Газдин тадаракрикай менфят къачун фадлай адетдиз элкъвенва. Амма, абур ишлемишдайла, хатасузвал таъминарунин къайдайрал амал тавуниз эсиллагь рехъ гана виже къведач. Тадаракар къайдадикай хкатун ва чIурукIа ишлемишун мусибат арадал гъунин себебриз элкъведа. Агьалийри тIебиатдин газ хъиткьиндай затI тирди рикIелай ракъурзава, газдин тадаракар ишлемишунин къайдаяр чIурзава.
Россиядин МЧС-дин Дагъустан Республикада авай Кьилин управлениди газ хъиткьиндай затI тирдал, газдин турбаяр чIур хьунин ва я агьалийрин къайгъусузвилин нетижада газ кIвале чукIун себеб яз, ам са тайин кьадарда гьавадик акахьайла, хъиткьиндай затIуниз элкъвезвайдал, гьатта цIун са куьлуь чешмедилайни ам хъиткьинун мумкин тирдал фикир желбзава. Гьаниз килигна газдин тадаракар ишлемишуниз ва абурухъ гелкъуьниз талукь агъадихъ галай къайдайрал, са рахунни алачиз, амална кIанда:
} газдин баллонар анжах махсус чкайра ацIура;
} кIвалера куьне газдин плитаяр газдик кутунин ва хкудунин кIвалахар жуван гъилералди кьиле тухумир;
} газдин тадаракар эцигна туькIуьрун, ахтармишун ва ремонт авун пешекаррал ихтибар ая;
} газдин баллон дегишардайла, ишлемишнавай ва цIийи баллонрин кранар агалнаватIа чира. Баллон дегишарайдалай гуьгъуьниз ам турбадик жуфтдаказ кутунватIа ахтармиша (и кар квевай запундин къаришмадин куьмекдалди кьилиз акъудиз жеда);
} патарив цIун чешме, электроприборар гваз хьайитIа, баллон дегишариз тади къачумир;
} баллон ва газдин трубка чимивиликай ва ракъинин ачух нурарикай хуьз алахъ;
} газдин баллон гьава къекъведай чка, анжах тик акъвазнаваз хуьх;
} газдин баллонар гаражра, квартирайра, балхунрал хуьмир;
} аялар газдин тадаракрихъ галаз алакъада хьунин дуьшуьшриз рехъ гумир;
} газдин тадаракар кутадайла, сифте спичкадалди цIай кягъа, ахпа газ ахъая;
} эгер газ хкахьнаватIа, кран ва запасдин кранни агала;
} газдин плитаяр кIвализ чимивал гун патал садрани ишлемишмир;
} газ ахъа хьунин дуьшуьшар арадал татун патал, хуьрек гьазурдайла, кузвай яд ва маса жими затIар цIал авахь тавунал гуьзчивал ая;
} кIваляй экъечIдайла, газ хкадарнаватIа ахтармиша, газдин баллондин сив кIевириз рикIелай ракъурмир;
} газдин сетар ва я газдин тадаракар чIурузваз хьунин гьар са дуьшуьшдикай газдин майишатдин идарадиз гьасятда хабар це;
} хуьрек гьазурдайла, горелкадал яд ва я маса затI аватнаваз хьайитIа, газ хкадарун, аватнавай затI вахчун, горелка къайила, ам кьурадайвал пекиналди хъсандиз михьун герек я;
} газдин дуьз кIвалахзавай тадаракрикай менфят къачуна кIанда;
} газдин тадаракар, цIай куькIуьрайла, гуьзчивилик квачиз туна виже къведач.
Эгер кIвале газдин ни гьатнаватIа:
} экв ва я электроприборар куькIуьрмир;
} пIапрус чIугвамир, цIукай менфят къачумир;
} кIвале гьава дегиш жедайвал, дакIарар ва ракIарар ачуха;
} инсанар къецел акъуд;
телефондин 04 (мобильный телефондай — 104) нумрадиз зенг авуна, газдин аварийрин къуллугъдиз эвера.
РикIел хуьх: цIаяр кьуникай хуьнин къайдаяр чIурунай агьалияр, къуллугърал алай ксар ва организацияр неинки административный, гьакI уголовный жавабдарвилизни чIугун мумкин я.
Махачкъалада авай 1-нумрадин гуьзчивал тухудай ва вилик пад кьунин кIвалахрин отделди (ОНД ва ПР) рикIел хкизвайвал, цIай кьур чка ва адан лишанар (гум акъатун, кузвай ни атун, чимивал гзаф хьун ва икI мад) малум хьанмазди, цIаярикай хуьдай къуллугъдиз (пожарный охрана) телефондин — 01, мобильный телефонрайни 101 ва 112 — нумрайриз зенгна, хабар гун лазим я.
Р.Султалиев,
Махачкъала шегьерда авай 1-нумрадин ОНД-дин ва ПР-дин старший инспектор
