11-декабрдиз РД-дин Гьукуматдин Председателдин заместитель — РД-дин образованидинни илимдин министр Уммупазил Омаровади республикадин Р.Гьамзатован тIварунихъ галай Милли библиотекада кьиле фейи парламентдин яб акалунра иштиракна. Идан гьакъиндай “Лезги газетдиз” РД-дин Кьилин ва Гьукуматдин Администрациядин пресс-къуллугъди хабар гана.
Мярекатда РД-дин Халкьдин Собранидин Председателдин заместитель Елена Ельниковади, республикадин парламентдин депутатри, образованидин хилен ва общественный тешкилатрин векилрини иштиракна. Анал “Дагъустан Республикада образованидин гьакъиндай” РД-дин Закон виридаз тIем акакьдайвал ва гьакъисуздаказ умуми образование къачун патал авай ихтиярар уьмуьрдиз кечирмишунин барадай государстводин заминвилер таъминаруниз талукь яз кьилиз акъудзавай гьал веревирдна.
Вичин тебрикдин гафуна Елена Ельниковади кIватI хьанвай гзаф кьадар месэлаяр гьялунин нетижада чирвилер гунин ери хкажунин жигьетдай тайин тир теклифарни агакьдайдахъ умудлувал къалурна.
“Къенин парламентдин яб акалунрин тематика фадлай дигмиш хьанвайди тир. Ам тайинарун патал эхиримжи вахтара образованидин рекьяй комитетди лап дурумлудаказ кIвалах кьиле тухвана. Чи образованидин системада авай месэлаяр Россиядин Федерациядин маса регионризни хасбур я. Идахъ галаз сад хьиз, заз эхиримжи йисуз чи образованидин системада хъсанвилихъ виле акьадай хьтин дегишвилер жезвайди къейд ийиз кIанзава”, — малумарна вице-спикерди.
Ада парламентди республикадин образованидинни илимдин министерстводихъ галаз санал кIвалахзавайдан патахъайни хабардар авуна. Адан фикирдалди, анжах властдин вири органрихъ, общественный тешкилатрихъ ва итиж ийизвай ведомствойрихъ галаз сих алакъаяр хуьналди, жегьилриз чирвилер ва тербия гунин кIвалахда къайда тваз жеда.
РД-дин Халкьдин Собранидин Председателдин заместителди эхиримжи йисуз РД-дин Халкьдин Собранидин Председатель Хизри Шихсаидова ва депутатри муаллимрин мажибриз талукь месэла са шумудра къарагъарайдал, региондин Гьукуматдихъ, образованидинни илимдин министерстводихъ ва финансрин министерстводихъ галаз бегьерлу кIвалах тухунин нетижада педагогвилин работникриз бинедилай гузвай дуллух хкажунин патахъай икьрардал атанвайдал фикир желбна.
Мярекатдин иштиракчийрин гафаралди, образованидин хиле гьелелиг гьялиз тахьанвай са жерге месэлаярни ама. ИкI, аялар школадилай виликан образование гунал желб авунин кIвалах зайифзава, куьгьне хьанвай ва аварийный гьалда авай школаяр, пуд сменада тарсар гузвай школаяр амазма, муаллимрин мажибар агъузбур я.
Мярекатдал асул доклад Уммупазил Омаровади авуна. Ам образованидин хиле вилик акъвазнавай хци месэлайрикай гегьеншдаказ рахана, ада гьа месэлаяр гьялунин барадай тухузвай кIвалахдин патахъайни хабардар авуна.
Министрдин гафаралди, республикада образованидин ери хъсанарун патал сифте нубатда муаллимрин пешекарвал хкажун, ученикриз талукь тир шартIар яратмишун, абур учебникралди, школадиз тухуз хкидай улакьдалди таъминарун герек я.
Уммупазил Омаровади дидед чIаларин тарсар гун министерство патал кар алай месэлайрикай сад тирди къейдна. Ада школаяр акьалтIарзавайбурун чирвилин дережадални фикир желбна, ЕГЭ вахкузвайбурун кьадар йисалай-суз тIимил жезвайди къейдна: “Тахминан 35 агъзур кас аялар, 9-класс акьалтIарайла, школадай экъечIзава. ЕГЭ вахкуз чина 13 агъзур касдив агакьна аялар амукьзава. Чина ерли аттестат авачиз амукьзавай выпускникрин кьадарни тахминан кьве процентдин тIимил жезва. Гьа са вахтунда ЕГЭ-дай кIвалахар тамамардайла, 80-далай виниз баллар къазанмишзавайбурун кьадар артух жезва”, — лагьана РД-дин образованидинни илимдин министерстводин руководителди.
Идахъ галаз сад хьиз, ада школаяр акьалтIарзавайбурун гьакъикъи чирвилеринни къизилдин медалистрин кьадардин арада фаркь авайдални фикир желбна. “Медалистрин” чирвилериз къимет гудайла, векъидаказ къанунсузвилериз рехъ гунин дуьшуьшар дуьздал акъудунин барадай кIвалах тухузва.
Республикадин Халкьдин Собранидин образованидин, илимдин, культурадин, жегьилрин крарин, спортдин ва туризмдин рекьяй комитетдин председателдин заместитель Гьамидулагь Мегьамедова педагогвилин работникрин зегьметдиз гьакъи гунин исятда кардик квай система хъсанарун теклифна. Сифтени-сифте ада зегьметдиз гьакъи гунин жуьредик дегишвилер кутун, заминламишнавай базовый ставка 80 процентдилай тIимил тушир дережада, ашкъиламишдай пулар лагьайтIа 20 процентдилай виниз тушир дережада хуьн меслят къалурзава. Зегьметдиз бес кьадар гьакъи тагуни, адан фикирдалди, педагогвилин пешекар кадрияр бес тахьунал гъизва, муаллимдин пешедиз ийизвай итиж квахьзава, лап хъсан муаллимар школайрай экъечIзава.
Парламентдин яб акалунар кьиле тухудай чIавуз уьлкведа школьникри пуд сменада кIелзавай анжах 4 регион амайди, абурун арада Дагъустанни авайди къейдна. Алай вахтунда чи республикада 18 школади пуд сменада кIвалахзава.
Мад са месэла школайрин дараматар эцигунин кIвалахар яргъал финихъ галаз алакъалуди я. И рекьяй тайин тир кIвалах тухузвайдакай лагьана, гьакIни хуьрерин школайрин вилик акъвазнавай месэлаярни веревирдна.
Мярекатдин иштиракчийрин арада гьакъикъат вилив хуьзвай дуьзгуьн рахунар кьиле фена, абуру образованидин хилен кIвалахда хъсанвилихъ дегишвилер хьунал гъидай теклифарни гана.
«Лезги газет»
