Дегь заманайрилай инихъ инсанриз массаж беден къуватлу, сагъламвал мягькемардай такьат яз чида. “Массаж” латин чIалалди “къуват”, “заланвал” лагьай чIал я. Ам кьиле тухунихъ тайин жуьреяр ава. Абурун гъавурда хъсандиз авай массажистдивай, инсанрин тIалар алудна, сагъламвал арадал хкиз жеда.
Алай вахтунда Махачкъала шегьерда кIвалахзавай ахцегьви ФатIимат Рафиевани и рекьяй тежрибалу пешекар я. Ада кьиле тухузвай массаждилай инсанри гзаф разивалзава. Ахцегьай ва чи хуьрерай тир азарлубурун теклифдалди ам вахтуналди хайи хуьруьз хтанва.
И мукьвара чун адаз мугьман хьана. Гьеле пакаман фад вахт тиртIани, ада кьабулунал вил алаз ракIарихъ са шумуд кас акъвазнавай. Ада массаж ийизвай чIавуз чна Махачкъалада яшамиш жезвай, вичин ери-бине Ялахърин хуьряй тир Аният Алиевадивай ФатIимата кьиле тухузвай процедурайрин гьакъиндай вичин фикирар лугьун тIалабна.
— Залан шейэр хкажуникди зи руш Зулейхадин кьулан тарциз хасаратвал хьанвай. Ам къекъведайла, тIалар пайда жезвай. Маса чкайра кьиле тухвай массажрикай менфят хьанач. ФатIиматан гъиликай азарлубуруз куьмекар жезвайди чир хьайила, чун шегьердай иниз, адан патав хтанва. Ада зи рушаз авур са шумуд сеансди еке менфят ганва. ТIалар квахьнава, рушан гьални акваз-акваз хъсан хьанва. Дуьшуьшдикай менфят къачуналди, къе заз адаз чи патай рикIин сидкьидай сагърай лугьуз кIанзава.
ФатIимат Рафиевадин тIварцIихъ хуш келимаяр райцентрада яшамиш жезвай Суьлгьуьят Мурсаловади, Нажабат Шихалиевади ва хейлин масабуруни лугьузва.
Чна ФатIиматавай куьрелди вичикай суьгьбет авун тIалабна.
— Ахцегьа юкьван школа куьтягьайдалай гуьгъуьниз за 1996-йисуз Ржев шегьерда массажиствилин 6 вацран курсар кIелна. Ахпа ана Коломенский военный пансионатда 6 вацра ва маса чкайра кIвалахна, тежриба къачуна. 2017-йисуз Москвада пешекарвилин образованидин Центрада и рекьяй 6 вацран курсар кIел хъувуна, яру диплом вахчуна. Идалай гуьгъуьниз Махачкъала шегьерда массаждин салонда кIвалахзава. Ахцегьиз зун вахтуналди хтанва.
— Чаз куьне массаждикай авай менфятдикай, кьиле тухузвай массаждин жуьрейрикай куьрелди суьгьбетнайтIа кIанзавай.
— Массажди ивидин гьерекат хъсанарзава, жалгъайрал кьел ацукьун акъвазарда, тIал атIуда, артухан куьквал квадарда, нервияр секинарда. Йигин массажди бедендиз къуват, кIубанвал гуда. Яргъал чIугур массажди инсандин нервияр секинарда, фад ахварални ракъурда. Амма идалай вилик пешекаррихъ галаз галаз меслятна, массаж ийидай къайдаяр (эгер жува-жуваз ва я масадаз ийиз хьайитIа), адан асул истемишунар чирун чарасуз я.
Малум тирвал, инсандин беденда ивиди вири патарихъай рикIихъди гьерекатзава. ГьакI хьайила, массаж иви физвай патахъди авун лазим я. Вичиз массаж ийизвайда жезмай кьван беден бушарун чарасуз я, иллаки процедура ийизвай чкаяр. И кар виридавай регьятдиз ийиз жедач, са кьадардин вердишвилер лазим я. Массаж башламишдай чIавуз чна жува-жувакди ихьтин келимаяр тикрарун меслятзава: “Заз чими я, заз секин я, зи беден буш хьанва, заз ксуз кIанзава”.
Массаждиз са шумуд жуьре ава: целлюлитдиз акси, инсультдилай гуьгъуьнин, аялрин, виртIедин, (классикадин), сколиоздиз акси, кьулан тарцин кIарабар чкадал хкидай, банкайралди ийидай, кьелер акъуддай ва маса икI мад.
Рагьидин Эминов
