россиядин къецепатан крарин министерстводи къецепатан уьлквейриз фидай россиявияр Америкадин махсус къуллугъар геле къекъуьнин хаталувал авайдакай тагькимарна. Идакай МИД-дин сайтда чапнава.
Малумарзавайвал, Россиядин агьалияр патал США-да ва и уьлкведихъ галаз икьрарар кутIуннавай маса уьлквейрани къурхулувал ава. “Чи ватандашрин аксина хаинвал авунилай гъейри, Америкадин махсус къуллугъри ачухдаказ чуьнуьхни ийизва. Инал летчик К.Ярошенкодин кьилел атай дуьшуьш мисал яз гъиз жеда. Ам 2010-йисуз Либерияда кьуна, гуьгъуьнлай чинебадаказ США-диз тухвана”, — къейдзава тагькимарзавай чарче.
Кьуна эглешарнавай россиявийриз къурхуни гузва, абуруз талукь яз психологиядин жигьетдай таъсирдай серенжемарни кьабулзава. Чпиз кIандай гафар акъудун патал абур гзаф къайи ва я тахьайтIа лап чими камерайра хуьзва.
Гьазурайди — Куругъли Ферзалиев