Зумрият Исабеговна Жабраилова чи шииратдиз алатай асирдин 90-йисара атана. Сифте яз газетдиз гайи шиирра, гьар са лезги рушаз, сусаз, дидедиз хас тирвал, хизандин, веледрин, бахтунинни бахтсузвилин гьакъиндай веревирдер авай. Абур халкьдин манийриз мукьва тир.
Са тIимил вахтарилай ада вичин чIехи бубайрикай тир цIелегуьнви шейх Желилан гьакъиндай бязи риваятар гъана. Чна абуруз газетда гегьенш чка, гуьгъуьнлай кьилдин ктаб яз акъудизни куьмек гана. Ктаб туькIуьрайди, адаз редакторвал авурди, хейлин риваятрин авторни и цIарарин автор я. Чна абур, нивай вуч къачурди ятIа къейдна, са жилдера тунай.
Ихьтин карди руьгьламишай Зумрията майдандиз манийралди кхьенвай хейлин риваятар ахкъудна, абур “Руш къугъвай чарх” тIвар алай ктабда гьатнава (2003-йис).
Гьелбетда, ихьтин алахъунри адан эсерар урус чIалазни (таржумачияр — Арбен Къардаш, Азиз Мирзебегов) элкъуьрдай мумкинвал гана ва “Гъетерин гапIалар” (“Мириады звезд”) тIвар алай ктабни акъатна (2006-йис). Абурун автор РФ-дин писателрин Союздин членвилени кьабулна.
З.И.Жабраиловади саки 40 йисуз Сулейман-Стальский райондин Герейханован тIварунихъ галай совхозда библиотекадин заведующийвиле кIвалахна. Яни вичин жегьил вири йисар халкьдин арада чи эдебиятдинни медениятдин ивирар машгьур авуниз бахшна. Ам, дугъриданни, и рекьяй Махачкъаладин культпросветучилищеда махсус образование къачунвай пешекар тир. Гьа карди, чи фикирдалди, ам литературадизни мукьва авуна.
Эхиримжи йисара ада “Юждаг” институтдин ректордин куьмекчивиле кIвалахна. Чи гъиле амай ктабарни гьа йисара арадал атайбур я.
Шаир 2014-йисуз рагьметдиз фена, Дербентда фаракъатнава.
Адан ирс чав, несилрив, гума. Иллаки чIехи бубайрин кьисметрин рекьериз бахшнавай эсеррихъ гьиссерин гужлувал, багъривал ава. Агъадихъ чна абурукай са шумуд чапзава.
Мердали Жалилов
Дидедин веси
Хва дяведиз фидай чIавуз
Дидед хциз икI лагьанай:
— Герек ятIа, чанни гана,
Жуван Ватан хуьх, — лагьанай.
— Эгер ятIа вун зи бала,
За лагьайвал ая вуна.
Ухшар хьухь вун ви бубадиз,
Гъалибвал гъваш хуьр, убадиз.
Ви гьар къадам я зи гуьгьуьл,
Таз тахьуй гьа диде сефил.
Акъуд веси, акат вилик,
Къанлу душман кутур кIаник.
Дидеди кьил кьадайвал тик,
На хура тур асландин рикI.
Гардан кIирдач на душмандиз,
Ватан къалурдач пашмандиз.
Далудиз кап яна ада,
Рекье тунай дяведиз хва.
ВегьеначтIан инжи накъвар,
Валлагь, квахьнай йифен ахвар.
Хтанач хва, гьакIни буба,
Низ авурай гила арза?
“На гар цана, наши душман,
Вахчу гила къати тIурфан!..”
Гъалибвилин атана югъ,
Атана рагъ, хкатна юргъ.
Шадлу хьана халкьдин рикIер,
Кьезил хьанай чав гвай дердер.
Ихьтин замана
Хунун перем дередай физ,
Нафт амачир лампа ичIиз,
МичIи кIвале жедай йифиз,
Акунай чаз дар замана.
КIвачин къапар хьана чаз дар,
Шалам алаз жедай рушар.
На лугьуди, я са ахвар,
Ам тир рикIиз тIар замана.
Фу тачагъиз гишин руфун,
Вилеризни такваз къафун,
Дадни такваз са кIус якIун,
Кьилел къвайи хар, замана.
КIирераллаз кьецIил кIвачер,
КIватIиз фидай багъдиз ичер.
Кьисмет хьанай мекьи хъуьтIер,
Квай аяздин гар, замана.
Бубаяр амаз — етимар,
Амачир хуьре итимар,
Дявединбур тир илимар,
Кхьиз чирай тIвар, замана.
Гатуз — никIе, кIватиз кьилер,
Гьекьедаваз бурма цIвелер,
Дагъустандин вири эллер, —
Залан хьанай къар, замана.
Ахварайни акваз хъчар,
Тинид чкал — лап кьелечI чар.
Вуч затI ятIа течир рачар,
Четин тир йисар, замана.
ИчIи руфун галаз йифиз,
Ахварал чун кьена тефиз.
Сивин патай цIаран яд физ,
Хьанай чун бизар, замана.
Хкведайбур ясдин телер.
Рехи хьана сусар кьилер,
Накъвари куз пашман вилер,
Им тирни дуьз кар, замана?
Гьа вахтарин гьар са хабар,
Алама чи рикIел къабар.
Хендедаяр хьайи папар,
Агал хьана вар, замана.
Гъалибвилин чIехи сувар
Агакьна, ахъайна лувар!
Къизилгуьллер хьана рувар, —
Хтана зи яр, замана.
Нурлу къашар
Дагъустанда ава рушар,
Сад-садалай нурлу къашар,
Гьар жуьредин кьадай яшар,
ЧIулав гевгьер вилер авай,
Чинив кьадай цIвелер авай.
Зи лезги руш шад, иер я,
Женнет багъдин дад, бегьер я,
Вун зи нефес рикI, жигер я.
Лезгистандин ханум, суна.
Вахъ галаз за гьалда дуьнья.
“Лезгинка” — сегьнедин билбил,
Тамашадин я руш са гуьл.
Капарикай ийизвай гьуьл,
Лепед цавал кьада бике,
Руш цава са гъед я еке!
Лацу вацраз ухшар чинар,
Ширин рахаз, къалаз гьунар,
Дадлу емиш Лезги чилин,
Девлет я руш гьар са кIвалин,
Абур тушни чи межлисрин?
Тикрар:
Рагъ хьтин чин, кьечIем авай,
ЧIулав гевгьер вилер авай,
Чинив кьадай цIвелер авай,
Лезги руш вун шад, иер я,
Женнет багъдин бул бегьер я.
Женнетдин багъ
Муьгьуьббатдив гекъиг жедай,
Са затI авайд туш дуьньяда.
Женнет гадарнай Адама,
Акъудайла анай Гьава.
Кьве виш салай алатайла,
Адамавай кьунай хабар:
— Хъфидан вун женнет багъдиз?
Ачухзава къе ваз варар.
— Захъ галаз на женнет багъда
Таз хьайитIа зи яр, Гьава,
Эхь, — лагьана малаикдиз,
РикIин сидкьидай Адама.
Гьавадиз ганач ихтияр,
Адамаз хуш хьана и кар.
Хъфенач Адам, галачиз яр,
Авуна а кIвалах инкар.
«Лезги газетдин» 2018-йисан 49-нумрадай
